مهمان‌های مزاحمی که به‌زودی می‌روند

در حالی که برخی می‌گویند این حشرات سفید باعث ایجاد مشکلات تنفسی می‌شوند، کارشناسانی هستند که می‌گویند این حشرات در واقع هیچ تهدیدی برای سلامت انسان‌ها به حساب نمی‌آیند و مردم فقط باید مراقب باشند که این حشره در چشم و دهانشان نرود.‌ به اعتقاد آنها این حشره آلرژی‌زا نیست و تنها آن دسته از شهروندانی که در مناطق مرکزی و جنوب تهران هستند آن را می‌بینند و آنها هم نباید نگران باشند.

عسلک پنبه چیست؟

مگس سفید یا «عسلک پنبه»، آفتی است با نام علمی Bemisia tabaci که در زمستان به صورت تخم روی خاک یا بقایای خاک به چشم می‌خورد، اما با بالارفتن حرارت و شروع فصل گرما از تخم بیرون آمده و متولد می‏شود. در واقع با کاهش تدریجی دما، عسلک پنبه به خواب زمستانی می‌رود و وقتی دما به زیر ده درجه برسد تولید نسل آنها متوقف می‌شود. اگر در باغچه خانه‌تان درخت دارید و مگس‌های سفید را روی تنه یا برگ‌های درخت‌تان دیدید، نگران نباشید، چراکه آنها با کاهش دمای هوا خودبه‌خود از بین می‌روند. سفیدبالک‌ها همانند شته‌ها از توانایی بسیار بالایی در تولیدمثل برخوردارند و جمعیت خود را در مدت زمان کوتاهی بسیار افزایش می‌دهند.

به ادعای برخی کارشناسان این حشره سفیدرنگ قاتل محصولات زراعی و گیاهان تزئینی است و در صورتی که روی آنها بنشیند، باعث نوعی بیماری برای گیاه می‌شود که در نهایت آن را پژمرده و خشک می‌کند. به اعتقاد آنان عسلک پنبه بعد از گیاهان تزئینی و علف‌های هرز به گیاه پنبه، گوجه‌فرنگی، کنجد، کنف و آفتابگردان علاقه دارد. آنها می‌گویند این حشرات در محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای امکان تکثیر و افزایش پیدا می‌کنند که در این صورت حتما باید با آنها مقابله شود. اما باید امیدوار باشیم با بارش باران علاوه بر افزایش میزان بارندگی و ذخایر آبی، شاهد کاهش دما باشیم تا خنک شدن هوا هم به ما برای خلاص شدن از دست مگس‌های سفید در پایتخت کمک کند. به اعتقاد این کارشناسان، این آفت نه‌تنها از راه تغذیه و مکیدن شیره گیاهی سبب ضعف بوته‌های پنبه می‌شود، بلکه با ترشحات خود چسبندگی الیاف را باعث می‌‌شود. حشرات کامل و نوزادهای آنها خرطوم خود را در بافت‌های پشت برگ فرو برده و شیره گیاه را می‌مکد. در نتیجه مقدار آب گیاه و مواد از آن کم می‌شود و لکه‌های ارغوانی در سطح برگ‌ها به‌وجود آمده، گیاه ضعیف و به‌تدریج زرد می‌شود.

مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست: آسیب‌رسان نیست

مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با سیب با بیان این‌که مگس‌های سفید حتی تاثیری بر پژمرده شدن گل‌ها هم ندارند، می‌گوید: برای هر ماه از فصل تابستان یک نوع خاص پشه وجود دارد که به عناوین مختلف نامگذاری می‌شوند. اینها نیز موجودات بی‌آزاری هستند که معمولا در این فصل پیدا می‌شوند.‌ اسماعیل کهرم می‌گوید: 20 روز دیگر هیچ اثری از حضور این مهمانان ناخوانده وجود ندارد.

او ادامه می‌دهد: این موجودات تخم‌ریزی می‌کنند و سپس می‌میرند و نسل بعدی آنها در سال آینده و همین زمان متولد می‌شوند و هیچ آسیبی ندارند، مگر مزاحمت‌هایی که بعد از ورود آنها به داخل دهان و گوش افراد، برای آنها ایجاد می‌شود که آن هم غیرقابل تحمل نیست.

او با تاکید بر این‌که سمپاشی برای از بین بردن این پشه‌ها آسیب‌های جدی را به‌دنبال دارد، می‌گوید: اگر به قصد از بین بردن این حشرات، مبادرت به سمپاشی کنیم، مزاحمت سم بسیار بیشتر از این حشرات بی‌آزار خواهد بود؛ چراکه افراد دارای آلرژی، کودکان و افراد سالمند، ممکن است از تاثیرات سمپاشی راهی بیمارستان شوند. مردم اگر مقداری صبر و مدارا پیشه کنند، مطمئن باشند که هیچ آسیبی از سوی این حشرات به آنها وارد نمی‌شود.

اغراق شده

هر چند در سال گذشته نیز پشه‌های سفید در آسمان شهر وجود داشته‌اند و برخی می‌گویند که شمار آنها نسبت به سال قبل چند برابر شده، به‌طوری‌که آسمان شهر را سفیدپوش کرده‌ است، اما اسماعیل کهرم ضمن رد فرضیه افزایش شمار مگس‌های سفید امسال نسبت به سال گذشته، توضیح می‌دهد: در بسیاری از مناطق تهران از جمله مسیر تردد بنده از منزل تا محل کار، به‌هیچ‌وجه مگس سفید وجود ندارد و به‌نظر می‌رسد درخصوص تعداد آنها مقداری اغراق صورت گرفته است. این قبیل مسائل برای یک شهر بزرگ نظیر تهران طبیعی است و تنها می‌توان گفت جای هیچ‌گونه نگرانی در این خصوص وجود ندارد. واقعیت این است که این حشرات با گرم شدن هوا به‌خصوص در فصل تابستان، بیشتر در فضاهای سبز رشد و نمو می‌کنند. اگرچه شهرداری در سال‌های گذشته برای مبارزه با این حشرات اقدام به آبشویی درختان کرد، اما این اقدام مؤثر واقع نشد. بنابراین این بار روش جدیدی پیش گرفت و با پیچیدن نوار زرد رنگ به دور درختان و فضاهای سبز، اقدام به کنترل این حشرات کرد. با این حال ازدیاد عسلک پنبه همچنان مزاحمتی برای شهروندان به حساب می‌آید.

کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند با روش شیمیایی می‌توان به مبارزه با این جانور رفت، اما سمپاشی‌هایی که اخیرا انجام شده، باعث شده دشمن این حشره از بین برود. آنها اولین روش مبارزه را روش بیولوژیک می‌دانند و استفاده از حشره‌کش‌هایی مثل باواریا را که در بازار موجود است، راه مقابله با این حشرات می‌دانند.

جای نگرانی نیست

درحالی که بسیاری بر بی‌خطر بودن مگس‌های سفید تاکید می‌کنند و تنها آنها را مهمان‌های ناخوانده‌ای می‌دانند که با باد از مناطق کشاورزی به شهر آمده‌اند، برخی دیگر نیز می‌گویند اگر این حشرات وارد چشم و دهان شوند مشکلاتی را ایجاد می‌کنند؛ مشکلاتی که بسیاری از کارشناسان می‌گویند گذراست و جایی برای نگرانی ندارد.

یحیی ابطالی، معاون کنترل و مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات می‌گوید: این حشره در حالت نابالغ آفت گیاه سویا و پنبه، جالیز، گوجه‌فرنگی، بادمجان، محصولات گلخانه‌ای، خیار، کدو و باغات میوه است و در مرحله پروانه هیچ خسارتی به گیاه و انسان نمی‌رساند.

ابطالی در پاسخ به این‌که مردم نگران هستند که حشرات کوچک به دستگاه تنفسی آنها وارد شود و مشکلات ایجاد کند، می‌گوید: این حشرات کاملا بی‌آزار و بی‌ضرر هستند و مردم به‌هیچ‌وجه نباید نگران باشند.

این حشره در حالت نابالغ شیره گیاهان را می‌مکد و موجب ضعیف شدن گیاه می‌شود. از سوی دیگر احتمال دارد به‌صورت غیرمستقیم باعث بیماری ویروسی در گیاهان شود.

آریا کیانی