اعتبارات ابهام‌برانگیز یک صندوق اعتباری

وقتی صحبت از اصلاح اساسنامه به میان می‌آید نشان از ایرادهای اساسی صندوق و نحوه حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان دارد که باید نسبت به رفع این ایرادها عزم جدی داشت. اصلاح اساسنامه، ارائه خدمات به پیشکسوتان، پرداخت پاداش‌ها و افزایش سالانه حقوق مدال‌آوران، مهم‌ترین بخش‌های رسیدگی به امور کنونی صندوق اعتباری حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزش ایران است که این روزها در کانون توجه مسئولان، قهرمانان و پیشکسوتان قرار دارد.

صندوق ازجمله نهادهایی است که بودجه آن در دست دولت است. وزارت ورزش و جوانان براساس آیین‌نامه‌ها، حقوق و مزایا را تامین می‌کند و چون صندوق درآمدزایی ندارد چشم به کمک دولت دوخته است؛ بنابراین نام صندوق از یک سو به عنوان یک موسسه اقتصادی و از دیگر سو، به عنوان نهادی وابسته به دولت در تضاد است. برای از میان برداشتن این تضاد، مسئولان به دنبال بستری جهت فراهم کردن بودجه مناسب برای صندوق هستند.

استقلال مالی از درآمدزایی به این معنا نیست که صندوق خود را به طور کلی منفک از وزارت ورزش یا کمک‌های دولتی کند، بلکه علاوه بر درآمدزایی باید از دولت و دیگر نهادها کمک بگیرد. در فرآیند اقتصادی صندوق برای درآمدزایی و سرمایه‌گذاری در بورس، شرکت ارتباط‌گستر قهرمان و شرکت‌های زیرمجموعه از فعالان اقتصادی به شمار می‌روند. در مرحله دوم اصلاحات آیین‌نامه‌های صندوق به پیشکسوتان برخورد می‌کنیم. بسیاری از افراد پیشکسوت می‌گویند در آیین‌نامه‌های صندوق اعتباری حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان ورزش ایران به بخش قهرمانان و مدال‌آوران بیشتر توجه شده است و بحث رسیدگی به پیشکسوتان مغفول مانده است.

در واقع مدال، ملاک حضور اعضا و رسیدگی به امور آنها در صندوق است، حال پیشکسوتانی که مدال ندارند، سهمی در خور از خدمات صندوق نمی‌برند یا اگر عضو صندوق هستند حقوق ناچیزی دارند. طبیعی است آغاز کار صندوق با مشکلاتی از قبیل نداشتن شناخت کافی از جمعیت پیشکسوتان ورزش ایران همراه باشد، اما امروز با گذشت ده سال از افتتاح صندوق باید در برنامه‌ریزی، روش‌های آزمون و خطا را به حداقل رساند و گستره پیشکسوت حقیقی در ورزش را شناسایی کرد. با اراده‌ای که در وزارت ورزش و جوانان به اتفاق مسئولان جدید صندوق دیده می‌شود به نظر می‌رسد طرح‌های قابل اجرا در ضابطه‌مند کردن حضور پیشکسوتان در صندوق روی میز است. در همین ارتباط چندی پیش همایش بزرگ پیشکسوتان در مجموعه ورزشی انقلاب برگزار شد که طرح‌ها و برنامه‌ها با همکاری وزارت ورزش و جوانان و شرکت ارتباط گستر، حامی مالی صندوق به بحث گذاشته شد. ازجمله برنامه‌های این همایش، شناسایی گستره پیشکسوتان ورزش ایران و تشکیل انجمن‌های درون فدراسیون‌ها و باشگاه پیشکسوتان بود تا فعالیت‌های صندوق در قبال این افراد ضابطه‌مندتر از گذشته دنبال شود.

جدا از تجمع و شناخت جمعیت و رسیدگی به معیشت پیشکسوتان، وظیفه دیگر صندوق پاداش قهرمانان است. پاداش قهرمانان از سوی وزارت ورزش و جوانان تامین می‌شود و صندوق آن را در اختیار قهرمانان می‌گذارد. با این حال آنچه مطرح بوده میزان پرداختی قهرمانان است که بسیاری می‌گویند در نحوه انجام این کار تبعیض وجود دارد. در درجه‌بندی صندوق، قهرمانان المپیک، جهانی و آسیایی پاداش‌های متفاوتی دارند. برخی مربیان در دوره‌های گذشته از بی‌توجهی صندوق نسبت به فعالیت‌های آنها در کنار تیم‌های موفق ورزشی گله‌مند بودند در صورتی که صندوق، پاداش ویژه‌ای برای عده‌ای دیگر از مربیان در نظر گرفته بود. تغییرات آیین‌نامه‌های صندوق شامل موارد زیادی است که مدیریت جدید آن هنوز اقدامی جدی برای رفع نواقص انجام نداده است. مدیریت کنونی از اسفند سال گذشته روی صندلی ریاست نشست و با وجود مدیریت چندماهه هنوز مشکلات پابرجاست.

آشتیانی: سر وقت پول نمی‌دهند

«همین چندرغاز حقوق ما را از صندوق مرتب نمی‌دهند. الان چهار ماه بود که پول نگرفته بودیم، چند روز پیش حقوق دو ماه را واریز کردند. مدارا می‌کنیم. خیلی از بچه‌های قدیمی به همین پول‌ها واقعا نیاز دارند. به مسئولان صندوق از قول من بگویید پول‌ها را منظم و سروقت بدهند.»

این عین حرف‌های ابراهیم آشتیانی است. فوتبالیست قدیمی تیم ملی و باشگاه پرسپولیس که تجربه بازی‌های آسیایی را در کنار دو المپیک مونترال و مونیخ دارد. آشتیانی درباره صندوق اعتباری قهرمانان و پیشکسوتان نظر بدی ندارد، اما از بد قولی‌ها گله‌مند است و می‌گوید نباید برای چندرغاز پول، اعضای صندوق را که پیشکسوتان ورزش هستند، جان به لب کرد. او در دانشگاه تدریس می‌کند، اما با این مخارج زندگی حقوق ماهانه صندوق را چرتکه می‌اندازد و از ابتدا تا آخر ماه برای جیبش برنامه دارد.

ابراهیم آشتیانی درباره صندوق می‌گوید: راضی‌ام. در روزگاری که قدر پیشکسوت ورزشی دانسته نمی‌شود با همین پول‌های صندوق می‌سازیم. از کجا برایتان بگویم؟ مگر باشگاه پرسپولیس که جوانی من و امثال من در این باشگاه سپری شد برای ما چه کرد که اکنون از صندوق انتظار داشته باشیم؟

پیشکسوت فوتبال ایران درباره اشکالات اساسنامه صندوق اعتباری قهرمانان و پیشکسوتان می‌گوید: این اساسنامه براساس مدال‌آوری تنظیم و در آن به ورزشکاران رشته‌های تیمی و پیشکسوتان کمتر توجه شده است. چند نفر باید بنشینند و اساسنامه صندوق را اصلاح کنند چون با این نگاه به ورزشکاران پیشکسوت، شان آنها پایین می‌آید.

آشتیانی موفقیت رشته‌های گروهی را در بعد اجتماعی بسیار مثبت ارزیابی می‌کند و ادامه می‌دهد: فوتبال در راس ورزش‌ها قرار دارد که وقتی تیم ملی پیروز می‌شود مردم احساس غرور می‌کنند و جامعه شاداب می‌شود. نمونه‌اش را در بازی ایران ـ آرژانتین دیدید. با وجود باخت ایران اثرات مثبت اجتماعی بی‌نظیر بود.

بنابراین ورزشکاران این رشته به دلیل تعداد زیاد آنها نباید در درجه‌بندی صندوق جزو ردیف‌های آخر باشند.این بازیکن سابق پرسپولیس خدمات صندوق را با اشکالاتی که دارد به مراتب بهتر از باشگاه پرسپولیس توصیف می‌کند و می‌گوید: پرسپولیس به طور کلی پیشکسوتان خود را فراموش کرده است. الان مخارج دندان‌های من بیست میلیون تومان است و صندوق چنین هزینه‌ای نمی‌پردازد و باشگاه هم اصلا سراغی از ما نمی‌گیرد چه برسد به تامین نیازهای درمانی​مان را.