ستون رمان عرب

سهگانه قاهرهتقریبا همه منتقدان عرب و غیرعرب معتقدند سهگانه نجیب محفوظ شاخصترین رمان او و حتی شاید برجستهترین رمان در ادبیات عربی است. این اثر که بیش از ۱۲۰۰ صفحه است، از خلاقیت و توانایی بالا و پایدار نویسنده حکایت دارد و هر کلمه و پاراگراف آن با وسواس زیادی در خدمت پیرنگ و ترسیم صحنهها و حالتها و معرفی شخصیتهایی است که از ذهن خواننده پاک نمیشوند. نجیب محفوظ نویسنده پرکاری بود که در میان آثارش، سهگانه بینالقصرین، قصرالشوق و سکریه جایگاهی ویژه دارند و در کنار این سه رمان برخی آثار دیگر نظیر رمان «کوچه مدق» که این نیز توسط مرعشیپور به فارسی ترجمه شده، در شمار آثار کلاسیک محفوظ به شمار میروند. درباره نویسندههر سال در هزاران پژوهش اجتماعی تلاش میشود که جهان غرب تحلیل شود. نادرست نخواهد بود اگر بگوییم که یک داستان خوب بهتر میتواند فرهنگ غرب را برای غربیان زنده و تصویر کند. با این برداشت است که ما به ترجمه نخستین بخش از کار درخشان نجیب محفوظ با امید مینگریم. محفوظ که در ۱۹۱۱ در قاهره به دنیا آمد، نخستین نویسنده عربی است که جایزه ادبی نوبل را نصیب خود کرده. او کارمند دولت است و در فلسفه تحصیل کرده، نویسنده داستانهای تاریخی، رمان، داستان کوتاه و مقالات ادبی درباره مصر کنونی است. هجوم سیاست به خانوادهنجیب محفوظ در سهگانه، به میانجی روایت زندگی خانواده احمد عبدالجواد و اطرافیان و بستگان و دامادهایش، تصویری عمیق و با جزئیات از زندگی در قاهره در سالهای ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۴ به دست داده است. در آغاز رمان مصر هنوز بهطور رسمی بخشی از امپراتوری عثمانی محسوب میشود اما از ۱۸۸۳ به اشغال انگلیس درآمد و در ۱۹۱۴ نیز به کشور تحتالحمایه انگلیس تبدیل شد. در روایت محفوظ آشکارا احساسات شدید ضدانگلیسی که در میان مردم مصر جریان دارد دیده میشود. در رمان محفوظ میبینیم که سیاست چگونه بهتدریج به درون خانواده هجوم میآورد و تأثیر خود را برآدمهای سه نسل از خانواده بهجا میگذارد. ناشر: نیلوفرنویسنده: نجیب محفوظمترجم: محمدرضا مرعشیپورسال انتشار: ۱۴۰۱