بومرنگ راهبرد ترامپ

موضوع انتقال پایتخت از تل‌آویو به قدس را شاید بتوان مهم‌ترین دلیل رویکرد جدید ساف در مورد اسرائیل قلمداد کنیم. در پی تصمیم نابخردانه رئیس‌جمهور آمریکا در معرفی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، شورای مرکزی سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» هم با صدور بیانیه پایانی نشست خود، کمیته اجرایی این نهاد را پس از 30 سال، مأمور تعلیق شناسایی اسرائیل کرد.

همچنین ادبیاتی که اخیرا محمودعباس در زمینه رژیم صهیونیستی، آمریکا یا اتحادیه اروپا درپیش گرفته به نوعی در برگیرنده این است که وی بخوبی به قدرت مقاومت پی برده و تعبیر محمود عباس از مقاومت مردمی یا چیزی که از آن یاد می‌کند چیزی نیست مگر همان مقاومتی است که حماس و جهاد در فلسطین سال‌هاست در مورد آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

شاید یکی از دلایل اصلی که ساف و عباس به سمت طرح چنین موضوعی روی آوردند این است که مردم فلسطین در حقیقت مخالف جدی به رسمیت شناختن اسرائیل هستند. رویکرد جدید ساف تاحدودی از تحمیل افکار عمومی فلسطین به برخی دولتمردان فلسطین نشان داد که به‌ظاهر ما آنها را در زمره طرفداران غرب می‌بینیم. به همین جهت افکار عمومی فلسطین، جهان اسلام و ملت‌های عربی به دلیل این‌که نتوانستند با مساله انتقال پایتخت همراهی کنند و آن را خیانتی برای آرمان‌های فلسطین می‌دانند، به همین جهت به نظر می‌رسد سازمان آزادیبخش فلسطین با مردم همراهی می‌کند تا بتواند مشروعیت مجددی، هم در میان فلسطینی‌هایی که از ناحیه عباس طرفداری می‌شوند و هم از ناحیه ساکنین غزه، طرفداران جهاد و حماس دست یابد. این اصلی‌ترین دلیل واکنش ساف نسبت به قرارداد اسلو است، شاید همان شوکی که به هر حال آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها برای ملت‌های عرب یا فلسطین ایجاد کردند به نوعی محمود عباس درصدد ایجاد چنین شوک و تردیدی است. به این معنی که اتفاقات گذشته را به رسمیت نشناخته و مرزهای 67، پایتخت قدس شرقی و مسائلی که به گونه‌ای بازگشت به گذشته است به این سبک و سیاق می‌تواند تحلیل شود، این روند موضوعی است که برای عرفات هم اتفاق افتاد. عرفات در کمپ دیوید2 زمانی که در دوره کلینتون با اسرائیلی‌ها توافق کرد، آنچه باعث محبوبیت دوباره وی در فلسطین شد نپذیرفتن انتقال پایتخت از تل‌آویو به قدس بود، مشخص است همین اتفاق را محمود عباس در تاریخ مطالعه کرده و متوجه شده که نمی‌تواند در مورد قدس ریسک کرده و باید آن را به صورت جدی مطرح کند که مقاومت تنها گزینه است، همان‌طور که عرفات نیز در نهایت در انتهای دوره کاری به این نتیجه رسید که باید مقاومت را درپیش بگیرد. محمود عباس و ساف نیز در حال انجام همین روند هستند که موجب همگرایی بین گروه‌های فلسطینی درخصوص مساله قدس است.

با مرور اخبار مشاهده می‌کنیم هنوز تب و تاب این انتقادات و مخالفت‌ها با اقدام آمریکایی‌ها در مورد تغییر پایتخت، هم در مجموعه‌ای که در اختیار عباس است و هم در غزه وجود دارد. این روزها هم با توجه به اعلام نتانیاهو مبنی بر انتقال پایتخت طی یک سال آینده نشان می‌دهد وی روی موضوعی اصرار دارد که صلح‌آمیز نیست.

شاید همه این موارد دلیل بر این است که عباس باید روی موضع خودش اصرار ورزیده و مقاومت را با اهمیت بداند که منجر به این می‌شود فلسطینی‌ها دوباره انتفاضه جدیدی علیه اسرائیلی‌ها رقم بزنند.

تاکید رهبر انقلاب بر عدم فراموشی فلسطین

مهم‌ترین نکته‌ای که رهبری هفته گذشته در دیدار با روسای مجالس اسلامی مطرح کردند این بود که فلسطین و جهان اسلام موضوعات اساسی است و نباید فراموش شود. اتفاقی که موجب طرح این موضوع از سوی رهبری شد معامله پنهانی سعودی‌ها و اماراتی‌ها با اسرائیلی‌هاست و منجر به این شده که تبلیغاتی درخصوص همراهی با سیاست‌های رژیم صهیونیستی از ناحیه این کشورها ترویج شده و پشت پرده لابی‌هایی که صورت می‌گیرد منجر به این شده که موضوع فلسطین در اولویت نباشد.

به همین جهت رهبر معظم انقلاب تاکید جدی دارند در نشست‌هایی که اتحادیه بین‌المجالس اسلامی و روسای مجالس دارند ضمن همکاری اقتصادی و بازرگانی، توجه جدی به قدس داشته باشند و مساله قدس در ذهن ملت مسلمان و جهان اسلام همیشه به نوعی زنده نگه‌داشته شود. به همین جهت محتوای اصلی بیانات رهبری این بود که اتحادیه بین‌المجالس کشورهای اسلامی را متوجه موضوع فلسطین و قدس کنند. همچنین متوجه موضوعی که سعودی‌ها به دنبالش هستند، یعنی عادی‌سازی روابطشان با اسرائیل که بین آمریکایی‌ها، اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها در حال اقدام است.

دکتر محسن اسلامی / استاد دانشگاه