موزه‌ای که پاتوق خانواده‌ها می‌شود

تقریبا از سال قبل باغ موزه دفاع مقدس به موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تبدیل شد. درباره این تغییر ساختاری برای ما صحبت کنید.

از دوم اسفند 95 با گردش کاری که خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد، مجموعه باغ موزه دفاع مقدس به موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تبدیل شد. ما در گذشته سازمان موزه انقلاب اسلامی را زیر مجموعه سازمان نیروهای مسلح داشتیم که زمین بزرگی را در کنار مرقد مطهر امام راحل(ره) برای فعالیت‌های آن اختصاص داده بودند و 56 پروژه در دست اقدام بود. با این تصمیم عملا این دو مجموعه ادغام شد. در نتیجه تغییراتی در هیات امنا و هیات مدیره شکل گرفت و مجموعه‌ای از مدیران از مقام‌های کشوری و لشکری اضافه شدند. با مسئولیت سرلشکر باقری به‌عنوان رئیس هیات امنا و آقای نجفی شهردار تهران به عنوان قائم مقام رئیس هیات امنا فعالیت‌ها شروع شد. در هیات مدیره هم مسئولیت به رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس که اکنون آقای کارگر است، تفویض شد و دو نفر از معاونان شهردار و تعدادی از مدیران مجموعه هم اعضای دیگر هیات مدیره هستند. این را گفتم که بگویم عملا رسالت ما مبتنی بر دو حوزه انقلاب و دفاع مقدس است. دوستان سال‌های قبل زحمات ارزشمندی کشیدند و شاید بتوان گفت این موزه یکی از مجموعه‌های پیشرو در منطقه است و توانسته بخشی از افق‌ها را به نمایش بگذارد. ولی در حوزه انقلاب اسلامی کار خاصی انجام نشده چون کار جدیدی است. در حوزه دفاع مقدس هم اعتقاد ما این است که ظرفیت‌های دفاع مقدس زیاد است و عرض و طولش به قدری گسترده است که آنچه تاکنون انجام شده در تراز آن حماسه نیست. یعنی اگر از من بپرسید که موزه توانسته در حوزه دفاع مقدس دستاوردها را بخوبی نمایش دهد، من جواب می‌دهم خیر. ما باید آینه تمام نمای دفاع مقدس باشیم. باید تلاش کنیم برای نسل جوان، برای مخاطبان داخلی و خارجی تا بتوانیم مبانی و ارزش‌های گفتمانی و ارزشی انقلاب و دفاع مقدس را در قالب استانداردهای موزه‌ای ارائه بدهیم. موزه پنجره‌ای است که افراد در یک زمان کوتاه، مبانی، اعتقادات، دستاوردها، تاریخ و تمدن یک ملت را ببینند.

در برنامه‌ریزی فعالیت‌های خود، چقدر به موزه‌های روز دنیا تحت عنوان موزه‌های جنگ یا صلح توجه می‌کنید؟

در طراحی موزه تقریبا تمام موزه‌های جنگ جهان را دیده‌اند و با بهره‌گیری از آنها با نگاه بومی مجموعه را طراحی کردند. در برنامه‌ها هم دوستان نگاهی به دیگر کشورها دارند. ما نمی‌توانیم خودمان را فارغ از تجارب کشورهای دیگر بدانیم. بنابراین ما یک نگاه بیرونی داریم و یک نگاه بومی. اما صرفا موزه جنگ نیستیم، بلکه ما یک موزه دفاعی هستیم. مردم ما در 300 سال گذشته اصلا تهاجمی نداشتند و همیشه ملت صلح طلبی بودیم. در نتیجه اینجا موزه دفاع است، نه جنگ.

موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در منطقه تپه‌های عباس آباد واقع شده است. مردم این روزها اوقات فراغت خود را در بوستان‌های این منطقه و پل طبیعت سپری می‌کنند. چه برنامه‌هایی برای جذب خانواده‌ها دارید؟

ما نتوانستیم موزه را خوب معرفی کنیم. حلقه مفقوده‌ای این وسط وجود دارد و آن هم اطلاع نداشتن از این ظرفیت است. کسانی که پارک طالقانی یا پل طبیعت و پارک آب و آتش می‌آیند از وجود موزه‌ای با چنین ظرفیت بی‌اطلاعند. این به ضعف ما در اطلاع‌رسانی برمی گردد. اینجا منطقه‌ای فرهنگی است. این تعریف خوبی است ولی موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نتوانسته خودش را در این پیوند تعریف کند. ما 60 هزار متر تالار و فضای نمایشگاهی داریم، 17 هکتار فضای سبز و مجموعه میدانی ماست ولی مردم از این‌ها اطلاع ندارند. پس ما نتوانستیم معرفی خوب و جانمایی درستی داشته باشیم. در همین مدتی که مدیرعامل موزه هستم، تعداد زیادی از نخبگان را دعوت کردیم و جالب آن که آنها هم اطلاعات کمی درباره موزه دارند و برای ما مسجل شد که مردم، موزه را نمی‌شناسند. در تالارهای موزه بنا داریم با زبان ساده رشادت ها، ایثارگری‌ها و فداکاری‌های آن دوران را برای مردم تعریف کنیم. ما مدرن ترین دستگاه‌های پیشرفته را داریم. سراسر نمای ما در منطقه مشابه ندارد. اینها بخشی از ظرفیت‌های ماست.

برای مردم این سوال مطرح است که موزه در ایام خاصی برنامه دارد یا برنامه‌هایش در تمام طول سال جریان دارد؟

موزه در طول سال فعال است، هر روز از ساعت 9 صبح تا پنج عصر مردم می‌توانند از این امکانات دیدن کنند، اما در کنارش در ایام خاص برنامه‌های خاص داریم. مثلا ما بزرگ ترین گالری پایتخت را داریم. بنابراین بخشی از آثار هنر انقلاب را در مقاطعی از سال نمایش می‌دهیم. تالارها و سالن‌های همایش داریم. بخش‌های علمی داریم. بزرگ‌ترین کتابخانه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را داریم. زیباترین آبنمای کشور اینجاست که خودش یک جاذبه دیدنی است و برای مردم جذاب است. ظرفیت‌ها متفاوت است و صرفا تالارهای موزه‌ای نیست. اینجا مسجد خرمشهر دقیقا کپی مسجد خرمشهر از نظر ابعاد، متریال و معماری است. کسانی که از متروی حقانی بیرون می‌آیند، می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

بجز کارهای نمایشی، آیا سفارش اثر هم دارید؟

بله، هفته دفاع مقدس سمفونی افلاکیان را سفارش دادیم، قبلش سمفونی خرمشهر را. متاسفانه انقطاعی میان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با گروه‌های هنری رخ داده که درصددیم آن را رفع کنیم. دنبال ارتباط با گروه‌های هنری و فعال کردن فعالیت گروه‌های هنری در موزه هستیم. موزه امکانات فوق العاده‌ای دارد،‌ اما امکانات در اختیار هنرمندان قرار نگرفته است. اینجا باید مرکز تجلی آثار هنرمندان باشد. ما سالن‌های مدرنی داریم. وقتی استفاده‌ای از آن نمی‌کنیم، فایده ندارد. ما دنبال این هستیم که موزه پاتوق هنر و هنرمندان شود. برای رونمایی از کتاب، برگزاری شب‌های شعر و داستان و گردهمایی هنرمندان، شرایط در موزه فراهم است. متاسفانه پیش از این، نگاه اقتصادی بوده تا فرهنگی. تلاش داریم نگاه فرهنگی را در موزه تقویت کنیم.