اسنادی از حمایت و دفاع صفویه از پادریان و مسیحیان

این اسناد نشان میدهند، که صفویه در دوره‌های اخیر (بخصوص دوره‌های شاه سلیمان و شاه حسین) به جهت ترس از حملاتِ عثمانی یا دلائل دیگری، چه مقدار حمایتِ غرب را نیاز داشتند، تا جایی که حتی برای موضوعات جزئی، مانند تعمیرِ خانه پادریان در میدان میر اصفهان، به دربار صفوی، ایلچی مخصوص می‌فرستادند و برای آن حکم رسمی از شاه میگرفتند و فراتر از آن، اینکه، با حکم شاه، مسیونرهای مسیحی، آزادانه و بدون مزاحمت می‌توانستند، در ممالک محروسه، به تبلیغ مسیحیت بپردازند.

این اسناد ارزشمند می‌توانند زمینه و پایه پژوهش‌هایی نوین، نسبت به جایگاه مسیحیان و نوع تعامل حاکمیت با آنان در عصر صفوی قرار گرفته و بستری مناسب برای بررسی تحلیلی ریشه‌های اصلی تسامح حاکمان اخیر صفویه نسبت به مسأله پادریان و مسیحیان را فراهم آورند.

صورت فرامین مذکور چنین است:

1) فرمان شاه سلیمان در ذی قعده سال 1105ق در باب وقوع ظلم و تعدی به پادریان؛

2) فرمان شاه سلیمان در صفر 1080ق درباره وزیر و عمال دارالسطنه اصفهان؛

3) صورت مکاتبه مراوده بین شاه سلیمان و شاه همایون، در ربیع الثانی 1101ق؛

4) فرمان شاه صفی در 28 محرم 1047ق درباره پادریان دارالسلطنه اصفهان؛

5) فرمان شاه عباس ثانی در جمادی الثانی 1052ق درباره پادریان درالسلطنه اصفهان (1)؛

6) فرمان شاه سلیمان در رمضان المبارک 1094ق در باره ارامنه دارالسطنه اصفهان؛

7) فرمان شاه عباس ثانی در جمادی الثانی 1052ق درباره پادریان دارالسلطنه اصفهان (2)؛

8) فرمان شاه حسین صفوی در صفر 1111ق به والی گرجستان، در پی حضور پادیان و ایلچی پادشاهان فرنگستان مبنی بر تعلیم و تربیت در معبدخانه، تردد و دوستی، و دفن اموات در قبرستان خود و بازسازی معابد ارامنه ساکن در شماخی، اصفهان، تفلیس، گنجه، ایروان، تبریز، نخجوان، همدان و دیگر ممالک محروسه؛

9) فرمان شاه حسین صفوی در محرم 1111ق به بیگربیگیان قراباغ و قلمرو علیشکر و عمال دارالسلطنه اصفهان و ضابط وجوهات ارامنه جولاه مبنی بر عدم مزاحمت پادریان و ارامنه ساکن؛

10) فرمان شاه حسین صفوی در ذی قعدة الحرام 1108ق به بیگربیگیان و امرا و حکّام و وزراء و عمّال در پی حضور ایلچی فرنگیان، مبنی بر عدم مزاحمت و اینکه پادریان کرملیت سفید پوش هر جا اراده داشته باشند، توقف، توطن و به آئین خود به مراسم عبادت و قیام و اقدام نمایند؛

11) فرمان شاه حسین صفوی در رجب المرجّب 1120ق، مبنی بر عدم مزاحمت پادریان پابرهنه کرمیلو منسوبان پاپای روم و ارامنه ساکن دارالسلطنه اصفهان نسبت به دفن اموات و عبادت در معبد خود به آئین خود؛

12) فرمان شاه حسین صفوی، در جمادی الثانی 1125ق به بیگلربیگیان، امرا و حکّام و عمال ممالک محروسه مبنی بر آزادی کامل پادریان کرملیان و ارامنه در بلاد آذربایجان، شیروان، قراباغ، دارالسطنه تبریز، گنجه، نخجوان، قلمرو علیشکر، دارالسلطنه اصفهان، فارس، بندرعباس و سایر ممالک محروسه، نسبت به تعلیم و دفن اموات و بازسازی معابد و رفع ظلم از آنان؛

13) فرمان شاه عباس ثانی در جمادی الثانی 1052ق درباره آزادی عمل پادریان پابرهنه کوه کرمیلو؛

14) فرمان شاه حسین صفوی در رجب المرجب 1120ق در پی حضور ایلچی فرنکسیس مبنی بر اینکه هرگاه خانه پادریان در محله میر دارالسلطنه اصفهان محتاج به تعمیر داشته باشد، تعمیر نمایند، از آنجا که خانه مزبور آب جاری دائمی دارد، چنانچه جهت شرب باغچه آنجا اراده بردن آب نمایند، احدی ممانعت ننماید.

منبع: حسین متقی، پایگاه خبری نسخ خطی