الموت ؛ شهرآشیانه عقاب

مجموعه بازار قزوین: مجموعه بازار قزوین ، یکی از باارزش ترین آثار تاریخی و معماری این شهر است و به دوران صفویه بازمی گردد ؛ اما قسمت اعظم آن در دوران قاجاریه بنا شده است.
قلعه الموت: منطقه الموت در ادامه کوههای البرز در شمال قزوین واقع شده و دارای چشمه های آب معدنی و گرم مانند گرمارود ، نینه رود و اتان رود است. مهمترین رودخانه های آن اندج رود ، الموت و طالقان رود است. در دامنه های شمالی و جنوبی کوههای البرز از قدیم دژهای بسیاری بنا شده است که برخی به پیش از اسلام بازمی گردد. مهمترین این دژها عبارتند از: قلاع حسن صباح ، شیرکوه ، نویزرشاه ، میمون دژ و شهرک.
قلعه الموت در شمال غربی استان قزوین و در نزدیکی روستای گازرخان قرار دارد. شهرت این قلعه به خاطر حسن صباح ، مروج فرقه اسماعیلیه در دوره سلجوقیان است. الموت را در ابتدا «اله آموت» می گفتند که به معنای آشیانه عقاب است و بعدها به الموت تغییر نام داد. این قلعه در سال 654 به دست هلاکوخان مغول به تصرف درآمد و به آتش کشیده شد. قلعه الموت بر فراز تخته سنگی با ارتفاع 2 هزار متر از سطح دریا قرار دارد که فقط یک در ورودی دارد. تونلی ورودی قلعه است که 6 متر طول ، 20 متر عرض و 2 متر ارتفاع دارد. پس از عبور از تونل ، برج قلعه و دیوار آن نمایان می شود.
قلعه چال: در جنوب روستای اندج و بر روی یک کوه تنها بنا شده است. در این قلعه ، سفالینه هایی لعابدار مربوط به قرون 5 و 7 کشف شده است.
قلعه سمیران: این قلعه در منطقه طارم قزوین قرار دارد و مرکز حکومت آل جستان بوده که بعدها به تصرف اسماعیلیه درآمده بود. رودخانه قزل اوزن از جنوب این قلعه عبور می کند و مانند دیگر قلعه ها مکانی برای پناه بردن و دفاع در برابر متجاوزان بوده است.
قزقلعه: این قلعه در حوالی ضیاءآباد از توابع تاکستان و روی یک تکه کوه سنگی قرار دارد. این قلعه بر تمام نواحی اطراف خود احاطه دارد که 3 طرف آن به پرتگاه های مخوف منتهی می شود و تنها از یک مسیر ، راه دسترسی به آن میسر است.
ایوان سنگی نیاق: این ایوان در روستای نیاق در 17 کیلومتری شمال قزوین قرار دارد و از مراکز کشت انگور است. این ایوان به شکل صخره ای است که 2فرورفتگی در آن ایجاد شده و در هر فرورفتگی ، حوض مستطیل شکلی حفر شده است و در آن آثاری از زندگی پیشینیان به دست آمده است.
تپه زاغه: این تپه مدور با 20 هزار مترمربع وسعت در 8 کیلومتری قزوین در دهستان سگزآباد از توابع بویین زهرا قرار دارد. تاریخ استقرار در تپه زاعه ، براساس کاوشهای به عمل آمده به هزاره 6 میلادی بازمی گردد. این تپه حاوی قدیمی ترین بقایای انسانی است و آثار به دست آمده در آن شامل مجسمه های حیوان و انسان ، تیغه و آثار سنگی و استخوانی ، مهر و اشیای دیگر است.
تپه قبرستان: این تپه در 300 متری تپه زاغه قرار دارد و سفال هایی منقوش به اشکال حیوان و انسان از آن کشف شده است.
قره تپه: این تپه در 50 کیلومتری دهستان سگزآباد قرار دارد و آثار و اشیای به دست آمده از حفاری های آن شامل آثار خشتی و چینه ای ، اجاقهای سنگی ، اشیای سفالین ، ظروف ساده به رنگهای قرمز و خاکستری و پیکره های انسانی که از پیشینه کهن تپه حکایت دارد.
سردر قاپو: سردر عالی قاپو شهر قزوین در دوره شاه تهماسب صفوی ساخته شده است. این بنا شامل یک ایوان ورودی است که دارای یک هشتی متصل به این ایوان است. کتیبه ای هم به قلم عباسی ، خطاط مشهور دوره صفوی وجود دارد.
خانه امیرکبیر: این بنا در اواخر دوره قاجاریه و در خیابان هلال احمر این شهر قرار دارد. این بنا 3 طبقه است و در داخل اتاقها دارای تزیینات گچبری نقوش گل و گیاه بسیار زیبایی است.
دروازه تهران: این دروازه در ابتدای خیابان تهران واقع شده است و از آثار دوره قاجاریه است و بنای دروازه آجری و دارای یک سردر اصلی و 2 راه در طرفین آن و نیز 8 گلدسته است.
دروازه کوشک: این دروازه در خیابان نادری است و دارای نمایی به سمت بیرون و یک ورودی است. در طرفین آن طاق نماها و گلدسته هایی دیده می شود و نمای این دروازه ، کاشیکاری است.
برجهای دوگانه خرقان: خرقان در منطقه کوهستانی جنوب قزوین قرار دارد. در این منطقه 2 برج از دوران سلاجقه باقی مانده است. برج اول 8 ضلعی و دارای گنبدی بر فراز آن است و برج دوم با فاصله 30 متری از برج اول بنا شده است و تقریبا مشابه آن است. این برجها با بیش از 50 طرح آجری از شاهکارهای آجرکاری معماری در ایران است.

جاذبه های طبیعی

قزوین دارای جاذبه های فراوانی است و یکی از مهمترین نقاط گردشگری محسوب می شود که مهمترین این نقاط عبارتند از:
دریاچه اوان: این دریاچه بزرگترین و زیباترین دریاچه استان است که در 75 کیلومتری قزوین - معلم گلایه قرار دارد. وسعت این دریاچه 6 هکتار و دارای آبی شیرین و عمق آن در برخی نقاط به 20 متر می رسد. در تابستان این دریاچه محل ماهیگیری و قایق سواری و در زمستان مکان مهاجرت انواع پرندگان مانند قو ، غاز... است و طبیعت زیبای آن گردشگران زیادی را به این مکان می خواند.
روستای اتان: این روستا با حدود 200 خانوار جمعیت در دامنه کوه هودگان قرار دارد. سبک خانه سازی روستا شبیه ماسوله در استان گیلان است که بام هر خانه ، ایوان خانه بالایی است.
دره اندج رود: این دره یکی از زیباترین و سرسبزترین دره های استان قزوین است و در منطقه الموت قرار دارد. این منطقه با رودخانه ها و چشمه های فراوانش باعث آبادانی روستاهای اطراف آن و نیز مزارع برنج و باغات میوه شده است. در طول این دره چندین غار دیده می شود که در گذشته های دور محل سکونت بوده است.
دره نیندرود: این دره در نزدیکی روستاهای هیر و ویار قرار دارد و یکی از مناطق ییلاقی محسوب می شود. این دره مملو از درختان فندق است و در تابستان پر از ریواس های درشت است.
غار قلعه گرد: این غار در 140 کیلومتری جنوب قزوین و در روستای قلعه گرد قرار دارد. دهانه آن نیم دایره و ارتفاع آن 8 متر و عرض آن 10 متر است. پس از عبور از دهانه غار به فضایی می رسیم که دارای ستونهای استالاگمیت در رنگهای مختلف است.

امیرفریدون تهرانی