پزشکان جنگ و ایثار

در دوران دفاع مقدس کارهای درمانی و سلامتی رزمندگان در سه محل انجام می‌شد. پست‌های امدادی، اورژانس و بیمارستان صحرایی که هر کدام با فاصله‌ای مشخص از خط مقدم برپا می‌شدند. پست‌های امدادی سنگرهای با تجهیزات بهداشتی و پزشکی بودند که در آن چند پزشک و پرستار پست می‌دادند. در واقع پست امدادی نزدیک ترین محل استقرار پزشکان به خط مقدم برای رسیدگی به رزمندگان بود. اگر رزمنده‌ای مجروح می‌شد در این سنگرهای امدادی کارهای اولیه مانند باندپیچی روی او انجام و برای تکمیل درمان به اورژانس اعزام می‌شد. اورژانس‌های صحرایی در چادرها و یا سنگرهای بزرگ با فاصله دو کیلومتری از خط مقدم ایجاد می‌شد. در اورژانس معمولا چند تخت بیمارستانی برای بستری مجروحان وجود داشت، امکانات آن در حد درمان شکستگی، بخیه و زخم‌های سطحی رزمندگان بود. هر اورژانس صحرایی معمولا چهار پست امدادی را پوشش می‌داد.
بیمارستان‌های صحرایی با فاصله بیشتر از خط مقدم در کانکس‌های چرخ‌دار که معمولا قابلیت جابه‌جایی را داشت یا این‌که در اتوبوس‌ها دایر بود. بیمارستان‌ها دارای تجهیزات بیشتر و کامل‌تری بودند. در بیمارستان‌ها امکانات تجهیزات پزشکی در حدی بود که می‌شد در آنجا عمل‌های جراحی را به صورت کامل انجام داد. در دوران جنگ تحمیلی پست‌های امدادی و اورژانس‌ها بارها از سوی نیروهای دشمن مورد حمله قرار گرفت و بسیاری از پزشکان و بهیاران شهید شدند. پزشکان و پرستاران در بخش‌های مختلف بهیاری در زمان جنگ فراتر از وظیفه سازمانی خود عمل می‌کردند. آنها در اوقاتی که مجروح‌های کمتری برای مداوا به پست‌های امدادی و اورژانس اعزام می‌شدند در کار مرمت سنگر و خاکریزها به نیروهای پشتیبانی کمک می‌کردند. برخی از پزشکان بارها زمانی که آمبولانس مورد حمله دشمن قرار می‌گرفت و راننده آن مجروح می‌شد، وظیفه هدایت آمبولانس را به‌عهده می‌گرفتند.

دکتر علی‌اصغر یعقوبی

معاون مددکاری خیریه امدادگران عاشورا