تب دنگی یک بیماری ویروسی است که عمدتا ازطریق نیش پشه ناقل منتقل میشود و درسالهای اخیر متأسفانه در مناطقی از ایران - بهویژه استانهای جنوبی - مشاهده و از کشورهای همسایه وارد کشور شده است.
نکته حیاتی در مورد این پشه، زیستگاه و نحوه تخمریزی آن است. این پشه برخلاف تصور رایج، نیازی به منابع وسیع آب ندارد بلکه بستر ایدهآل برای تکثیر آن، حجمهای کوچک آب راکد است. پشههای ناقل دنگی به محیطهای تیره و سرپوشیده علاقه دارند و در هر محلی که آب برای مدت کوتاهی ساکن بماند، اقدام به تخمریزی میکنند. مناطقی مانند محل دپوی لاستیکهای کهنه، ظروف زیرگلدانی یا هرگونه وسیله یا زبالهای که پس از بارندگی آب را در خود نگهدارد، بهسرعت تبدیل به کانونهای تکثیر این ناقل بیماریزا میشود.
بدین ترتیب است که بارندگیهای شدید و وقوع سیلاب، یک نگرانی مضاعف و کوتاهمدت را برای متخصصان بهداشت جامعه رقم میزند. درواقع اگرچه سیل باعث جابهجایی حجم زیادی آب میشود اماپس ازفروکش کردن آن، آبهای راکد در بخشهای مختلف محیط شهری و روستایی باقی میمانند. ماندگاری آب، بستر مناسبی را برای آغاز چرخه زندگی پشه ناقل تب دنگی فراهم میکند و این امر پتانسیل شیوع گسترده بیماری را افزایش میدهد. طبیعتا با توجه به اینکه ما در منطقهای خشک قرار داریم و همواره مشتاق دریافت باران هستیم، این شرایط اقلیمی پس از سیل، نیازمند هوشیاری دوچندان درزمینه کنترل محیطی است.مدیریت مؤثر خطر تب دنگی پس از سیلاب، نیازمند همکاری فعال میان مردم و نهادهای مسئول بهداشتی است. درواقع شهروندان باید در اولویت نخست باشند ولازم است بهطورمداوم هرگونه امکان جمع شدن آب راکد دراطراف منازل، محوطهها و محل اسکان موقت را برطرف کنند. تمامی ظروف، تایرها و وسایلی که قابلیت نگهداری آب را دارند بهنحوی خالی از آب نگهداری شود تا فرصت تخمریزی این پشه فراهم نشود.مسئولین محلی وکارشناسان بهداشت محیط باید پس ازسیلاب،مدیریت هدفمند آبهای راکد وکنترل کانونهای آلودگی را دردستورکار قراردهند.استقرار تیمهای نظارتی و سمپاشی منطقهای درکانونهای پرخطر، اقدامی ضروری برای شکستن چرخه تکثیر پشه و جلوگیری از انتقال بیماری به مرحله اپیدمی است. طبیعتا نادیده گرفتن این توصیههای ساده محیطی میتواند منجر به بروز یک بحران بهداشتی جدیتر درپی بلایای طبیعی شود.