بااینحال، بهدستآوردن این مزایا میتواند هزینههایی نیز داشته باشد. تلاش برای تاثیرگذاری بر حرکات گروهی میتواند باعث افزایش هزینههای انرژی و قرار گرفتن در معرض شکار شود.علاوهبراین، ریاست در بسیاری از گروههای حیوانی شامل فرآیند مذاکره است. یک مطالعه جدید از دانشگاه ملی استرالیا (ANU) نشان داده است که حیوانات نیز مانند انسانها، هنگام تلاش برای هدایت گروهی از همنوعان خود در یک جهت خاص، دچار استرس میشوند. نتایج این پژوهش در تاریخ ۲۲ژوئیه (۳۱تیر) در مجله Current Biology منتشر شده است.به گفته پروفسور دامیین فارین، یکی از نویسندگان این مطالعه، بسیاری از گروههای حیوانی به شیوهای بسیار دموکراتیک و با رویکرد «رأی اکثریت» تصمیمگیری میکنند. این رویکرد اگرچه مؤثر است، اما میتواند عوارضی نیز داشته باشد.
فرآیند انتخاب رئیس گروه
انتخاب رئیس گروه در حیوانات به عوامل مختلفی بستگی دارد. در گونههایی مانند گرگها، رئیس (آلفا) معمولا قویترین یا باتجربهترین عضو گروه است که از طریق نمایش قدرت یا رقابت با دیگران انتخاب میشود. در فیلها، ریاست اغلب بر عهده مسنترین ماده است که بهدلیل تجربه و دانش در هدایت گروه به منابع غذایی و ایمنی انتخاب میشود. در برخی پرندگان، مانند غازها، ریاست بر اساس توانایی مسیریابی یا استقامت تعیین میشود. در کل، انتخاب رئیس به نیازهای گروه، مانند بقا، حفاظت یا یافتن منابع و ویژگیهای زیستی گونه بستگی دارد.
دانشیار فارین گفت: «ما از پیششواهدی داشتیم که نشان میدهد این تصمیمگیری چگونه میتواند عمل کند؛ چیزی شبیه یک فرآیند رأیگیری است. بنابراین، برخی ممکن است شروع کنند به دور شدن از گروه در جهتی که میخواهند برای یافتن غذا بروند. اگر حمایت کافی دریافت کنند، گروه از آنها پیروی میکند. از طرف دیگر، اگر دیگر اعضا از آنها پیروی نکنند، آنها شکست میخورند و به گروه بازمیگردند.»
قویترین پیشبینیکننده مسیری که گروه درنهایت طی خواهد کرد، گزینهای است که بیشترین تعداد آرا را دارد. دکتر فارین چنین توضیح میدهد: «بعضی افراد بیشتر از دیگران ریاست میکنند، درحالیکه برخی، بیشتر از دیگران پیروی میکنند. ما به پیامدهای این فرآیند علاقهمند بودیم.»
چگونگی پژوهش
محققان گروهی ازمرغهای شاخدار وحشی را درکنیا طی یک دوره چهارماهه با استفاده ازمانیتورهای ضربانقلبو دستگاههای GPS ردیابی کردند.برای تعیین اینکه چه زمانی و برای چه کسی، هزینههای ناشی از مشارکت افراد در حرکات جمعی ایجاد میشود، پژوهشگران دادههای جمعآوری شده همزمان از دستگاههای ثبت موقعیت جهانی(GPS) والکتروکاردیوگرام (ECG) را تجزیهوتحلیل کردند. دستگاههای GPS برروی تقریبا۷۰درصد ازاعضای گروه نصب شدند و محققان از طریق آنها موقعیت مکانی فردی، سرعت حرکت فردی و گروهی و شروع حرکت موفق و ناموفق را کمی کردند. علاوهبراین، یک دستگاه ثبت نوار قلب (ECG) به ۶۵درصد از پرندگان نصب شد که محققان از طریق آن توانستند دادههای با کیفیت بالا را از ۵۵درصد از پرندگان با فرکانس ۱۸۰هرتز به مدت ۶ ثانیه در هر پنجره ۲۰ ثانیهای از ساعت ۶ صبح تا ۱۲ ظهر جمعآوری کنند. دادهها هرچهارروز یکباربه مدت ۴.۵ماه(درمجموع ۳۱روز) جمعآوری شدند و اطلاعات همزمان در مورد حرکات گروهی، موقعیت مکانی فردی، ریاست و ضربان قلب را ارائه دادند.
یافتهها
مرغهای شاخدار هنگام تلاش برای ریاست گروه خود با شروع حرکات، بهویژه هنگامی که سعی در انجام این کار در مقابل اکثر اعضای گروه خود داشتند، بالاترین ضربان قلب را تجربه کردند.
دکتر جیمز کلارواس ــ ایربی، یکی از نویسندگان این مقاله گفت: «این موضوع زمانی قابل توجه است که آنها سعی میکنند کاری را انجام دهند که تعداد بسیار کمی از افراد گروهشان مایل به انجام آن هستند. آنها همچنین وقتی در این موقعیتها نتوانند ریاست کنند، ضربان قلب بسیار بالاتری را تجربه میکنند.»
دکتر کلارواس ــ ایربی همچنین به یافته جالبی درطول این مطالعه اشاره میکند:«ماهمچنین دریافتیم که حرکتکردن بهعنوان عضوی از یک گروه، تاثیر قابلتوجهی بر ضربان قلب پرندگان دارد، که بسیار بیشتر اززمانی است که آنها به تنهایی حرکت میکردند.»
او در ادامه برای درک بهتر شرایط حیوانات در گروه همنوعانشان، از مثالی آشنا در روابط اجتماعی انسانها استفاده میکند: «بیشتر ما میتوانیم چنین شرایطی را درک کنیم؛ مثل وقتی است که با تعدادی از دوستانتان هستید و سعی میکنید تصمیم بگیرید که برای شام کجا بروید، و واقعا میخواهید به یک رستوران مشخص بروید؛ اما بیشتر دوستانتان میخواهند به جای دیگری بروند. اگرچه ابتکار عمل و ریاست از نظر تئوری برای حیواناتی مانند مرغ شاخدار مفید است، زیرا اگر موفق شوند، میتوانند به «رستوران» مورد نظر خود بروند؛ اما اگر خود را در اقلیت بیابند، هزینه قابلتوجهی برای آنها خواهد پرداخت.»
بر اساس این مطالعه مقیاس این هزینهها بسیار بیشتر از هزینههای ناشی از افزایش سرعت حرکت به تنهایی است، که نشان میدهد ریاست میتواند باعث استرس فیزیولوژیکی شود که مستلزم افزایش مصرف انرژی و آسیب فیزیولوژیکی بالقوه است.
این نتایج نشان میدهد که رفتارهایی که اغلب برای افراد مفید تلقی میشوند (با تاثیرگذاری بر رفتارهای گروهی) از نظر فیزیولوژیکی نیز پرهزینه هستند، که نشاندهنده محدودیتی بر زندگی گروهی است و توضیح میدهد که چرا گاهیاوقات افراد از مشارکت در ریاست خودداری میکنند.