حجم مبنا چیست ؟

یک مثال ساده برای توضیح حجم مبنا

بگذارید این مفهوم را با یک مثال ساده توضیح بدهم.

فرض کنید امروز من یک دلار را از یکی دوستانم ۱ میلیون تومان بخرم.
آیا قیمت دلار در بازار می‌شود یک میلیون؟
خیر. حجم این معامله کوچک‌تر از آن است که بخواهد قیمت را در کشور عوض کند. اما اگر چند صد میلیون دلار در این قیمت معامله شود، قیمت واقعا تغییر می‌کند.

حجم مبنا در واقع مبنایی است برای سنجش حجم معاملات و دخیل کردن آن‌ها در میزان تغییرات قیمت.

حجم مبنا را از کجا ببینیم؟

حجم مبنا یک عدد است که از سوی سازمان بورس اعلام می‌شود.
برای مثال می‌گوییم برای یک سهم به‌خصوص، حجم مبنای سهم برابر است با ۲ میلیون سهم.
یعنی اگر ۲ میلیون سهم در ۳+ معامله شود، قیمت به اندازه ۳ درصد بالا خواهد رفت.

حالا چه می‌شود اگر ۲۰۰ هزار سهم با قیمت ۳+ معامله شود؟
در این حالت چون تعداد سهام معامله شده، ۱۰% حجم مبنا است، قیمت به اندازه ۰.۳+ بالا می‌رود.

تصور کنید بعد از این معامله، ۲ میلیون سهم در قیمت ۵- معامله شود، در این صورت قیمت پایانی کجا خواهد بود؟

بله، درست حدس زدید. چون تعداد معاملات حجم مبنا رو پر می‌کند، قیمت پایانی در ۵- قرار خواهد گرفت.

حجم مبنای بزرگ یا کوچک؟

سهمی که حجم مبنای بزرگ‌تر داشته باشد، سخت‌تر دچار نوسان می‌شود.
در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود.

این ماجرا به تنهایی نه خوب است و نه بد. یک سهم با حجم مبنای بزرگ می‌خرید، برای سهم صف خرید تشکیل شده، اما چون سهم خیلی خوب است، کسی حاضر نیست آن را بفروشد.
به همین دلیل حجم مبنا پر نمی‌شود و قیمت بالا نمی‌رود.
فردا، در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته می‌شود.

اما همین اتفاق، یک خوبی بزرگ هم دارد. اگر حجم مبنای سهم کوچک بود (مثلا یک سهم) هر کس می‌توانست با پول کم، سهم را مثبت و منفی کند و در روند معاملات اختلال به‌وجود بیاورد.
در این صورت شما فکر می‌کردید سهم مثبت است، خرید خود را انجام می‌دادید، اما اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدید.

نوسانگیرها و معماله‌گران روزانه، معمولا به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری بگیرند.

یکی دیگر از خوبی‌های این قانون این است که تنها با درخواست خرید یا درخواست فروش قیمت جابجا نمی‌شود.
یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود.
برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد.

حجم مبنا چطور محاسبه می‌شود؟

نیازی نیست شما خودتان به محاسبه این عدد بپردازید.
می‌توانید در سایت TSETMC حجم مبنای هر سهم را ببینید.

با این حال خوب است بدانید که حجم مبنا، مساوی است با ۴ سهم از ۱۰ هزار سهم یک شرکت.
یعنی شرکتی که ۱۰ میلیارد سهم دارد، حجم مبنای آن باید با ۴ میلیون سهم.

اما این قاعده دو استثنا دارد. یک این که حجم مبنا باید دست‌کم پنج میلیارد تومان باشد.

حداکثر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با سرمایه بالاتر از ۲ هزار میلیارد تومان، برابر است با ۱۲ میلیارد تومان و برای شرکت‌هایی که کم‌تر از ۲ هزار میلیارد تومان دارند، معادل ۱۰ میلیارد تومان است.

حجم مبنای ۱ به چه معنا است؟

برای برخی سهم‌ها ممکن است ببینید که حجم مبنای آن برابر یک در نظر گرفته شده است.
برای مثال برای حق تقدم‌ها، حجم مبنا برابر با ۱ فرض می‌شود. 

معنی این عدد این است که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقا باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد