مهار‌آسیب‌های فضای مجازی، اولویت امسال

سه‌شنبه همزمان با ولادت حضرت علی‌(ع)، روز مددکاران اجتماعی است، افرادی که اگر بدرستی آموزش داده شده و از ظرفیت‌شان استفاده شود می‌توانند در حل آسیب‌های اجتماعی نقش چشمگیری داشته باشند. در گفت‌وگوی کوتاه با ‌حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی کشور از نیازهای لازم برای برخورد با آسیب‌های اجتماعی و نقش مددکاران اجتماعی سخن می‌گوییم.

سال 95 نسبت به سال‌های گذشته در حوزه سیاستگذاری‌های اجتماعی موفق‌تر بودیم با این نظر موافقید؟

بدون شک ورود مقام معظم رهبری و برگزاری جلسات و گزارشگیری‌های مستمر در ایجاد حساسیت‌ها نسبت به مسائل اجتماعی تاثیر گذار بود.‌ به نظرم از منظر سیاستگذاری، 95 سالی کاملا متفاوت نسبت به همه سال‌های بعد از انقلاب بود،زیرا در برنامه ششم توسعه و احکام دائمی برنامه توسعه و سایر سیاستگذاری‌ها در قوای مختلف نیز ‌توجه بیشتری به آسیب‌های اجتماعی شد.

اما در برنامه ششم توسعه ابتدا به مسائل اجتماعی پرداخته نشده بود.

البته در کنار ورود مقام‌های ارشد کشور به بحث آسیب‌های اجتماعی روند افزایش آسیب‌های اجتماعی و رشد هزینه آسیب‌های اجتماعی که کشور در این حوزه متحمل می‌شود نیز‌ سبب شد حساسیت‌ها نسبت به این مهم افزایش یابد. درست است در برنامه ششم که از سوی دولت ارائه شد ابتدا توجهی به این مساله نشده بود، اما حساسیت‌های ایجادشده باعث شد‌ در قانون برنامه و احکام دائمی برنامه توسعه توجه بیشتری به مسائل اجتماعی ‌شود و سازمان بهزیستی را به عنوان متولی سلامت اجتماعی در نظر بگیرند.

سیاستگذاری‌های خوبی انجام شده، اما مهم اجرای مناسب این برنامه‌هاست.

درست است. در کنار سیاستگذاری باید دید چقدر برنامه‌های اجرایی در راستای این سیاستگذاری‌ها قرار می‌گیرد. یکی از نگرانی‌های ما این است که با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات، حوزه اجتماعی تحت‌تاثیر قرار گرفته و از آن غفلت شود. نباید فراموش کنیم که حوزه اجتماعی نیازمند توجه بیشتر، برنامه‌ریزی و الزام تهیه پیوست‌های اجتماعی است،زیرا هر تصمیمی که گرفته می‌شود باید پیامد‌های اجتماعی آن را از قبل بررسی کنیم.

برای نتیجه‌گیری بهتر نگاه به مساله آسیب‌های اجتماعی چقدر باید تغییر کند؟

برای کنترل این مسائل نگاه جزیره‌ای نباید داشته باشیم، بدون شک استفاده از ظرفیت مددکاران اجتماعی ‌و بهره‌گیری از ظرفیت مدیریت شهری فرصت‌هایی است که می‌توان از آنها در حل مسائل اجتماعی بهره گرفت، اما باید توجه داشت که فعالیت در حوزه اجتماعی سخت است چون موضوعات پیچیده‌ای دارد و نمی‌توان با مسائل عمرانی‌ مقایسه‌اش کرد. در واقع آسیب‌های اجتماعی نوزایی دارند و نیاز است برای کنترل آنها هوشمندی و آینده‌نگری داشت. باید تاکید کرد که آسیب‌های اجتماعی یک زنجیره است؛ مثلا زندگی در مناطق حاشیه‌ای آسیب نیست، اما عوارضی به همراه دارد.

به نظرتان امسال باید به چه آسیبی بیشتر توجه کرد؟

مبارزه با ‌آسیب‌های فضای مجازی موضوعی است که باید بیشتر به آن توجه کرد، اما در کنار نگاه ملی به این مسائل باید نگاه بومی نیز داشت.

اما به نظر می‌رسد نگاه بومی و منطقه‌ای به آسیب‌های اجتماعی وجود ندارد.

گاهی در یک استان ممکن است مناطق حاشیه‌نشین نباشد، اما ممکن است مسائل دیگری مطرح و در اولویت باشند، به همین دلیل ‌در کنار نگاه ملی باید نگاه بومی منطقه‌ای نیز به مسائل اجتماعی داشت و فراموش نکرد که آسیب‌های اجتماعی زنجیره هستند، یعنی اگر بخواهیم روی اعتیاد یا طلاق کار کنیم نباید این مسائل را به شکل جزیره ببینیم.

فردا روز مددکاران اجتماعی نیز هست، به نظرتان جدی‌ترین مسائلی که مددکاران با آن روبه‌رو هستند، چیست؟

امسال برای سی و دومین سال ‌در روز ولادت حضرت علی(ع) روز مددکار را نیز جشن می‌گیریم‌. مددکاری اجتماعی ظرفیت زیادی دارد، زیرا در تعریف‌های جدید، نقش مددکاری اجتماعی باید‌ در توسعه، تغییر، نظم، انسجام، سلامت و نشاط و تسهیل‌گری‌ و رفاه اجتماعی مشخص شود. مددکاران اجتماعی باید به اندازه کافی قوی شوند، آنها نیازمند سازمان نظام مددکاری اجتماعی هستند، نظام آموزشی در حوزه مددکار اجتماعی نیز متناسب با نیاز مددکاران نیست‌. افزون براین در بسیاری از حوزه‌ها مدیریت‌های حوزه مددکاری اجتماعی را به افراد غیر‌متخصص واگذار کرده‌اند‌ و مساله دیگر نیز ثبت روز ملی مددکاری اجتماعی در تقویم است.

مهدی آیینی - جامعه