توافق بی‌خاصیت!

در طول حدود سه سالی که از اجرایی شدن برجام می‌گذرد فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است، یکی از ضعف‌های برجام این است که هیات نظارت بر برجام همان هیات اجرایی برجام است و این روش مدیریتی خوب نیست، چرا که فردی که در هیات اجرایی است به دنبال توجیه اقدامات قبلی است به همین دلیل علی‌رغم نقض عهدها و گستاخی‌های متعدد از سوی آمریکا به بهانه‌های مختلف با نرمش از سوی کشورمان مواجه می‌شویم.

کد خبر: ۱۱۱۳۲۳۹

از نظر آمریکا برجام وسیله‌ای برای گام به گام عقب راندن جمهوری اسلامی ایران و شکل‌گیری برجام دو، سه و... است. بنابراین باید تجدید نظری در دیپلماسی تعاملی خود در روابط با دیگر کشورها در مورد برجام داشته باشیم و گام به گام با طرف مقابل مسیر فعلی را ادامه ندهیم. آمریکا در توافق ژنو از طرف ایرانی تعهد گرفت سپس در گام بعدی و در لوزان، میزان تعهداتمان را افزایش داد، در گام آخر و در وین متن 4 صفحه‌ای به 159 صفحه تبدیل شد که عمدتا حاوی تهدیدات و فشارهای طرف غربی در قبال آنچه ما به دنبال لغو تحریم بودیم محقق نشد.

در حال حاضر طرف آمریکایی سیاست پیشتازی و رو به جلو را در پیش گرفته و قصد دارد طرف مقابل را به عقب‌نشینی وادار کند. این کشور در مقاطع مختلف با تمهیداتی در امورداخلی ما دخالت کرده است که اگر یک‌دهم این‌گونه دخالت‌ها از سوی مسئولان کشورمان در امور داخلی آمریکا صورت می‌گرفت با جنجال بسیاری از سوی آمریکا مواجه می‌شدیم.

در ارتباط با حوادث اخیر، روسای دولتی و قوه مقننه این کشور آشکارا در امور داخلی ما دخالت کردند که همه اینها مقدمه‌ای است تا برجام را به عنوان تعهد بی خاصیت و تعهدی علیه ایران بدانیم. تعهدی که در مقابل آن، طرف مقابل ما را در منطقه امن نگاه داشته است. بنابراین ضرورت دارد در دیپلماسی خود در قبال شخصی که تظاهر به دیوانگی می‌کند اما در واقع ادامه دهنده مسیر اوباما همراه با گستاخی بیشتر است تجدید نظر کرده و با چنین سیاستی برخورد کنیم. برجام دیگر به تعبیری خاصیتی برای ما ندارد و حداقل خاصیتی که برای آن متصور بودیم از آن سلب شده است و به این ترتیب برجام به دنبال توسعه و افزایش میزان تعهدات جمهوری اسلامی ایران است. از آمریکا با عنوان شیطان بزرگ یاد می‌کنیم، چنین عنوانی از جهت ابرقدرتی این کشور نیست بلکه از این جهت است که آمریکا هیچ احترامی برای کشورهای دیگر و آرای مردم قائل نیست، بنابراین لزومی ندارد به این کشور اعتماد کنیم، اعتماد به دشمن خامی محض است و با استدلال دیپلماسی بین‌المللی موجود در دنیا سازگاری ندارد.

نادیده گرفته شدن سایر تحریم‌ها علیه ایران

در حال حاضر رویکردی که ترامپ در قبال ایران در پیش گرفته موجب نادیده گرفته شدن سایر تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا علیه کشورمان است، اگر کشوری مایل به مشاهده وضعیت تحریم‌هاست با مراجعه به سایت کنگره و سایر مراجع تصمیم گیر در مقاطع متخلف شاهد افزایش تحریم‌ها و بسته شدن فضای اقتصادی، سیستم بانکی و روش‌های تعاملی خواهد بود. امروز در فضای کاملا منفعل هستیم بنابراین باید فکر اساسی و بنیادی برای چنین سیاست و برخوردهای آمریکا باشیم.

هماهنگی اروپا با آمریکا

طرف اروپایی که گاه و بیگاه نکات بعضا مثبتی از آنها مشاهده می‌کنیم کاملا با آمریکا هماهنگ بوده و به نوعی پیرو سیاست آمریکاست. فرانسه به عنوان نمونه‌ای در این ارتباط است. جای تعجب است علی‌رغم این‌که ادعای انقلاب کبیر فرانسه و مباحثی نظیر آزادی مردم را دارد با رژیم دیکتاتوری مآبانه‌ای مانند ترامپ و با این منطق خودخواهانه تعامل می‌کند.

ضعف اصلی در متن برجام است

ضعف اصلی در موضع‌گیری ما نسبت به رفتارهای آمریکا در برجام به متن برجام بر می‌گردد، بنابراین باید در متن برجام پیش‌بینی چنین اقداماتی از سوی آمریکا را داشته باشیم. اما در هر صورت علی‌رغم همه این موارد براساس مصوبات مجلس، شورای عالی امنیت ملی و بیانات رهبری می‌توانیم اقداماتی را انجام دهیم. البته در کسب نتیجه در این مورد تردید جدی وجود دارد، چرا که طرف‌های غربی در معاهداتی وارد می‌شوند که کاملا یکسویه شامل برد کامل برای خودشان و باخت کامل برای طرف مقابل باشد. جمهوری اسلامی ایران چندان قدرت مانور حقوقی بین‌المللی در مقابل چنین اقداماتی ندارد اما باید مسئولان ذیربط اقدامات خود را انجام دهند و حداقل ناکارآمدی ساختار سازمان‌های بین‌المللی را به رخ جهانیان بکشاند.