فرانسه پیش‌به‌سوی انتخابات غیرقابل پیش‌بینی

دور نخست انتخابات ریاست جمهوری 2017 فرانسه، روز 23 آوریل (3 اردیبهشت) برگزار خواهد شد و انتظار می‌رود، هیچ کدام از نامزدها نتوانند در این دور از انتخابات، آرای لازم را به دست آورند و درنهایت دو نامزدی که بیشترین آرا را کسب کنند، در دور دوم انتخابات و در روز هفتم ماه می‌ (17 اردیبهشت) به رقابت نهایی با یکدیگر خواهند پرداخت.

رقابت شانه به شانه در نظرسنجی‌ها

یکی از دلایلی که رسانه‌ها و شبکه‌های خبری در رابطه با غیرقابل پیش‌بینی بودن انتخابات به آن استناد می‌کنند، مطرح شدن نام و چهره افرادی است که تا چند ماه پیش به هیچ وجه مطرح نبودند و حالا در نظرسنجی، آرای نسبتا خوبی را به خود اختصاص می‌دهند. یکی از این افراد ژان لوک ملانشون، نامزد چپ افراطی است که طی چند هفته اخیر به چهره شگفت‌انگیز این انتخابات تبدیل شده است. ملانشون هم‌اکنون به یک نامزد جدی تبدیل شده و پس از برگزاری دو مناظره تلویزیونی، توانسته است نظر 20 درصد رای‌دهندگان را جلب کند. به نظر می‌رسد او با مناظره‌ها و سخنرانی‌هایش، در قانع کردن رای‌دهندگان موفق بوده است.

موفقیت او طی این مدت به قدری بوده که توانسته فرانسوا فیون، نامزد حزب محافظه‌کار فرانسه و دارنده 19 درصد نظر موافق رای‌دهندگان را پشت سر بگذارد. البته جلوتر از او امانوئل ماکرون، رهبر جنبش «به پیش» و مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی فرانسه قرار دارند که طبق آخرین نظرسنجی‌ها همراهی 22 درصد از شرکت‌کنندگان را با خود دارند. در این میان بیشتر پیش‌بینی‌ها برای دور دوم انتخابات، خبر از پیشتازی امانوئل ماکرون می‌دهد و احتمال رسیدن او به جایگاه ریاست جمهوری را بسیار قوی می‌داند. با وجود این و بنابر برخی نظرسنجی‌ها، چنانچه ملانشون در کنار مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی فرانسه به دور دوم راه یابد، احتمال پیروزی ژان لوک ملانشون نیز وجود دارد.

از سوی دیگر، نتایج آخرین نظرسنجی‌ها را می‌توان ضربه دیگری به فرانسوا فیون خواند. او هم‌اکنون جایگاه چهارم را دارد و کمپین انتخاباتی‌اش به دلیل وارد شدن اتهاماتی همچون پرداخت از دارایی‌های عمومی به اعضای خانواده، در جلب نظر رای‌دهندگان موفق نبوده است.

با این شرایط و اوضاع، بسیاری بر این باورند که نتایج این دوره از انتخابات فرانسه باعث دگرگونی سیاسی فضای سنتی فرانسه می‌شود؛ فضایی که تاکنون بین چپ و راست میانه‌رو در حال دست به دست شدن بوده است.

به دنبال این تحولات حتی شاید انتخابات پارلمانی که قرار است یک ماه پس از تعیین رئیس‌جمهور برگزار شود، شاهد نبود اکثریت مطلق از احزاب تقلیدی فرانسه باشد؛ موضوعی که پیچیدگی‌های دولت آتی فرانسه را بیشتر خواهد کرد. این مساله همچنین مشکلات رئیس‌جمهور جدید را افزایش خواهد داد و او را در اجرای طرح‌های اجتماعی و اقتصادی‌اش با دشواری‌های زیادی روبه‌رو خواهد ساخت.

اروپا در انتظار شوک اقتصادی؟

بالا آمدن چهره‌هایی همچون بلانشون و باقی ماندن نامزدهایی همچون لوپن موجب شده تا برخی کارشناسان نسبت به تاثیرات اقتصادی این انتخابات با دیده تردید نگاه کنند. هر دوی این افراد مواضعی بر ضد یورو و اتحادیه اروپایی دارند که این مساله می‌تواند حتی موجودیت یورو و اتحادیه اروپایی را تهدید کند. در همین رابطه، بانک برنبرگ چند روز پیش در یادداشتی اعلام کرد: برای فرانسه، اروپا و بازار جهانی، رقابت بین ملانشون و گزینه راست افراطی (مارین لوپن)، می‌تواند انتخاب بین بد و بدتر باشد.

هنوز احتمال وقوع این ریسک اقتصادی کم است، زیرا نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، احتمالا وزیر اقتصاد سابق یعنی ماکرون برنده بزرگ این رقابت خواهد بود، اما واقعیت این است که ملانشون و لوپن تا این جای کار خود را در رقابت نگه داشته‌اند. هم‌اکنون نرخ بیکاری در فرانسه 10 درصد است و این، همان نرخ متوسط 5 سال اخیر است. با رشد اقتصادی تنها 4/1 درصد در سال 2017، فرانسه به رتبه 25 از 28 کشورهای عضو اتحادیه اروپا (مساوی با بلژیک) تنزل کرده است.

از سوی دیگر، تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان‌دهنده شکاف رو به افزایش آلمان و فرانسه است، به طوری که در صورت تداوم این شکاف، فرانسه بتدریج قدرت رقابت خود را از دست می‌دهد.

جبهه ملی از «مایه شرمساری» تا جایگاهی بالنسبه غرورآمیز

جبهه ملی فرانسه تاکنون در سپهر سیاسی این کشور جایی برای عرض اندام نداشت. 15 سال پیش در سال 2002 زمانی که ژان ماری لوپن پدر مارین لوپن بنیانگذار این جبهه به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه راه یافت و خود را در برابر ژاک شیراک دید یکباره مردم این کشور خطر فاشیسم را در بیخ گوش خود حس کرده و با ندای «شرمنده‌ایم» بسرعت وارد عرصه شدند و او را ناکام گذاردند. اما ژان ماری لوپن آدمی نبود که در عرصه سیاست به خاطر اظهارات تند و نژادپرستانه خود دوام بیاورد. خیلی فوری او جای خود را به مارین لوپن دخترش داد. گرچه ژاپ ابتدا دخترش را سرزنش می‌کرد و حتی او را دختر خودش نمی‌دانست اما او این روزها ابایی ندارد دخترش را روی صحنه‌هایی که طرفداران بی‌شمارش برای او هورا می‌کشند، در آغوش بگیرد. این مارین بود که توانست این جبهه ملی را از ورشکستگی و سقوط در ورطه فاشیسم و اظهارات تند پدرش نجات داده و امروز در سال 2017 به عنوان یک مدعی در عرضه سیاست فرانسه معرفی کند.

دومینیک آلبرتینی، نویسنده کتاب تاریخ جبهه ملی در این ارتباط ، دلیل این اقبال عمومی در فرانسه را این‌گونه توضیح می‌دهد: فرانسه امروز شاهد افزایش تقاضا برای برقراری امنیت و ایجاد جامعه‌ای همگون است و جبهه ملی هم همین جامعه را پیشنهاد می‌دهد. مارین بعد از سال 2002 متوجه شد با حفظ اصول و ارزش‌های ملی و تاکید بر مرزهای فرهنگی، اقتصادی، و جغرافیایی و دوری از اظهارنظرهای نژادپرستانه پرهزینه پدر، زبان راست افراطی را تلطیف کرد و همین تغییرات این حزب را در آستانه یک پیروزی بی‌سابقه در انتخابات ریاست جمهوری قرار داده است.