تراکتور، گلگهر، ملوان و آلومینیوم به عنوان ۴ تیم ۹ امتیازی بالای جدول تا الان ۵۰ درصد از امتیازات ممکن را از دست دادهاند و در ادامه به چادرملو، پرسپولیس، استقلال، پیکان و خیبر برمیخوریم که با ۸ و ۷ امتیاز در کارنامهشان یا یک برد دیده میشود یا ۲ برد! در این میان استقلال خوزستان هم هست که روی کاغذ تنها تیم با امتیاز دو رقمی در لیگ است با ۱۱ امتیاز که البته ۳ امتیاز منفی که باعث شد این تیم هم برود زیر ۱۰. برای پیدا کردن تیمهای مدعی دیگر نظیر سپاهان، فولاد و ذوبآهن هم باید رفت سراغ ۵ خانه آخر لیگ، جایی که هر سه با ۶ امتیاز اوضاع خوبی ندارند. آنچه در جدول لیگ مشاهده میشود فاصله ۳ امتیازی بین تیمهای اول تا هشتم جدول است، فشردگی که بیشتر به یک مسابقه دوی ماراتن خستهکننده شباهت دارد تا یک رقابت هیجانانگیز فوتبالی.
اما این فقط نوک کوه یخ مشکلات است. لیگ امسال، علیرغم هزینههای بیسابقه باشگاهها به یک تورنمنت کمگل و پرتساوی تبدیل شده. طبق اعلام سازمان لیگ تیمهای تراکتور با سقف بودجه ۷۰۰ میلیارد، سپاهان ۶۲۰ میلیارد، استقلال ۶۱۰ میلیارد تومانی، گلگهر ۵۸۰ میلیارد و پرسپولیس ۵۱۰ میلیارد سرآمدان هزینه در لیگ امسال هستند و کیست که نداند به جز گل گهر، چهار مدعی دیگر برای لیگ امسال بالای هزار میلیارد هزینه کردهاند.بااین حال نتایج وکیفیت کار،هیچ تناسبی با هزینهها ندارد.
بد نیست بدانید در ۴۸ بازی انجامشده تا پایان هفته ششم، ۲۴ مسابقه با تساوی به پایان رسیده؛ یعنی دقیقا ۵۰ درصد! و کل گلهای زده، تنها حدود ۸۱ گل که آمار ۱۵ گل کمتر از هر بازی ۲ گل را نشان میدهد. حتی کمتر از ۱.۷ گل در هر بازی! آماری فاجعهبار که قحطی خلاقیت و هیجان را فریاد میزند. تیمها میلیاردها تومان خرج کردهاند، اما خروجی فعلا شده است بازیهایی دفاعی، خستهکننده و فاقد جذابیت که تماشاگر را به جای هیجان، به خمیازه و بعضا اعصاب خردی میاندازد.
برای مقایسه بهتر، نگاهی به فصل گذشته بیندازیم: در پایان هفته ششم لیگ ۱۴۰۳، تراکتور با ۱۳ امتیاز صدرنشین بود و چهار تیم ملوان، سپاهان، پرسپولیس و فولاد همگی بالای ۱۰ امتیاز داشتند. دو فصل پیش هم، پرسپولیس و استقلال در پایان ۶ بازی نخست هر دو با ۱۵ امتیاز در صدر بودند و تیمهایی مثل تراکتور، سپاهان، آلومینیوم، ملوان و ذوبآهن هم از ۱۰ امتیاز عبور کرده بودند. فصلهای قبلتر هم اوضاع به همین منوال بود. تا قبل از این لیگ ایران حداقل از نظر رقابتی، نفس میکشید؛ اما حالا؟ انگار همه چیز به بنبست خورده.
این وضعیت، فقط یک بحران داخلی نیست؛ بلکه نشانهای از مشکلات ساختاری عمیقتر است. ضعیف در داوری، عدم سرمایهگذاری روی زیرساختهای تمرینی، نداشتن زمین استاندارد و تمرکز بیش از حد روی ستارههای گرانقیمت بدون توجه به تعادل تیمی، لیگ را به یک شوخی تلخ تبدیل کرده. در مقابل، لیگهای برتر دنیا چه میگویند؟ در لیگ برتر انگلیس فصل ۲۵-۲۰۲۴، بعد از ۶ بازی، لیورپول با ۱۵ امتیاز صدرنشین بود و ۶ تیم بالای ۱۰ امتیاز داشتند. در اسپانیا پس از پایان هفته ششم رئال مادرید، بارسلونا و ویارئال هر سه ۱۵ امتیازی بودند و بتیس با ۱۴ امتیاز در تعقیب آنها بود. بماند که الان رئال در هفته هفته هشتم به امتیاز ۲۱ رسیده است؛ امتیازی که شاید در لیگ ایران حداقل تا ۵ هفته دیگر دستنیافتنی باشد برای تیمها.
در سری A هم اکنون که شش هفته از مسابقات برگزار شده، ناپولی و رم هر دو ۱۵ امتیازی هستند و تا رده هفتم جدول همه به امتیاز ۱۰ رسیده یا از آن عبور کردهاند. جالب است بدانید امتیاز تیمهای بالانشین لیگ برتر ایران، امتیازیست که تیمهای هشتم به بعد در سری A کسب کردهاند! در بوندس لیگا هم بایرن مونیخ هر ۱۸ امتیاز موجود را در ۶ هفته جمع کرده و ۵ تیم دیگر هم بین ۱۰ تا ۱۴ امتیاز به دست آوردهاند. در اطراف خودمان هم اوضاع فرقی با اروپا ندارد.
در عربستان النصر در پایان هفته چهارم با ۱۲ امتیاز صدرنشین است، در امارات العین در پایان هفته پنجم با ۱۳ امتیاز در صدر قرار دارد و در قطر که اتفاقا لیگ آنها هم در پایان هفته ششم خود قرار دارد، الشمال و القطر ۱۴ امتیازی هستند و ۳ تیم دیگر هم از مرز ۱۰ امتیاز گذر کردهاند. آنچه در فوتبال باشگاهی دنیا شاهد هستیم، هیجان بالاست و بازیهای پرگل. جایی که تساویها نادرند و هر بازی، یک داستان جداگانه دارد.
طی همین دو – سه روز اخیر رئال ۳ بر یک ویارئال را برد، بایرن ۳ گل به اینتراخت زد، اینتر ۴ بر یک کرمونزه را شکست داد، بازی لاتزیو و تورینو با تساوی پرگل ۳ بر ۳ تمام شد، سویا ۴ بر یک بارسا را در هم کوبید، هامبورگ ۴ گل به ماینتس زد و در لیگ هلند هم بازی فاینورد و اوترخت ۳ بر ۲ تمام شد. این درحالیست که در لیگ خودمان و در دو هفته اخیر فقط یک بازی بیشتر از ۲ گل داشته و ۶ بازی هم صفر – صفر تمام شده!
با این شرایط به نظر میرسد وقت آن باشد که فدراسیون و باشگاهها به جای هزینههای بیرویه و قراردادهای غیرشفاف که حالا دیگر مجلس را هم حساس کرده است، روی به روزرسانی زیر ساختها، کیفیت چمن ورزشگاهها و البته تربیت استعدادهای جوان سرمایهگذاری کنند. لیگ برتر ایران، که روزگاری پرچمدار فوتبال آسیا بود، حالا در آستانه تبدیل شدن به یک لیگ «زیر ۱۰» دائمی است، نه از نظر امتیاز، بلکه از نظر جذابیت و اعتبار. چیزی که برآیند آن را در نتایج نمایندگان کشورمان در لیگ نخبگان و لیگ سطح ۲ آسیا هم حالا دیگر به چشم میآید.