این هفته که به نام ایلام است و تلاش شده مطالبات این استان بیان شود، بهانهای شد تا پای صحبت هنرمندانی بنشینیم که اصالت ایلامی دارند و از زاویه دید هنر خود، به مطالبات این استان نگاه می‌کنند؛ هنرمندانی که با وجود موفقیت‌هایی که در سطح ملی داشته‌اند، هنوز هم ایلام برای‌شان نمادی از ایران است و دغدغه رشد و پیشرفت آن را دارند. از نبود یک سالن مشخص سینما در ایلام تا سالن تئاتر دهلران که آن‌قدر فاصله دارد و گرم است که قابلیت استفاده ندارد.
ایلام هنوز به حق خود نرسیده است
زارا نادری‌فر، بازیگر نقش هوژان در سریال ناریا، یکی از هنرمندان است که خودش دغدغه این استان را دارد. او در ناریا نقش یک دختر کرد نابغه را بازی می‌کرد. نادری‌فر درباره مطالبات ایلام به جام‌جم می‌گوید: مردم استان ایلام در سال‌های دفاع‌مقدس ایثار و فداکاری کم‌نظیری نشان دادند که شایسته توجه ویژه است و باید این رشادت‌ها در قالب فیلم و سریال‌های تأثیرگذار به تصویر کشیده شود. علاوه‌بر این، رسانه می‌تواند با ساخت برنامه‌های فرهنگی جذاب، هنر و ادبیات بکر و زیبای ایلام را که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، به جامعه معرفی کند.
وی ادامه می‌دهد: ایلام هنرمندان شاخص زیادی دارد که بیشتر آنها فقط در سطح استان شناخته شده‌اند و به نظرم خیلی جذاب‌تر می‌شود اگر هم‌استانی‌های‌مان در سطح ملی دیده شوند و پیشرفت کنند، چون واقعا شایستگی‌اش را دارند. این استان از نظر قدمت و تاریخ غنی است و می‌توان از جنبه‌های مختلف مثل آداب و رسوم، فرهنگ مردم و سایر زمینه‌ها به آن پرداخت.این بازیگر بیان می‌کند: از لحاظ گردشگری، ایلام ظرفیت‌های منحصربه‌فردی دارد که می‌توان به‌طور ویژه روی آن مانور داد و این زمینه فرصتی عالی برای ایجاد اشتغال و ساختن آینده جوانان استان فراهم می‌کند. واقعیت این است که ایلام هنوز به حق واقعی خود در این زمینه نرسیده و جای رشد بسیاری دارد.
دهلران، قطب استعدادهای بازیگری
مصطفی کولیوندی بازیگری که به‌واسطه مجموعه سوران، روی آنتن ملی درخشید، حالا از دغدغه‌های خود برای ایلام می‌گوید. اصالت او مربوط به دهلران است و حتی سال97 که جایزه جشنواره تئاتر فجر را گرفت، به نشانه اعتراض روی صحنه نرفت و جایزه را نگرفت تا به گفته خودش، شاید تاثیری در پیگیری مشکلات شهرستانش داشته باشد. اتفاقی که گویا تاثیری نداشته و تنها چند روز در میان اخبار بوده است. کولیوندی درباره دغدغه هنرمندان ایلامی به جام‌جم می‌گوید: من خودم به‌دلیل شغلم در مرکز استان ساکن هستم و به خاطر کارم در تلویزیون و رادیو از شهرم فاصله گرفتم اما همیشه و در هر فرصتی، چه جلوی دوربین و چه سر صحنه، بچه‌های دهلران را کنار خودم حس می‌کنم و هیچ‌وقت فراموش‌شان نمی‌کنم. واقعا جای تأسف است که با وجود این همه پتانسیل و فارغ‌التحصیلان هنر و بچه‌های پرانرژی، شهرستان دهلران مورد بی‌مهری قرار گرفته است. مثالی بزنم که شاید شنیده باشید، همان‌طور که آبادان را برزیل ایران می‌نامند، من با اطمینان می‌گویم دهلران هم در غرب کشور، برزیل استعداد هنر بازیگری و تئاتر است. بارها پیش آمده که در جشنواره‌هایی مثل جشنواره ملی مریوان، سه رتبه برتر را گروه‌هایی از دهلران کسب کردند. این خیلی مهم است اما متاسفانه الان به‌خاطر مشکلات زیرساختی، شهرستان حتی یک گروه فعال ندارد.
وی ادامه می‌دهد: دهلران شهری نفتخیز در نقطه صفر مرزی است، جایی که منابع نفت و گاز غنی، مثل دریایی زیر زمین قرار دارد اما با وجود این سرمایه عظیم، مشکلات و موانع زیادی هنوز حل نشده است. تغییر نمایندگان، جابه‌جایی جناح‌ها و تفاوت نگاه‌ها، باعث شده هربار بهانهای مطرح شود و مسائل اساسی شهر برطرف‌نشده باقی بماند. یادآوری می‌کنم، حتی خودم چند روز پیش پستی در فضای مجازی گذاشتم و از سال ۱۳۹۷ گفتم که در جشنواره تئاتر فجر بازیگر برتر شدم اما اعتراض کردم و جایزه خود را دریافت نکردم تا شاید تاثیر بگذارد. من تجربه این بی‌توجهی‌ها و نامهربانی‌ها را داشتم. در جشنواره تئاتر فجر جایزه بازیگری نگرفتم و قصدم این بود که شاید با این کار یک حرکت یا تلنگر ایجاد شود اما واقعیت این است که هیچ تأثیری نداشت و ماجرا فقط یکی دو روز سر زبان‌ها افتاد و بعد فراموش شد. گرفتن چنین جوایزی همیشه آرزوی هر هنرمندی است، حتی خودم سر صحنه هم گفتم این جایزه را نمی‌گیرم، چون امید داشتم شاید توجهی به وضعیت هنر این شهر بشود اما اتفاق خاصی نیفتاد. خیلی‌ها هم مخالف این اقدام بودند و انتقاد کردند. الان مشغول بازی در سریال «کلینیک رویا» به نویسندگی و کارگردانی سجاد مهرگان هستم که احتمالا پاییز یا زمستان پخش خواهد شد و می‌توان گفت مسیرم را پیدا کرده‌ام اما درد اینجاست که فقط من نیستم؛ در این شهر خیلی از بچه‌ها هستند یا بوده‌اند که از من بهتر و بااستعدادترند ولی به دلیل نبود امکانات و حتی یک سالن مناسب، فرصت رشد و دیده شدن ندارند.
تمرین تئاتر در گرمای ۵۰ درجه!
این بازیگر تصریح می‌کند: در سال‌های گذشته حتی همان یک سالن تمرین راهم که داشتیم از دست دادیم و الان بچه‌های هنرمند شهر، حتی یک فضای مناسب برای تمرین ندارند. تنها یک مجتمع در ورودی شهر ساخته شده - درست مثل آن مجتمع‌هایی که کنار ورودی تهران یا شرکت‌های بزرگ مثل ایران‌خودرو و سایپا هستند - اما این مجتمع در زمینی ساخته شده که هیچ خواهانی نداشته و در واقع بدترین موقعیت را دارد. درگرمای۵۰ تا ۶۰ درجه تابستان، تازه ساعت‌های برنامه معمولا از وسط روز شروع می‌شود و واقعا کسی جرأت نمی‌کند فرزندش را به آنجا بفرستد تا در کلاس بازیگری مثلا شرکت کند؛ سالنی هم که دارند بیشتر به اسم سالن است تا واقعا محل مناسب تمرین. حتی از نظر دمای هوا هم بین داخل و بیرون تفاوتی نیست.
کولیوندی می‌گوید: اینجا گرما واقعا غیرقابل تحمل است. جالب این‌که همیشه اسم دهلران به عنوان قطب تئاتر خیابانی کشور مطرح می‌شود اما دلیلش این نیست که علاقه خاصی به تئاتر خیابانی داریم؛ واقعیت این است که ما سالن نداریم و مجبوریم تمام ایده‌های‌مان را در فضای باز اجرا کنیم. در جشنواره‌ها، بارها با همین تئاتر خیابانی شرکت کردیم و همیشه گفتند «شما خیابانی کارید»، اما دلیل اصلی نبود امکانات و سالن مناسب است. علاوه‌بر تئاتر، این فقدان زیرساخت باعث شده پتانسیل‌های بخش‌های دیگر هم دیده نشود و متأسفانه با تغییر مداوم مدیران، هیچ اتفاق ماندگاری رخ نمی‌دهد.
اما پرسش اینجاست که آیا بازیگران در استان‌های مختلف باید برای دیده شدن در قاب سیمای ملی حاضر شوند؟ کولیوندی در این‌خصوص بیان می‌کند: یک واقعیت تلخ در بسیاری از کشورهای جهان سوم این است که برای دیده شدن، باید در مرکز یا پایتخت حضور داشته باشی و این موضوع فقط مختص ایران نیست. با این‌که در استان‌ها پتانسیل فراوانی وجود دارد اما ابزار و امکانات حرفه‌ای وجود ندارد. مثلا سریالی که الان کار میکنیم با دوربین‌های حرفه‌ای است اما در شهرستان قیمت و کرایه این دوربین‌ها یا حتی هزینه لوکیشن‌هایی که داریم، خیلی بالاست و اصلا چنین امکاناتی در استان ما در دسترس نیست. همین باعث می‌شود حتی اگر کارگردان یا نویسنده‌ای بخواهد کار بزرگی انجام دهد، دلزده شود و سراغ عملی کردن آن نرود.
مسئولان پای کار بیایند
وی تصریح می‌کند: مثلا من با آقای سعید بجنوردی، که سیمرغ گرفته، آشنا شدم و او هم همیشه برای ایده‌های ما پای کار بوده. اما مهم اینجاست که آیا من می‌توانم به‌جز رفاقتی کار کردن، انتظار همراهی حرفه‌ای‌هایی مثل او را داشته باشم؟ مگر این‌که ارگان‌ها و نهادهای مرتبط پای کار بیایند. متأسفانه در استان‌ها هنوز تصور اشتباهی وجود دارد که کار فرهنگی فقط وظیفه اداره فرهنگ و ارشاد یا مثلا سازمان سینمایی است، در حالی که تمام ارگان‌ها باید بخشی از مسئولیت کارهای فرهنگی را بپذیرند و این رویکرد هنوز به‌درستی تعریف و اجرا نشده است.
این بازیگر به نقش مسئولان امر هم اشاره کرده و می‌گوید: وقتی با مسئولان صحبت میکنیم، می‌گویند این کار جزو وظایف ماست و حتی آن را افتخار خود می‌دانند اما متاسفانه اجرای درست کار هنری، به‌درستی تعریف نشده است. مدیرانی که دغدغه داشته باشند، خیلی اهمیت دارند اما این مسأله کافی نیست؛ باید تیمی قوی و همراه هم کنارش باشد. متاسفانه مجتمعی هم که در ورودی دهلران ساخته شده، سالن مناسبی ندارد؛ واقعا بهتر است آن را به مزایده بگذارند و به جای آن یک ساختمان کوچک در مرکز شهر بسازند تا نوجوانان بتوانند در گرمای ۶۰درجه هم جایی برای فعالیت داشته باشند. شهرستان‌ها با مرکز فرق می‌کنند و این کمبودها واقعا دلسردکننده است.
استانی که سالن سینما ندارد!
محمدجواد شوهانی خواننده ایلامی است که تاکنون در جشنواره‌های بسیاری خوش درخشیده است. او درخصوص دغدغه هنرمندان این استان، به جام‌جم می‌گوید: شاید اولین موردی که باید ذکر کرد، سالن سینما و موسیقی است. فکر می‌کنم تنها استانی هستیم که سالن سینما در کل استان نداریم. تنها یک سالن مربوط به مجتمع فرهنگی ارشاد است که بسیار کوچک بوده و تعداد صندلی‌های بسیار اندکی دارد. حدود دو ماه قبل که سفر استانی ریاست‌جمهوری به این استان بود، این مسأله را مطرح کردیم و قول پیگیری دادند اما هنوز محقق نشده است.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه در حوزه فیلم و موسیقی، حمایت کافی از هنرمندان استان صورت نمی‌گیرد؛ با وجود شرکت‌های بزرگی مثل نفت، گاز و پتروشیمی، هنرمندان برای حضور یا اجرا دعوت می‌شوند اما عمدتا حمایت مالی و اسپانسر واقعی برای آنها فراهم نیست. این در حالی است که بسیاری از هنرمندان ایلام، نه‌تنها مقام‌های بین‌المللی کسب کرده‌اند بلکه به‌شدت محبوب و تأثیرگذارند اما آن‌چنان که باید از توانمندی‌های‌شان حمایت نمی‌شود.
این هنرمند همچنین تصریح می‌کند: استان ایلام در خوشنویسی هنرمندان بزرگی دارد که برخی حتی قائم‌مقام انجمن خوشنویسی ایران هستند و نسبت به جمعیت، بیشترین تعداد استاد خوشنویسی را در کشور دارد. در سینما هم چهره‌هایی چون نوید محمدزاده و علی طرح حوض از افتخارات استان‌اند؛ در موسیقی، خوانندگان و آهنگسازان برجسته‌ای در سطح ملی فعال هستند. در حوزه تئاتر، شهرستان دهلران یکی از قطب‌های تئاتر خیابانی ایران است که هم در جشنواره‌های ملی و هم بین‌المللی موفق به کسب مقام می‌شود و جایگاه ویژه‌ای دارد.
