باز هم پیش فصل و باز هم دلارهایی که از کشور خارج میشود تا به جیب اقتصاد کشور دیگری برود، یعنی ترکیه. کشوری که هر ساله از محل میزبانی از تیمهای ایرانی و دیگر تیمهای منطقه، پولهای هنگفتی به جیب میزند تا بتواند وضع فوتبال خود را بهتر و بهتر کند. ترکیه نیز مانند کشورهای عربی، با سرمایهگذاری هنگفت و وامهای بلاعوض به باشگاههای خود، فوتبال را تبدیل به صنعتی پردرآمد کرد. کمپهای تمرینی باشگاههای این کشور از جمله بشیکتاش، فنرباغچه، گالاتاسرای و... هر ساله میزبان باشگاهها و حتی تیمهای ملی مختلفی است. قبل از جام جهانی روسیه، تیم ملی ایران اردویی ۱۰ روزه در کمپ بشیکتاش برگزار کرد و همان زمان کارلوس کیروش گفت: «حسرت میخورم چنین امکاناتی را در ایران نمیبینم...» کمپی که در دل خود چند زمین تمرینی، یک هتل لوکس، مرکز پزشکی، سالن وزنه، رستوران، چند استخر و... را در خود جای داده بود. ترکیه، به لطف بهبود امکانات فوتبالش، توانست اینگونه تیمهای ملی و باشگاهی را جذب خود کند و حالا هرسال، ایرانیها اردوهای پیش فصل خود را در این کشور برگزار میکنند. موضوعی که در دهه ۹۰ به شدت با انتقاد بسیاری از مسئولان از جمله مسئولان وزارت ورزش و مجلس همراه شد. در آن زمان انتقاد این بود که چرا باشگاههای ایرانی باید رقمی بین ۵۰ تا ۸۰ هزار دلار هزینه کنند و به ترکیه بروند. تازه آنها برای برگزاری بازیهای دوستانه نیز پولهایی را پرداخت میکردند و با یک حساب و کتاب ساده بعضا خرجشان به ۱۰۰ هزار دلار میرسید. در سال ۹۳ که اعتراضات به اوج رسید، باشگاه استقلال اعلام کرد ۴۵ هزار دلار هزینه کرده است. در دورهای که ریاضت اقتصادی فشار بیشتری وارد کرد، حتی وزارت ورزش پیشقدم شد تا اجازه ندهد تیمهای تحت نظرش یعنی استقلال و پرسپولیس به ترکیه بروند. ادعایی که البته فقط کارکرد رسانهای داشت. باشگاه استقلال یک بار در بیانیه خود اعلام کرد دلیل برگزاری اردو در کشور ترکیه این موارد است؛ «هوای مناسب در این فصل از سال ، دوری بازیکنان از حاشیه های جانبی ، تمرکز و آمادگی فنی و نظارت بیشتر کادرفنی روی بازیکنان ، کیفیت مناسب رفاهی و تمرینی در سطح استانداردهای اروپا شامل هتل و مجموعه ورزشی ، تغذیه مناسب و شرعی و شباهت طبخ آن به غذاهای ایرانی و برگزاری دیدار تدارکاتی.» با اکثر مربیان فوتبال که تجربه چنین اردوهایی داشتهاند، گپ بزنید دقیقا به همین نتایج میرسید. حرف مشترک آنها این است که وقتی به کمپی تمرینی میروند، هتل کنار زمین است و برای رفت و آمد مشکلی ندارند. همچنین زمین چمن با کیفیت در اختیارشان قرار میگیرد، در حالی که در ایران، مشکل زمینهای تمرینی همچنان وجود دارد. همچنین سالن وزنه و استخر نیز در کمپهای تمرینی وجود دارد، درست برعکس ایران که مثلا استقلال مجبور است در یک گوشه شهر تمرین کند، در گوشه دیگر وزنه بزند و در نهایت برای استخر به هتل المپیک برود! یکی دیگر از دلایلی که باشگاههای ایرانی دربارهاش حرف میزنند، برگزاری بازیهای دوستانه خوب است. البته بماند که بعضی مدیران به این مسابقات بهچشم درآمدزایی برای جیب خود نگاه میکنند. مثلا یک بار یکی از مربیان لیگ برتری در محفلی دوستانه فاش کرد در امارات برای یک بازی دوستانه ۱۰ هزار درهم هزینه کردند و بعد مشخص شد تیم منتخب از کارگران آمدهاند و اصلا پول نگرفتهاند! مسابقهای که البته لغو و برگزار نشد.
چرا همه شاکی هستند؟
با این وجود اما، سیل سراریز شدن دلارها در چنین وضعیت اقتصادی به کشور ترکیه، جای هیچ توجیهی ندارد. به ویژه اینکه خرج و مخارج در این کشور نسبت به یک دهه گذشته چنان افزایش چشمگیری داشته که حتی صدای توریستها را هم درآورده است درست است که هنوز امکانات فوتبال ایران به اندازه کشوری مثل ترکیه نیست ولی در فوتبالی که خروجی آن اکثر مواقع هواداران را شاکی میکند، چرا باید چنین هزینههای سرسام آوری شود. در گذشته علی دایی سرمربی پرسپولیس برای جلوگیری از این هزینهها پرسپولیس را به اردبیل و کمپ تمرینی سرعین میبرد. رفتاری که با تمجید رسانهها نیز مواجه شد. حضور پرسپولیس در اردبیل استقبال ویژه طرفداران را به همراه داشت. امسال و در شرایطی که فشار اقتصادی اکثر مشاغل را تحت تاثیر قرار داده، افکار عمومی میطلبد تا حداقل باشگاهها رعایت کنند و به سفرهای خارجی نروند اما تیم های بزرگ به این موضوع بی توجه بودند و البته مسئولان ورزش نیز با آنها همراهی کردند.
جزئیات هزینه اردو در ترکیه
هزینه تقریبی برگزاری اردو در ترکیه در موقعیت کنونی سرسامآور است. آن هم در چنین موقعیتی که اوضاع اقتصادی خوب نیست. به سادگی میتوان این هزینهها را محاسبه کرد. تعداد اعضای تیم ها در سفر ۴۰ نفر در نظر گرفته شده که البته گاها به ۵۰ نفر نیز میرسد چون بعضی مدیران به چنین اردوهایی نگاه دیگری دارند. مثلا آنها اغلب اعضای هیات مدیره یا افراد دیگری را همراه تیم میبرند تا بتوانند بعدا امتیازاتی بگیرند. در هر صورت بهترین حالت همان هزینه برگزاری اردوی ۴۰ نفره، در نظر گرفته شده است.
رقمها تقریبی است
بلیت رفت و برگشت به ترکیه: ۱ میلیارد تومان
زمین تمرینی: ۲۰ هزار دلار به ازای ۱۰ روز
هزینه هتل به همراه غذا و میوه: ۶۰ هزار دلار
هزینه بازی های دوستانه: کف هزار دلار و سقف ۵ هزار دلار
هزینه های جانبی: نامشخص(اعم از هزینههای کافی شاپ، عصرانه، تجهیزات اضافه تمرینی، و همینطور هزینههای پزشکی و سالن آنالیز فنی)
پول تو جیبی به اعضای تیم: به ازای هر نفر ۵۰۰ دلار و جمعا ۲۰ هزار دلار
حمل و نقل: اجاره اتوبوس و سایر رفت و آمد که هزینه نامشخص ولی زیاد است
فقط اعدادی که استخراج شده، شما را با یک هزینه ۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومانی مواجه میکند. شک نکنید رقم بسیار بیشتر از اینهاست. حمل و نقل و سایر هزینههای جانبی بدون شک در کشوری مثل ترکیه بالاست. یک فرد مطلع در این زمینه به خبرنگار جام جم گفت هزینهها گاهی تا ۱۵ میلیارد تومان میرسد. مثلا باشگاه پرسپولیس اردوی خود را ۵ روز دیگر در کشور ترکیه تمدید کرد که بدون شک هزینههایش به مراتب بالاتر خواهد رفت. اگر تجربه سفر تفریحی به خارج از ایران هم داشته باشید میدانید هزینه انجام شده با هزینهای که در ذهنتان بوده، چقدر تفاوت داشته است. بنابراین به سادگی میتوان محاسبه کرد که سفر به ترکیه بالای ۱۰ و شاید تا حدود ۱۵ میلیارد تومان هزینه داشته باشد. تازه تصور کنید خیلی وقتها فاکتورهای اضافهتری هم در لابهلای حسابها دیده می شود که نمیتوان از صحت و سقم آن مطلع شد!
مسئولان بیدار شوند!
ایران به دلیل شرایط جغرافیایی و چهارفصل بودن، پتانسیل بالایی برای برگزاری اردوهای آمادهسازی دارد، اما کمبود کمپهای استاندارد و مجهز مانع بزرگی است. در حال حاضر، جزیره کیش یکی از معدود مکانهای داخلی است که برای اردوهای آمادهسازی استفاده میشود. این جزیره ۴ زمین فوتبال، سالن بدنسازی، استخر و سالن کنفرانس دارد که بهصورت رایگان در اختیار تیمها قرار میگیرد، اما ظرفیت میزبانی محدود است و تنها برای چند تیم به طور همزمان مناسب است. زمینهای تمرینی در شهرهای دیگر، مانند ورزشگاههای تهران یا اراک، اغلب کیفیت لازم را ندارند. برای مثال، محمد رجاییان، مدیرعامل آلومینیوم اراک، به نبود زمین چمن مناسب در اراک اشاره کرده و نیاز به تعویض چمن و نصب سیستم گرمایشی را مطرح کرده است. مسئولان کشور باید هر چه زودتر تکلیف فوتبال را روشن کنند و به مدیریت آن نگاه ویژه تری داشته باشند. آیا قرار است اوضاع همین باشد یا مثل کشورهای عربی یا ترکیه، انقلابی در پیشرفت سخت افزاری آن صورت بگیرد؟ ایران میتواند با سرمایهگذاری در زیرساختها، نه تنها نیاز تیمهای داخلی را برآورده کند، بلکه میزبان تیمهای خارجی نیز باشد، مشابه کاری که ترکیه و امارات انجام میدهند. کشور قطر با ساخت کمپ تمرینی اسپایر و مجهز کردن آن به امکانات روز دنیا در سالهای گذشته میزبان غول های بزرگی چون منچسترسیتی، رئال مادرید، میلان، اینتر، بایرن مونیخ و.... بوده است. عربستان نیز با کشیدن تیمهای بزرگ به ریاض، توانسته حتی مسابقاتی چون الکلاسیکو را میزبانی کند.