خـاورمیانه نمایشگاه شکست‌های آمریکا

ترامپ بخش‌هایی از این سند را به طرح اتهامات اثبات‌نشده علیه ایران اختصاص داده و به تشریح سیاست‌های خود در قبال کشورمان پرداخته است. در بخشی از این سند آمده است: «ما جهان را علیه حکومت سرکش موجود در کره شمالی و خطرات ناشی از دیکتاتوری ایران همراه می‌کنیم. کسانی که مصمم به پیگیری یک توافق هسته‌ای معیوب بودند از خطر ایران غافل مانده بودند».

یدالله جوانی، استاد دانشگاه در این باره، توجه خاص به ایران در این راهبرد را وجه تمایز آن با راهبردهای گذشته این کشور عنوان کرد و در عین حال چنین رویکردی را موضوع جدیدی ندانست. وی در گفت‌وگو با جام سیاست گفت که مقاومت شکل گرفته در منطقه از تاثیرات انقلاب اسلامی و سیاست منطقه‌ای ایران است و آمریکا معتقد است انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و حرکت ملت ایران قادر به شکل‌دهی مقاومت در منطقه است و این مقاومت به دوران ‌آمریکا در منطقه پایان می‌دهد. متن کامل گفت‌وگو با یدالله جوانی را در ادامه بخوانید.

مهم‌ترین تفاوت راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا با گذشته چیست؟

در راهبرد جدید آمریکا توجه خاصی به ایران شده که البته موضوع جدیدی نیست، چراکه با بازگشت به گذشته هم می‌بینیم در دولت‌های قبلی نیز دولتمردان چنین نگاهی به ایران داشتند و براساس همین نگاه با ملت ایران دشمنی کرده و همواره توطئه‌هایی را علیه ایران طراحی و اجرایی کردند. زمانی که ترامپ پا به عرصه سیاست گذاشت با نگاه تاجرمآبانه تصریح کرد اولویتم بازگشت آمریکا به جایگاه اول در جهان است و معنی این رویکرد این است که آمریکا رتبه اول را در جهان ندارد. موضوع دیگر این است که آمریکا در گذشته نیز چنین ادعایی را مطرح کرده بود؛ در زمان بوش پدر مطرح شده بود که نظم نوین جهانی یعنی حداقل صدسال رهبری بر جهان. رویکرد دولت‌های بوش پدر، پسر، کلینتون و اوباما این بوده که ‌آمریکا باید رهبر جهان باشد و این در حالی است که به دلیل ناکامی و شکست‌های متعدد این کشور نه‌تنها به رتبه اول دست نیافته و موفق به حاکم کردن نظام تک‌قطبی در جهان نشده بلکه روزبه‌روز دچار ضعف‌ها و شکست راهبردی خصوصا در غرب آسیا و خاورمیانه شده است.

علت مطرح کردن ایران به عنوان دشمن اصلی آمریکا و در اولویت قرار گرفتن ایران در سیاست خارجی این کشور چیست؟

اگر امروز ترامپ راهبرد حاکمیت بر جهان را مطرح کرده و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان دشمن اصلی معرفی می‌کند برآورد آنها این است که راه سلطه آنها از خاورمیانه یا غرب آسیا می‌گذرد. این در حالی است که امروز غرب آسیا به نمایشگاهی از شکست‌های آمریکا تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند دوران امپراتوری آمریکا در این منطقه پایان یافته و آنها ریشه و دلایل این شکست را در بیداری ملت‌ها و مقاومت در منطقه می‌بینند. امروز جبهه مقاومت مانع پیاده شدن طرح‌های آمریکا یعنی (خاورمیانه جدید و بزرگ) شده و به تعبیر ترامپ 6000 میلیارد دلار برای آن هزینه کرده‌اند. آنها مقاومت شکل گرفته در منطقه را براساس تاثیرات انقلاب اسلامی و سیاست منطقه‌ای ایران تجزبه و تحلیل می‌کنند و معتقدند انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و حرکت ملت ایران قادر به شکل‌دهی مقاومت در منطقه است و این مقاومت به دوران ‌آمریکا در منطقه پایان می‌دهد. با چنین نگاهی جمهوری اسلامی ایران را دشمن اصلی اعلام می‌کنند. چند سال قبل یکی از وزرای آمریکایی تصریح کرد باید ریشه ملت ایران را سوزاند. آنها با ملت بیدار و در صحنه ما مخالف هستند؛ با ملتی که به دنبال استقلال است، در حالی که آمریکا با تجهیز برخی کشورها مرتکب جنایات بسیاری می‌شود اما ترامپ ملت ما را تروریست معرفی می‌کند. این کشور به‌دنبال این است که با فشار و تهدید، جمهوری اسلامی ایران را که مانع سلطه این کشور است از میان بردارد که قطعا به نتیجه‌ای نخواهد رسید و هر نوع هزینه آنها در منطقه، شکست بیشتری برای آمریکا به همراه خواهد داشت، چرا که منطقه ما مانند چهاردهه گذشته نیست. امروز ملت‌های منطقه همه بیدار شده‌اند و پرچمدار آنها ایران است. ملت‌ها دست به دست هم داده‌اند و روند هم‌افزایی در پیش گرفته‌اند و آمریکا بازنده تحولات منطقه خواهد بود.

کاربرد داخلی مطرح کردن اتهاماتی علیه ایران و معرفی کشورمان به عنوان دشمن آمریکا، برای این کشور چیست؟

ترامپ در مقطع انتخابات وعده‌هایی برای بازسازی آمریکا و حل بحران‌ها و مشکلات اقتصادی این کشور داد. حال اگر به عقب برگردیم ترامپ در عین حال که تصریح کرد این کشور را به جایگاه اول جهان برمی‌گرداند اما شعار می‌داد اولویت اول وی داخل آمریکاست. این در حالی است که امروز ترامپ در حل معضلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار بن‌بست‌هایی شده است. معمولا وقتی در حل مسائل داخلی دچار مشکل می‌شوند سعی می‌کنند با برجسته سازی تهدیدات بیرونی به نوعی با حرکت فرار به جلو اذهان را از مسائل داخلی متوجه موضوعات بیرونی و خارجی کرده و به این صورت ناکامی‌های خود را توجیه کنند. امروزه ترامپ گرفتار مسائل داخلی شده و براساس نظرسنجی‌ها، وی غیرمعتبرترین رئیس‌جمهور آمریکاست. رفتارهای ترامپ غیرمعقول و غیرمعمول است. بسیاری از آمریکایی‌ها چنین رئیس‌جمهوری را در شان خود نمی‌بینند. ترامپ رئیس‌جمهوری است که نگاه متفاوتی دارد و تلاش می‌کند به نوعی خطراتی ازجمله ایرا‌ن‌هراسی و اسلام‌هراسی را برجسته کند و این در حالی است که روند تحولات به سوی آگاهی ملت‌هاست.

گفت‌وگو: مریم شریف‌زاده