اقتصاد روسیه بعد از آغاز جنگ با اوکراین به‌واسطه فروش نفت به چین، هند و ترکیه هزینههای امنیتی_رفاهی لازم را به‌دست آورده است. بنابراین ترامپ امیدوار است با تهدید به برقراری تعرفه حداقل ۲۵درصدی بر کالاهای هندی، زمینه گسست روابط نفتی دهلی‌نو با مسکو را مهیا کند. در همین راستا در روز دوشنبه رئیس‌جمهور آمریکا در گفتوگو با شبکه (CNBC) متعهد شد عوارض گمرکی علیه هند را بهمیزان قابل توجهی افزایش دهد چراکه این کشور همچنان به خرید نفت روسیه ادامه می‌دهد. اما برای نارندرا مودی، نخست وزیر هند قضیه به این سادگی‌ها نیست. هند چهارمین اقتصاد بزرگ جهان با قاطعیت واکنش نشان داده و گفته به‌طور ناعادلانه‌ای هدف قرار گرفته و این اقدام را غیرموجه قلمداد می‌کند. در نتیجه برخلاف تصور سادهانگارانه کاخ سفید، روابط هند و روسیه بهشکل دیرینهای درهمتنیده بوده و بهآسانی تزلزل پذیر نیست.
یک شراکت راهبردی
روابط میان هند و روسیه، فراتر از تعاملات نفتی است و سابقه‌ای چنددهه‌ای دارد؛ واقعیتی که نشان می‌دهد این شراکت به این سادگی‌ها قابل تضعیف نخواهد بود.در دوران جنگ سرد میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی،هند رسما سیاست بی‌طرفی را در پیش گرفت. بااین حال، دردهه۱۹۷۰میلادی پس ازآن‌که واشنگتن حمایت مالی وتسلیحاتی خود ازپاکستان رقیب دیرینه و همسایه هند را آغاز کرد، دهلی‌نو به‌تدریج به‌سمت مسکو گرایش پیدا کرد. در همان دوران بود که اتحاد شوروی نیز روند ارسال تسلیحات به هند را آغاز کرد و پایه‌های یک شراکت راهبردی میان دو کشور ریخته شد.گرچه دهلی‌نو در سال‌های اخیر درصدد گسترش روابط نظامی باغرب و کشورهایی مانند فرانسه ورژیم صهیونیستی بوده اما پیوندهای سنتی بامسکوهمچنان پابرجاست. سفر جنجالی سال گذشته مودی به مسکو که با استقبال گرم پوتین همراه بودنشانه‌ای دیگر ازهمین روابط دیرینه ومستحکم است.
شریان حیاتی دهلی‌نو
اقتصاد رو به رشد هند که اکنون جمعیتی بیش از ۱.۴میلیارد نفر را در خود جای داده، برای تأمین انرژی خود به‌شدت به نفت وابسته است. در حال حاضر، روسیه با سهم ۳۶درصدی از واردات نفتی هند، بزرگ‌ترین تأمین‌کننده انرژی این کشور محسوب می‌شود. به گفته کارشناسان، هند این نفت را با تخفیف قابل توجهی خریداری می‌کند؛ تخفیفی که تأمین‌کنندگان سنتی حوزه خلیج فارس هرگز ارائه نکرده‌اند. این تصمیم، از نگاه تحلیلگران هندی صرفا یک انتخاب اقتصادی و عقلانی بوده اما این منطق اقتصادی، برای غرب سیاست‌زده قابل قبول نیست و با واکنش‌های عصبی ترامپ در تلاطم باتلاق اوکراین همراه بوده است. هند بیش از ۸۰درصد نیازهای نفتی خود را از طریق واردات تأمین می‌کند و تولید داخلی آن به هیچ‌وجه کفاف مصرف روزافزونش را نمی‌دهد. اعضای اوپک شاید ظرفیت مازاد اندکی داشته باشند اما نمی‌توان از آنها انتظار داشت که یک‌شبه ۳.۴میلیون بشکه نفت معادل صادرات روزانه دریایی روسیه را جایگزین کنند.
فروپاشی رفاقت با ترامپ
واشنگتن در هفته‌های اخیر با مجموعه‌ای از اقدامات تنش‌آفرین، روابط با هند را وارد مرحله‌ای بحرانی کرده است. تهدید به جریمه شرکت‌های آمریکایی مستقر در هند، دیدار صمیمانه ترامپ با رئیس ارتش پاکستان درکاخ سفید و تعلیق مذاکرات تجاری با هند تنها بخشی از رفتارهای خصمانه رئیس‌جمهور آمریکا با رفیق سابق خود ارزیابی می‌شود.برخلاف روزهای درخشان گذشته، اکنون دهلی‌نو با وضع غافلگیرکننده تعرفه ۲۵درصدی از روز جمعه و همچنین تهدید به مجازات‌های دیگر درخصوص واردات نفت از روسیه مواجه است، این در حالی است که ترامپ موفق شده با ژاپن و اتحادیه اروپا توافق‌هایی بزرگ‌تر امضا کند و حتی به رقیب دیرینه هند (پاکستان) امتیازات بهتری ارائه دهد. پیشتر ترامپ و مودی بارها از دوستی گرم خود سخن گفته‌اند. چنان که ترامپ در یک گردهمایی درسال ۲۰۱۹ اعلام کرد: «هند هرگز دوستی بهتر از رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در کاخ سفید نداشته است.» اما اکنون رئیس‌جمهور آمریکا برای فشار بر پوتین این اتحاد راهبردی با مودی را قمار کرده است.
فشار از پایین، چانه‌زنی از بالا
همزمان با تهدیدات ترامپ علیه روابط حسنه دهلی‌نو و مسکو، دیروز استیو ویتکاف فرستاده ویژه رئیس‌جمهور جهت دیدار با پوتین وارد کاخ کرملین شد. بهگفته منابع (CNN) این سفر آخرین دور گفتوگوها پیش از اعمال تعرفههای آمریکا علیه مسکو محسوب می‌شود. با وجود آن‌که دیدار پوتین و ویتکاف به مدت سه ساعت بهدرازا انجامیده، همچنان میزان موفقیت این گفتوگوها برای پیشبرد صلح در اوکراین مشخص نیست. پیشتر ترامپ یک روز پیش از دیدار مسکو اعلام کرده بود که تصمیم نهایی درباره اعمال تحریم‌ها را به بعد از پایان مذاکرات ویتکاف و پوتین موکول خواهد کرد. او گفته بود: «می‌خواهیم ببینیم چه پیش می‌آید. آن زمان تصمیم‌گیری خواهیم کرد.» در نهایت باید گفت تهدید به افزایش تعرفه علیه هند، مصداقی از فشار از پایین است؛ ابزاری اقتصادی که برای واداشتن یک شریک ضعیف‌تر به عقب‌نشینی یا امتیازدهی به‌کار گرفته می‌شود. در مقابل، گفت‌وگوی مستقیم و سطح بالا با پوتین نوعی چانه‌زنی از بالا محسوب می‌شود؛تلاشی برای مدیریت یک رقیب هسته‌ای از جایگاه برابر یا حتی بالادست. کارشناسان این دوگانه را به‌عنوان بخشی ازراهبرد چندلایه ترامپ دربه‌کارگیری ابزارهای سخت با متحدان و دیپلماسی شخصی با رقبا ارزیابی می‌کنند که امکان دارد همانند شمشیر دولبه دست رئیس‌جمهور آمریکا را ببرد.
