دماسنج اقتصاد کشور در رکود

از آنجا که بورس، دماسنج اقتصادی کشور محسوب می‌شود، روند نزولی آن در هفته‌های اخیر بیانگر آن است که فعلا اجرای برجام و رفع تحریم‌ها نتوانسته تاثیری بر اقتصاد کشور بگذارد که برآیند آن را در بورس شاهد باشیم. دکتر حسین نصیری، کارشناس بازار سرمایه درباره علت سقوط بورس به جام‌جم گفت: بازار سرمایه نماد اقتصاد کشور است و از آنجا که اقتصاد در رکود است، طبیعتاً این بازار نیز با مشکل مواجه خواهد شد و احتمالاً این نزول تا پایان اردیبهشت نیز ادامه خواهد داشت.

وی افزود: شرکت‌های خودروسازی فرانسوی و آلمانی برای همکاری با خودروسازان داخلی به ایران آمدند، اما همکاری آنها به قرارداد منجر نشد و در حد همان تفاهم‌نامه ماند که این مساله موجب نزولی شدن بورس شده است.

نصیری اضافه کرد: انتظاراتی که درخصوص اقتصاد کشور بعد از برجام شکل گرفته بود، بیش از حد تصور بود و باعث شد تا تقاضا برای خودروسازی‌ها که بیشترین هیات‌های تجاری برای آنها آمده بودند، رشد چشمگیری داشته باشد و شاخص بورس را بالا ببرد. وی ادامه داد: برای اقتصاد ایران رشد 5/5 درصدی در سال جاری پیش‌بینی شده و این موضوع می‌تواند برای بازار سرمایه مانند سکوی پرتاب باشد و سرمایه‌گذاران زیادی از این بازار نفع ببرند، اما واقعیات اقتصادی بازگوکننده مساله دیگری است که چنین موضوعی در آن موج نمی‌زند.

این کارشناس اقتصادی افزود: در سال‌جاری باید مسائل بازرگانی ایران همان‌طور که انتظار می‌رفت، پیشرفت داشته باشد. این‌که ما بگوییم سوئیفت باز است، اما با دلار نتوانیم معامله‌ای انجام دهیم، نتیجه‌ای برای ما نخواهد داشت و همه این رشدها را ناپایدار خواهد کرد.

نصیری تصریح کرد: برای سرمایه‌گذاران خارجی باید امنیت فراهم کنیم که این جریان به دلیل ساختار بد اقتصاد دولتی است.

قیمت‌های جهانی دخیل است

از سوی دیگر، دکتر فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه در این باره به خبرنگار ما گفت: 70 تا 80 درصد محصولاتی که در بازار سرمایه عرضه می‌شود، مواد معدنی است که متأثر از قیمت‌های جهانی است و از آنجا که اکنون اقتصاد جهان در رکود به سر می‌برد و قیمت محصولات مذکور روبه افول است، بازار سرمایه ایران نیز روند نزولی را در روزهای اخیر طی می‌کند.

وی افزود: رشدی که از دی سال گذشته به بازار سرمایه رسید، ناشی از قرارداد خودروسازهای جهان بود و اکنون نیز دلیل محکم دیگری که می‌توان نام برد به نتیجه نرسیدن قراردادهای خودروسازان داخلی با خودروسازان جهان بود که موجب نزول شاخص بورس شده است.

حسینی ادامه داد: رکود موجود در کشور نیز دلیل دیگری است تا بازار سرمایه از آن نشات بگیرد و زمانی که شرکت‌ها از سرمایه در گردش مناسبی برای تولید برخوردار نباشند، حتماً با مشکل مواجه می‌شوند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: رفع تحریم‌ها با اما و اگرهایی همراه بود و همین موضوع باعث شد تا سرمایه‌گذاران نتوانند برای سرمایه‌گذاری به صورت مستقیم وارد عمل شوند. همچنین خودروسازانی که تفاهم‌نامه امضا کرده بودند، دیگر وارد مذاکره جدید برای تولید محصول در ایران نشدند و به نوعی این قراردادها روی دیگری به خود گرفت که یاس و ناامیدی را به بازار سرمایه منتقل کرد.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر رفع تحریم‌های بانکی و برقراری سوئیفت بدون همکاری با بانک‌های درجه یک اروپایی انجام شد و همه این موضوعات از نگاه سرمایه‌گذاران دور از انتظار بود.

اقتصاد تحرک ندارد

امید احمدی، کارشناس دیگری از بازار سرمایه نیز در این باره گفت: سرمایه برای ورود به هر بازاری نیاز به بهانه و دلیل دارد و در شرایط فعلی خبر خاص و ویژه‌ای در حوزه اقتصادی و سیاسی شنیده نمی‌شود که موجب تحریک و ورود نقدینگی به بورس شود.

وی به تسنیم گفت: یکی دیگر از عوامل افت بازار را در روزهای کنونی، انتشار گزارش شرکت‌ها عنوان کرد که نتوانسته انتظارات سهامداران را برآورده کند. احمدی گفت: معاملات هیجانی و احساسی هم از دیگر تهدیدات بازار سرمایه است که متاسفانه برخی از این فضا استفاده می‌کنند و با کسب سود، موجب ضرر برخی سهامداران بویژه تازه واردان می‌شوند.

مشوق‌های اقتصادی وجود ندارد

در همین حال دکتر کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: عمده دلایل عقبگرد شاخص‌های بورسی، نبود مشوق‌های خوب اقتصادی در فضای کسب و کار و نبود تغییرات اساسی در سود آوری شرکت‌هاست که البته این امر در ماه‌های آینده رو به بهبود خواهد بود.

وی افزود: زمانی باید انتظار رشد در شاخص‌های بورسی را داشته باشیم که در فضای واقعی کسب و کار فارغ از آمارهای اعلامی، تغییرات بنیادی ایجاد شود که سرانجام این تغییرات در سود آوری شرکت‌ها خود را نمایان خواهد کرد. شیخی اضافه کرد: با شکل‌گیری این روند در دید سرمایه‌گذاران، خوشبینی‌ها به اقتصاد ملی شکل خواهد گرفت و شاهد دوران رشد اقتصادی و به تبع آن شاخص‌های بورسی خواهیم بود. رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس تصریح کرد: شاخص بورس اوراق بهادار به عنوان آیینه تمام‌عیاری از کلیت اقصاد است که نشانگر وضعیت حال و آینده اقتصاد در زمان حال است. بازار سرمایه بعد از کاهش شدیدی که در ارزش پول ملی ایجاد شد و به تبع آن، افزایش در ارزش جایگزینی شرکت‌ها را شاهد بودیم که در دوره‌های گذشته باعث رشد بسیار بالای شاخص شد که در زمان حال این عدد به‌صورت مقطعی بالا و پایین خواهد شد.

محمد حسین علی‌اکبری

اقتصاد