
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سه علامت حرکتی عمده این بیماری عبارتند از کندی غیر طبیعی حرکات، خشکی و رعشه. تشخیص بیماری معمولاً با معاینه بالینی انجام میشود. افراد مبتلا به پارکینسون دچار سقوط، از دست دادن اعتماد به نفس و استقلال و همچنین کاهش کیفیت زندگی میشوند.
دارو درمانی و تحریک عمقی مغز میتواند باعث تسکین نسبی علائم بالینی شود ولی بسیاری از بیماران پارکینسون به حمایت بیشتری از طریق مداخلات مناسب پزشکی از جمله فیزیوتراپی نیاز دارند.
فیزیوتراپی برای بیماری پارکینسون
هدف از فیزیوتراپی حفظ تحرک ایمن و مستقل بیمار و تا جای ممکن نگاه داشتن بدن در یک وضعیت فعال است. فیزیوتراپ اغلب اوقات یکی از اعضای تیم چند وجهی پزشکی است، این تیم تشکیل شده از گروهی از متخصصین پزشکی در حوزههای گوناگون است که با کمک یکدیگر سعی میکنند علائم بالینی بیمار را کنترل کرده و کیفیت زندگی بیمار را تا جای ممکن افزایش دهند.
فیزیوتراپ با استفاده از تمرینات ورزشی و سایر انواع تمرینات فیزیکی به بیمار کمک میکند تا استقلال عملکردی خود را حفظ کند. فیزیوتراپ در بیمارستان و محیطهای اجتماعی و همچنین در منزل بیمار کار میکنند.
اهداف کلیدی فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون عبارتند از:
به نقل از دکتر سعادتی متخصص فیزیوتراپی در فیزیوتراپی بیماران مبتلا به پارکینسون، اهداف فیزیوتراپی متناسب با مرحله پارکینسون متفاوت خواهد بود.
هدف اصلی فیزیوتراپی در مراحل اولیه بیماری، جلوگیری از عدم فعالیت و بهبود توانایی جسمانی فرد از لحاظ ظرفیت هوازی، قدرت عضلانی و تحرک مفاصل است. فیزیوتراپ یک برنامه تمرینی را برای بیمار تهیه خواهد کرد که بیمار میتواند از آن بصورت شخصی یا گروهی پیروی کند؛ در این برنامه توصیهها و نکاتی برای حفظ تناسب اندام بیمار وجود خواهد داشت.
در این مرحله، هدف از فیزیوتراپی بهبود عمکلرد اعضای بالاتنه (مثل دستها و بازوها)، بخصوص برای رساندن دست به اجسام و گرفتن آنها، همچنین بهبود طرز قرارگیری بدن، تعادل، راه رفتن و حرکت کردن است. در این مرحله فیزیوتراپی پا و دست جهت بهبود عملکرد بیماران نوسط فیزیوتراپ انجام می شود. فیزیوتراپ طیف متنوعی از تمرینات ورزشی را تجویز میکند تا به انجام این فعالیتها کمک کند، تمریناتی مثل تمرینات دست برای کمک به مهارتهای دستی تا برای مثال بیمار راحتتر بتواند دکمههای پیراهن خود را ببندد. شاید فیزیوتراپ با یک کار درمان همکاری کند تا از امن بودن منزل بیمار اطمینان حاصل کرده و به کاهش خطر سقوط کمک نماید.
همچنین به منظور بهبود توانایی راه رفتن و غلبه بر خشک شدن بیش از حد مفاصل راهکارهای مقابلهای به بیمار آموزش داده میشود. علاوه بر این، استراتژیهای شناخت حرکتی نیز به بیمار آموزش داده میشود تا شخص بتواند حرکات پیچیده را به صورت زنجیرهای از حرکات مجزا ببیند و در نتیجه بتواند گام به گام بر روی هر حرکت تمرکز کند، برای مثال برای حرکت کردن از تختخواب یا صندلی، ابتدا باید شخص روی لبه صندلی بنشیند، زانوهای خود را خم کند، دستهایش را در کنار بدن روی دسته صندلی یا لبه تخت بگذارد تا بتواند با فشار دست از جای خود بلند شود، باسن خود را بلند کند و غیره.
در این مرحله، هدف از فیزیوتراپی جلوگیری از بروز عوارض جانبی است که میتواند در نتیجه استفاده از ویلچر یا زندگی در حالت بستری رخ دهد. این اقدامات عبارتند از حمایت از تنفس، پیشگیری از ابتلا به زخم بستر و همکاری با مراقب بیمار برای اطمینان حاصل کردن از قرار گرفتن بیمار در وضعیت مناسب و پیشگیری از آسیب دیدن بیمار در حین بلند شدن.
فیزیوتراپ میتواند توصیههایی را به بیمار ارائه دهد و استراتژیهایی را به وی توصیه کند که در هر مرحلهای از بیماری پارکینسون به وی کمک کند. در صورت امکان، فیزیوتراپ میتواند درمانهایی را برای پیشگیری، ثبات بخشیدن یا کاهش دادن هرگونه مشکل مرتبط با تحرک عمومی بیمار و نحوه عملکرد وی در فعالیتهای روزمره ارائه دهد.
توصیه میشود که بیمار در اولین فرصت ممکن پس از تشخیص بیماری با فیزیوتراپ خود صحبت کند تا وی بتواند بیمار را برای خود کنترلی بیماری پارکینسون حمایت نماید.
به نقل از متخصصین کلینیک فیزیوتراپی پیشرفته دکتر سعادتی در صورت وجود هر یک از موارد زیر باید با فیزیوتراپ صحبت کنید:
نوع خاصی از فیزیوتراپی برای بیماری پارکینسون وجود دارد که با عنوان تمرینات LSVT BIG شناخته میشود. LSVT مخفف کلمه درمان صوتی لی سیلورمن است. صوت درمانی با صدای بلند نوعی درمان برای تقویت صداست. هدف از این درمان کمک به مبتلایان به پارکینسون است تا دامنه حرکتی این بیماران را افزایش دهد. در روش درمانی LSVT BIG، بیمار حرکات فیزیکی اغراق شدهای را همچون برداشتن قدمهای بسیار بلند و چرخاندن بازوها انجام میدهد. این درمان روشی برای بازیابی عضلات و کند کردن پیشرفت "کاهش فعالیت حرکتی" است، یعنی حرکات کوچک شونده و بیقرار که در نتیجه پارکیسنون رخ میدهد.
حرکات دو طرفه به الگوهای چپ به راست و کنار به کنار گفته میشود از جمله تاب دادن بازوها در حین گام برداشتن. بیماری پارکیسنون بر این الگوها تأثیر میگذارد. درمانگر این الگوهای دو طرفه را با استفاده از دوچرخه ثابت یا دستگاه اسکی فضایی تقویت مینماید. این حرکات به صورت شخصی انجام میشود. بیمار باید قدم زدن را تمرین کند و در حین قدم زدن دستهای خود را تاب بدهد. برای حفظ ریتم گام برداشتن میتوان با بیمار آهنگی را خواند.
تعادل طبیعی یک فعل و انفعال میان آنچه ما میبینیم (فیدبک بصری)، گوش داخلی (که به ما کمک میکند موقعیت خود را تشخیص دهد) و نحوه احساس کردن زمین توسط کف پاهاست. بیماری پارکینسون بر این سیستم متعادل تأثیر میگذارد و باعث میشود که گام برداشتن بیمار نامتعادل شود و در نتیجه شخص از رفتن به میان اجتماع و فضاهای شلوغ واهمه پیدا کند. تمرینات گام برداشتن به بیمار کمک خواهد کرد. تمریناتی که هدف از آنها بهبود تعادل است را باید به کمک به فیزیوتراپ انجام داد، یعنی کسی که بتواند با همکاری با بیمار وجود هرگونه مشکل را در تعادل بیمار تشخیص داده و راههای اصلاح آن را به بیمار آموزش دهد.
در بیماران مبتلا به پارکینسون بسیار دیده میشود که در ماهیچههای باز کننده ران، همسترینگ و عضلات پشت پا دچار خشکی شوند. برای برطرف کردن خشکی عضلات، باید بیمار سعی کند تا در طول روز در مقاطع متناوب عضلات خود را کش دهد. از یک مربی مجرب یا درمانگری که در زمینه کار با بیماران پارکینسون تخصص دارد نحوه انجام این حرکات را بپرسید.
عضلات به طور طبیعی با بالا رفتن سن ضعیف میشوند، به همین خاطر انجام تمرینات تقویتی برای همه مهم است. ولی مطالعات نشان میدهد که ضعف عضلات برای مبتلایان به بیماری پارکینسون مشکل بزرگتری نسبت به سایرین است. بسته به مرحله بیماری، درمانگر شاید از بیمار بخواهد تا تمرینات مقاومتی را با دمبلها سبک یا کش مقاومتی (نوعی از کشهای لاستیکی ضخیم) انجام دهد. تمرینات آب درمانی، که از مقاومت آب برای تقویت عضلات استفاده میکند، نیز میتواند برای بیمار مناسب باشد.
فیزیوتراپ به مراقب و خانواده بیمار نحوه مراقبت از بیمار و کمک به او برای حفظ استقلال را آموزش خواهد داد. بعلاوه به مراقب و خانواده بیمار راههای مراقبت از سلامتی خود آموزش داده میشود؛ برای مثال وقتی به بیمار برای بلند شدن از تختواب، صندلی یا پیاده شدن از ماشین کمک میکنند نحوه مراقبت از کمر آموزش داده میشود.
تصور میشود که مبتلایان به پارکینسون سه برابر کمتر از همسالان خود که به این بیماری مبتلا نیستند، فعال هستند. عدم فعالیت میتواند به سلامت بیمار لطمه زده و شخص را مستعد ابتلا به سایر بیماریها از جمله بیماری قلبی، دیابت نوع دو و پوکی استخوان نماید. به همین خاطر بیماران باید سعی کنند تا ورزش را بخشی از برنامه روزمره خود بگنجانند و نوعی از ورزش را انتخاب کنند که با تواناییها و احتیاجات فردی خود تناسب داشته باشد. ایده خوبی است که پیش از شروع هرگونه برنامه تمرینی نظر فیزیوتراپ یا پزشک خود را جویا شوید.
نکاتی که در ادامه میآید به شما کمک خواهد کرد تا به طور موثر و امن ورزش کنید:
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
«جامجم» در گفتوگو با عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به بررسی اثرات منفی حفر چاههای عمیق میپردازد
سخنگوی صنعت آب در گفتوگو با جامجم: