جام جم آنلاین اصفهان؛ عمليات فريب به مجموعهاي از استراتژيها و تاکتيکهايي اطلاق ميشود که با هدف دستکاري افکار عمومي انجام ميگيرد. اين عمليات ميتواند از طريق رسانههاي مختلف از جمله شبکههاي اجتماعي، روزنامهها و حتي شبکه هاي تلويزيوني و از طرف کشور هاي مختلف انجام شود. هدف از اين نوع عمليات ها، ارائه اطلاعات نادرست يا تحريفشده به مخاطبان بهگونهاي است که تأثيرات مثبت يا منفي موردنظر خود را بر جامعه بگذارد.
در دنياي امروز، با افزايش دسترسي به اطلاعات و پيشرفت تکنولوژي، رسانهها ميتوانند هم به عنوان منبع حقيقي اطلاعات و هم به عنوان ابزاري براي عمليات فريب عمل کنند. در واقع رسانهها بهعنوان ابزارهاي انتقال اخبار و اطلاعات، نقش بسيار مهمي در شکلدهي به افکار عمومي و تصميمگيريهاي اجتماعي دارند. شناخت و درک هرنوع عمليات فريب در رسانه ها در ميان مخاطبان ضروري است تا از انتشار اطلاعات نادرست و جهتدار جلوگيري شود.
رسانههاي اجتماعي بهويژه در اجراي عمليات هاي فريب نقش مؤثري دارند. سرعت انتشار اطلاعات در اين بسترها باعث ميشود که شايعات و اخبار نادرست بهراحتي و به سرعت در ميان کاربران منتشر شوند. اين موضوع موجب ميشود که تشخيص اطلاعات واقعي از جعلي براي مخاطبان بسيار دشوار شود و به راحتي در دام فريبها گرفتار شوند. به همين دليل، آگاهي از مشخصات عمليات فريب و روشهاي شناسايي آن، براي مخاطبان امري ضروري است.
در اين راستا، سواد رسانهاي بهعنوان يک راهکار کليدي مطرح ميشود. سواد رسانهاي به توانايي تحليل و ارزيابي اطلاعات از منابع مختلف اشاره دارد. با افزايش اين سواد، مردم قادر خواهند بود تا با نقد و بررسي دقت و اعتبار اخبار، بهراحتي عمليات فريب را شناسايي کنند. آموزش مهارتهاي سواد رسانهاي در مدارس و جامعه ميتواند به کاهش تأثير اين عمليات هاي مخرب بر افکار عمومي کمک کند.
علاوه بر اين، رسانهها نيز مسئوليتي بزرگ در اين زمينه دارند. آنها بايد با ارائه اطلاعات دقيق و مستند، از انتشار شايعات و اخبار نادرست جلوگيري کنند. همچنين، رسانهها بايد در برابر فريبها و فشارهاي سياسي و اجتماعي هوشيار باشند و نهايت دقت را در ارائه اخبار و اطلاعات خود اعمال کنند. اين مسئوليت اجتماعي ميتواند به افزايش اعتماد جامعه به رسانهها کمک کند.
تشکيل شبکههاي همکاري بين رسانهها و نهادهاي مستقل ميتواند به افزايش شفافيت و کاهش عمليات فريب کمک کند. با ايجاد يک سيستم پايش و بررسي براي تأييد اخبار و اطلاعات، ميتوان به ريشهکن کردن شايعات و اخبار نادرستکمک کرد. ايجاد چنين شبکههايي نيازمند همکاري دقيق و تخصصي ميان رسانهها، دانشگاهها و سازمانهاي غير دولتي است.
در نهايت، شناخت عمليات فريب و نقد آن نه تنها به کاربران رسانهها کمک ميکند تا از اطلاعات نادرست دور بمانند، بلکه ميتواند به سلامت اجتماعي و سياسي جامعه نيز کمک کند. اين توانايي ميتواند به ايجاد جامعهاي آگاه، مستقل و مقاوم در برابر فريبهاي رسانهاي منجر شود. به اين ترتيب، با افزايش آگاهي و سواد رسانهاي، ميتوان به ارتقاي سطح کيفيت اطلاعات و کاهش تأثيرات منفي عمليات فريب بر مخاطب اميدوار بود.
هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین*/