دانشجو؛ مستقل و آرمانخواه

بعد از انقلاب جنبش‌های دانشجویی تلاش کردند که این نقش را داشته باشند. می‌خواهم در اینجا ارجاعی به صحبت‌های رهبر معظم انقلاب بدهم، که بحث آرمانگرایی را بحثی نهادینه شده در امور دانشجویی می‌دانند؛ یعنی دانشجویان کشور ما (حتی دانشجویان شهیدی که سالروز شهادتشان را گرامی می‌داریم)، آرمانگرا بودند و می‌خواستند بهترین‌ها را برای کشورشان رقم بزنند. با توجه به فرصتی که در دانشگاه برای دانشجویان به وجود آمده است، آنان می‌توانند وضعیت آرمانی را برای کشور رقم بزنند و زمانی که از دانشگاه خارج می‌شوند و مسئولیت می‌پذیرند، بتوانند نقشی جدی در آن آرمان ایفا کنند. آرمانگرایی همان‌طور که رهبری تاکید می‌کنند، توام با واقع‌بینی است، یعنی شرط موفقیت نظام آرمانگرایی توام با واقع‌بینی است، منتهی خطری که به هرحال جنبش‌های دانشجویی را تهدید می‌کند و از طریق رسانه‌های جمعی خارج از کشور دامن زده می‌شود، یک مقدار واقعیت پنداری یا واقعیت‌سازی و واقعیت‌نمایی، مسائل غیرواقعی است که به عنوان واقعیت به دانشجویان القا می‌شود. در صورتی که آن چیزی که واقعیت اجتماعی ماست، اگر دیده نشود دانشجویان از تشکل‌ها و جنبش‌های دانشجویی خود نمی‌توانند بهره واقعی ببرند. بنابراین وقتی از تشکل‌ها و جنبش‌ها صحبت می‌کنیم، از جنبش‌هایی می‌گوییم که مسئولیت‌پذیری و شفافیت دارند و باید در قبال واقعیت‌های کشور و نه فهرستی از مسائلی که کپی از گفتمان‌های سایر کشورهاست و در ایران واقعیت ندارند به انحراف کشیده شوند. به همین جهت اولین چیزی که تشکل‌های دانشجویی؛ همان‌طور که آن سه شهید واقعا اثبات کردند، مستقل بودن و درک وضعیت واقعی سیاسی زمان است.

وابسته نبودن به گروه‌ها و جناح‌های احزاب سیاسی خارج از دانشگاه از ملزومات استقلال جنبش‌های دانشجویی است. در فضایی که استقلال وجود دارد باید مسئولیت‌پذیری هم باشد. مسئولیت‌پذیری و استقلال در جنبش‌های دانشجویی از مباحث مهم در جنبش دانشجویی است. سوم، دانشجویان باید مباحث صنفی را بر مباحثات سیاسی ارجح بدانند، یعنی تا زمانی که دانشجو از حقوق و مطالبات صنفی خود مطلع نباشد، نمی‌تواند از مطالبات کشور دفاع کند. به همین جهت آموزش‌ها و مباحثی که در جریان آنها دانشجو از حقوق صنفی خود اطلاع پیدا می‌کند مهم است. بعد از آن می‌تواند نماینده درخور کشورش باشد. لذا می‌طلبد در عین این‌که استقلال دارد و مسئول و شفاف است، به مطالبات صنفی خودش آگاه باشد. سپس به مطالبات سیاسی در فضای آرمانی و یک واقعیت حقیقی بپردازد.

اینجاست که جنبش دانشجویی ابزار سیاسی خارج از دانشگاه نیست، نمی‌توان به شکل ابزاری با سوءاستفاده از او آرامش جامعه را به هم زد.

دانشجو می‌تواند سازنده باشد و با حفظ استقلال و با مسئولیت‌پذیری خود به مسائلی که در جامعه نیاز به درمان دارد، در مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نقش‌آفرینی کند. اینها ملزوماتی دارد که دانشجویان شهید با ریخته شدن خونشان گواه بر آزادی و استقلال کشور دادند. دانشجویان فعلی هم آن واقعیت‌سازی‌ها و مباحث حاشیه‌ای و بدلی که از طریق رسانه‌های خارجی قصد دارد فضای دانشجویی را تحت تاثیر قرار دهد، با حفظ استقلال خود رفع کنند و در جهت منافع کشورشان قدم بردارند.

دکتر الهام امین‌زاده/ حقوقدان