کتاب رویدادی به وقت دیوار اثر سناء شعلان، نویسنده فلسطینیالاصل در کتابخانه پارکشهر نقد و بررسی شد. در این نشست نقد و بررسی مرتضی حیدریآلکثیر، مترجم کتاب و هادی خورشاهیان بهعنوان منتقد سخنرانی کردند.
تشکیل بنیاد افرا
حیدریآلکثیر در ابتدای این نشست درباره ترجمه کتاب رویدادی به وقت دیوار توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: من از سال ۹۵ بهصورت جدی فعالیت خود را در حوزه شعر وداستان مقاومت آغاز کردم و بعد از مهاجرت از خوزستان به تهران روی موضوع مقاومت جهان متمرکز شدم. درادامه به هفت زبان زنده دنیا اتحادیهای را تشکیل دادیم که کاملا مردمنهاد است. در این راستا سفرهایی به سوریه، لبنان و عراق داشتیم و با نقاط مختلف این کشورها آشنا شدیم. این فعالیتها در ادامه به تشکیل بنیاد افرا منتهی شد که برای بررسی ادبیات مقاومت تبدیل شد و ما با سفر به کشورها، آثار در حوزه مقاومت را بررسی میکردیم.
وی افزود: برخی از آثار توسط خود نویسندگان برای ما فرستاده میشد و برخی آثار را نیز خودمان انتخاب میکردیم. یک خانم فوقلیسانس ادبیات عربی از خوزستان با ما تماس گرفت و گفت: کتابی با عنوان «چهره یک فلسطینی» اثر سناء شعلان را ترجمه کرده است که این کتاب جایزه جهانی قدس را گرفت و ما نتوانستیم آن را منتشر کنیم چون نیاز به ویراستاری بسیار زیادی داشت. ولی من دیدم سناء شعلان ۶۰ مجموعه داستانی دارد که ۲۰ عنوان آن جایزه گرفته است. بعد با ایشان ارتباط گرفتم و به من پیشنهاد شد این کتاب را ترجمه کنم.
منشأ طوفانالاقصی
آلکثیر درباره کتاب رویدادی به وقت دیوار گفت: این دیوار حائل بین فلسطین و اسرائیل، آنقدر در زندگی فلسطینیها حضور دارد که از یک مکان و زمان فراتر رفته و تبدیل به جنگ، کینه و نفرت شده است. منشأ طوفانالاقصی هم این دیوار است. کوهی از اندوه در این کتاب نهفته است و اگر این کوه به مخاطب منتقل شود، مخاطب میفهمد فلسطینیها چه رنجی میبرند.
عمق ظلم اسرائیل
وی اضافه کرد: این ترجمه از من وقت زیادی برد و ۶۰ درصد کتاب را بازآفرینی کردم. در شش داستان اولیه کتاب تلاش کردم به زبان نویسنده بسیار نزدیک شوم تا اندوه موجود در داستانها به مخاطب منتقل شود، چراکه مخاطب عام باید مجاهدت زیادی داشته باشد تا انتهای کتاب را بخواند و با عمق ظلم اسرائیل آشنا شود.
آلکثیر گفت: اعراب با اینکه استعداد داستاننویسی خوبی دارند اما نسبت به ایرانیها حرفی برای گفتن نداشتند اما امروزه اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است و بهطور مثال در عمان داستانهای خوبی نوشته میشود که در جوایزی مانند بوکر برنده میشوند. در عراق هم اتفاقات خوبی در داستاننویسی رخ داده که ما تلاش کردیم در بنیاد افرا آن را چاپ کنیم.
بهانهای برای حرف زدن درباره فلسطین
هادی خورشاهیان در ادامه به نقد و بررسی کتاب رویدادی به وقت دیوار پرداخت و افزود: این کتاب بهانهای است که درباره فلسطین حرف بزنیم. چین و آمریکا هم دیوار ساختند اما آن دیوارها با این دیوار در فلسطین کاملا متفاوت است. گفته میشود یهودیها در ابتدا آواره بودند در حالیکه این مبنای تاریخی ندارد. طبق اسناد ۶ درصد فلسطینیها زمینهایشان را فروختند و بقیه چنین کاری نکردند و امروز میبینیم که حتی اختیار آب، برق، گاز و اینترنت غزه دست صهیونیستهاست.
وی افزود: خانواده هر فردی برایش عزیز است اما فرض کنید اگر فردی از شهرستان به خانه ما بیاید بالاخره بعد از مدتی از او میخواهیم به خانه خودش برگردد. حالا عدهای یکجا را گرفتند و ما میگوییم با هم کنار بیایند!خورشاهیان گفت: دانش و ثروت اندازه دارد و در یک مقیاسی ما خودمان را دانشمند یا ثروتمند میدانیم. اما ظلم در هرمقیاسی رخ بدهد ظلم است. ما میتوانیم نسبت به بچههایمان ظالم باشیم و بچههای ما نسبت به همدیگر میتوانند ظالم باشند. پس ظلم در هر مقیاسی ظلم است اما ثروت و دانش در هر مقیاسی دانش و ثروت نیست.
باید این کتاب را با تأمل بیشتری خواند
این محقق ادبی گفت: طی بیش از ۷۵ سال، اتفاقاتی در فلسطین رخ داده که این نوع اتفاقات در کشورهای دیگر بهطور مثال برای سیاهپوستها رخ داده است اما درباره سیاهپوستها فیلمهای بسیاری ساخته شده چون به آنها ظلم بسیار زیادی شده است و زمانش هم قرنها طول کشیده است. ما در این کتاب شخصیتهایی را میبینیم اعم از کودک، مادر، روزنامهنگار اسرائیلی و... که همه درگیر هستند و میدانند ظلمی در حال رخ دادن است.
خورشاهیان ادامه داد: بنابراین اینکه اساسا از نظر تاریخی فلسطین را با صلح گرفتند یا درگیری اینجا محلی از اعراب ندارد چون بهطور مثال یک زن فلسطینی برای درمان رفته اما بهدلیل این دیوار نمیتواند برگردد.
وی گفت: این کتاب را نباید بخوانیم برای اینکه فلسطین را درک کنیم بلکه با خواندن این کتاب خودمان را بهتر میتوانیم درک کنیم و ببینیم چه چیزی در حال رخ دادن است. باید داستانهای کتاب رویدادی به وقت دیوار را با تأمل بیشتری خواند.