این اظهارات گمانه تغییر لحن و دیدگاه غرب نسبت به مسأله فلسطین را ایجاد کرده است. اما آیا این اظهارات نشانهای از تغییر واقعی در سیاستهای غرب است یا صرفا نمایشی برای تسکین وجدانهای جهانی و انحراف افکار عمومی از همدستی دیرینه این کشورها با رژیم صهیونیستی؟ به نظر میرسد غرب، درحالیکه ماشین جنگی اسرائیل را تقویت کرده، اکنون با بیانیهنویسی و ژستهای بشردوستانه، بهدنبال شانه خالی کردن از مسئولیت خود در فاجعه انسانی غزه است.
از بهرسمیتشناختن فلسطین تا محکومیت جنایات
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه به تازگی اعلام کرد که فرانسه در راستای «تعهد تاریخی به صلح عادلانه و پایدار در خاورمیانه»، دولت فلسطین را بهصورت رسمی در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۲۵ بهرسمیت خواهد شناخت. این اظهارات که با استقبال کشورهایی مانند اسپانیا و ایرلند مواجه شد، با واکنش تند مقامات صهیونیستی از جمله یاریف لوین، معاون نخستوزیر اسرائیل روبهرو شد که آن را «لکه ننگ» و «حمایت از تروریسم» خواند. مکرون همچنین از لزوم توقف جنگ در غزه و ارسال کمکهای بشردوستانه سخن گفت و تهدید کرد که در صورت عدم بهبود وضعیت انسانی، فرانسه تحریمهایی علیه اسرائیل اعمال خواهد کرد.
همزمان کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا در کناررهبران فرانسه وآلمان، بیانیهای مشترک امضا کرد و از «رنج و گرسنگی بیسابقه» در غزه ابراز نگرانی کرد. استارمر همچنین چند ماه پیش مجوز برخی صادرات تسلیحاتی به اسرائیل را به حالت تعلیق درآورد و حمایت مالی از آژانس آنروا را از سر گرفت. در پارلمان بریتانیا، نمایندگان با انتقاد از «سکوت مرگبار» دولت استارمر، خواستار توقف کامل صادرات تسلیحات به اسرائیل و بهرسمیتشناختن فلسطین شدند.
در سطح اتحادیه اروپا نیز بیش از ۶۰ عضو پارلمان اروپا در نامهای به کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه خواستار تشکیل جلسه فوری برای بررسی تحریمهای جامع علیه رژیم صهیونیستی شدند. آنها به حملات مکرر اسرائیل به مراکز توزیع کمکهای بشردوستانه در غزه اشاره کردند که تاکنون بیش از هزار کشته بر جای گذاشته است. این نمایندگان همچنین پیشنهادهایی مانند تعلیق توافقنامه همکاری تجاری اتحادیه اروپا با اسرائیل، تحریم تسلیحاتی دوطرفه و ممنوعیت تجارت با شهرکهای صهیونیستی را مطرح کردند، اما هیچیک از این گزینهها حمایت لازم را کسب نکرد.
تقویت ماشین جنگی صهیونیسم و ژستهای بشردوستانه
با وجود این اظهارات پرطمطراق، شواهد نشان میدهد کشورهای غربی بهویژه آمریکا و اعضای کلیدی اتحادیه اروپا، همچنان نقش اصلی در تقویت ماشین جنگی رژیم صهیونیستی دارند. ایالات متحده بهعنوان بزرگترین حامی مالی و نظامی اسرائیل، سالانه میلیاردها دلار کمک نظامی به این رژیم ارائه میدهد و از آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ تسلیحات پیشرفتهای مانند بمبهای هدایتشونده و جنگندههای اف-۳۵ را در اختیار تلآویو قرار داده است. این حمایتها به رژیم صهیونیستی امکان داده تا حملات ویرانگر خود را علیه غیرنظامیان غزه ادامه دهد، جنایاتی که دیوان بینالمللی کیفری (ICC) آن را کاملا مصداق «جنایت جنگی» و «استفاده از گرسنگی بهعنوان سلاح» دانسته است
اتحادیه اروپا نیز با وجود انتقادهای گاهبهگاه، همچنان به توافقنامه همکاری تجاری با اسرائیل پایبند است و به این رژیم امتیازات ترجیحی در تجارت، تحقیقات و فرهنگ اعطا میکند. این توافقنامه، بهرغم نقض آشکار تعهدات حقوق بشری توسط اسرائیل، نهتنها تعلیق نشده، بلکه بهعنوان ابزاری برای مشروعیتبخشی به اقدامات تلآویو عمل کرده است.
لیما بوستامی، مدیر بخش حقوقی یورو-مد مانیتور، در این باره میگوید: «تمرکز محدود اتحادیه اروپا بر ارسال کمکهای غذایی به غزه، خیانت آشکار به بشریت و عدم انجام مسئولیت قانونی و اخلاقی برای توقف یکی از بزرگترین جنایتهای زمان ماست.بریتانیا هرچند صادرات برخی تسلیحات به اسرائیل را محدود کرده، همچنان یکی از تأمینکنندگان کلیدی قطعات نظامی برای ارتشصهیونیستی است.ایندرحالیاست که گزارشهای سازمانملل نشانمیدهدمراکزتوزیع کمکهای بشردوستانه، مانند «بنیاد بشردوستانه غزه» تحت حمایت آمریکا واسرائیل به«تلههای مرگبار»برای غیرنظامیان تبدیل شده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز از این وضعیت ابراز نگرانی و شوک کرده و خواستار توقف خشونتها شده است.
فاجعهای که غرب نادیده میگیرد
بحران انسانی در غزه به مرحلهای بیسابقه رسیده است. سازمان ملل غزه را «گرسنهترین مکان روی زمین» توصیف کرده و هشدار داده که ۱۰۰ درصد جمعیت این منطقه در معرض خطر قحطی قرار دارند. یونیسف گزارش داده که بیش از ۶۰۰ هزار نفر، از جمله ۲۵۰ هزار کودک، در آستانه قحطی هستند. وزارت بهداشت غزه نیز اعلام کرده که تاکنون ۱۱۱ نفر بر اثر سوءتغذیه و قحطی جان باختهاند. این فاجعه، نتیجه سیاست عمدی رژیم صهیونیستی در استفاده از گرسنگی بهعنوان سلاح جنگی است که با بسته شدن گذرگاههای حیاتی مانند رفح و کرم ابوسالم و هدف قرار دادن مراکز توزیع کمکها تشدید شده است.با این حال، پاسخ غرب به این فاجعه انسانی عمدتا به بیانیهنویسی و ابراز نگرانیهای دیپلماتیک محدود شده است. کاروانهای کمکرسانی مانند «کاروان جهانی بهسوی غزه» که با مشارکت ۸۰ کشور برای شکستن محاصره غزه شکل گرفته، همچنان در مرزها متوقف میمانند، درحالیکه کشورهای غربی از اعمال فشار واقعی بر اسرائیل برای باز کردن گذرگاهها خودداری میکنند. این انفعال، به گفته جبهه خلق برای آزادی فلسطین(PFLP)، مصداق «همدستی فعال» در جنایت گرسنگی علیه مردم غزه است.
نوشداروی پس از مرگ سهراب
اظهارات مقامات غربی، از مکرون گرفته تا استارمر و نمایندگان پارلمان اروپا،هرچند در ظاهر حامی حقوق فلسطینیان بهنظر میرسد، در عمل فاقد هرگونه اقدام عملیاتی است. بهرسمیتشناختن فلسطین، بدون فشار واقعی برای توقف جنایات اسرائیل یا لغو حمایتهای نظامی و اقتصادی از این رژیم، صرفا ژستی دیپلماتیک برای تسکین افکار عمومی است. همانطور که یانیس واروفاکیس، اقتصاددان و سیاستمدار یونانی اشاره کرده، شرط گذاشتن مکرون برای بهرسمیتشناختن فلسطین (مانند آتشبس) عملا به نتانیاهو اجازه میدهد با ادامه جنگ، این روند را متوقف کند.غرب، که خود با حمایتهای بیچونوچرا از رژیم صهیونیستی به این فاجعه دامن زده، اکنون با بیانیههای پرطمطراق و وعدههای توخالی، سعی در بازسازی وجهه خود دارد. این رویکرد، مصداق بارز «نوشداروی پس از مرگ سهراب» است؛ زمانی که کودکان غزه از گرسنگی جان میدهند و زیر بمبارانهای اسرائیل مدفون میشوند، بیانیههای دیپلماتیک و ابراز نگرانیهای کلامی هیچ دردی را دوا نمیکند.