زی‌زی‌گولو نه دختر بود، نه پسر

پورمختار با همان مهربانی و صمیمیتی که در عروسک‌هایی که جایشان صحبت کرده هم می‌توان پیداش کرد، به سوالاتم جواب می‌دهد، از جان بخشیدن به عروسک تابه‌تا می‌گوید و آن موجود دوست‌داشتنی را دوباره در ذهنم ترسیم می‌کند. خانم برومند درخصوص شکل‌گیری فیزیک شخصیت زی‌زی‌گولو توضیح داده‌اند؛ اما شکی نیست که بخش عمده ماندگاری این عروسک و ارتباط برقرار کردن کودکان با آن، در کنار فیزیک و جسم، به صدایش برمی‌گشت. این صدا چطور طراحی شد و به آن رسیدید؟

زی‌زی‌گولو عروسک متفاوتی بود و هویت خاصی داشت. نه انسان بود، نه حیوان و نه دختر یا پسر. وقتی طرح اولیه به نتیجه رسیده بود و داشتند نمونه‌های ساخت عروسک را امتحان می‌کردند، من یکی از این عروسک‌های آزمایشی را گرفتم و با خود به خانه بردم تا تمرین کنم. نشستم با عروسک حرف زدم و بر اثر تمرین‌ها به این صدا رسیدم. ضمن این‌که زی‌زی‌گولو چون از دل کتاب بیرون آمده بود، حرف زدنی متفاوت‌تر از حالت عادی داشت و ادبی حرف می‌زد.

اشاره کردید که زی‌زی‌گولو جنسیت نداشت؛ با این حال من در کودکی همیشه این‌طور فرض می‌کردم که او دختر است و از جنس صدای شما در این مجموعه هم چنین استنباطی می‌شد...

نه، همان‌طور که گفتم زی‌زی‌گولو موجودی بود که جنسیت نداشت. حتی معلوم نبود بچه است یا بزرگ. اما صدایش باید به قیافه‌اش می‌خورد. حتی یادم هست در یکی از قسمت‌ها، آقای میرکیانی آمده بود تا به‌عنوان بازیگر مهمان در کار بازی کند. وقتی می‌خواست با زی‌زی‌گولو ارتباط برقرار کند، اول به او گفت دختر خانم و بعد خانم برومند توضیح داد او دختر نیست. بعد گفت آقا پسر و خانم برومند توضیح داد پسر هم نیست! زی‌زی‌گولو شخصیتی جادویی و عاقل بود.

معمولا کسانی که گویندگی صدای یک عروسک را برعهده دارند، ارتباط ویژه‌ای هم با خود عروسک بi قرار می‌کنند و او را یک شخصیت مستقل می‌دانند. ارتباط شما با زی‌زی‌گولو چطور بود؟

من به جای هر عروسکی که صحبت می‌کنم، سعی می‌کنم با او ارتباط نزدیک برقرار کنم و به‌دنبال ویژگی‌های مثبتش باشم. اصولا هیچ‌گاه اهل تیپ‌سازی کردن نیستم و عروسک‌هایی که تا به حال به جایشان صحبت کرده‌ام، همه صاحب شخصیت و هویت بوده‌اند.

شاید رمز ماندگاری این عروسک‌ها هم در همین باشد!

(می‌خندد) من با عروسک‌ها زندگی می‌کنم و صدایشان تا مدت‌ها همراهم هست. هنگامی که در مجموعه هادی و هدی به جای شخصیت مادربزرگ صحبت کردم، تا مدتی حتی در خانه هم لحنم عوض شده بود و احساس می‌کردم دارم با صدای او صحبت می‌کنم.

تکیه‌کلام یا دیالوگی هم از جانب خودتان به این شخصیت اضافه کردید؟ چقدر براساس متن پیش می‌رفتید؟

بعد از این‌که متن‌ها نوشته می‌شد، با خانم برومند آنها را می‌خواندیم و براساس حرف زدن زی‌زی‌گولو دوباره تنظیمش می‌کردیم. در زمینه تکیه‌کلام هم برای آن لقب ویژه زی‌زی‌گولو (آسی پاسی دراکوتا تابه‌تا) آن آهنگ و ریتمی که بالا و پایین می‌رفت را ساختم و دیگر آن شکلی بیان می‌شد.

عروسک‌گردانان زی‌زی‌گولو مریم سعادت و عادل بزدوده بودند؛ ارتباط میان عروسک‌گردان و صدای عروسک چه تاثیری در بهتر جان گرفتن آن دارد؟

از ابتدا تصمیم گرفته شد دو عروسک‌گردان داشته باشیم؛ چون برخی صحنه‌ها در لوکیشن خارجی فیلمبرداری می‌شدند و در چنین شرایطی کار برای عروسک‌گردان مرد راحت‌تر است. ضمن این‌که خود خانم سعادت در صحنه‌هایی با زی‌زی‌گولو بازی داشت و نمی‌توانست همزمان عروسک‌گردانی کند. جالب اینجاست هنگامی که عروسک در دست خانم سعادت بود، زی‌زی‌گولو شخصیتی لطیف و ظریف پیدا می‌کرد و صدای من هم لطیف‌تر می‌شد؛ اما هرگاه آقای بزدوده عروسک را به دست می‌کرد انگار حرکاتی شیطنت‌آمیز و پسرانه پیدا می‌کرد و ریتم حرف زدن من هم تندتر می‌شد. البته از آنجا که زی‌زی‌گولو جنسیت نداشت، اتفاقا این تفاوت جذاب‌ترش هم می‌کرد.

زهرا غفاری
رسانه