اسکلتی که تاریخ را تغییر داد
کشف یک اسکلت انسانی به‌خوبی حفظ شده در غار تونگ‌بینه ویتنام که قدمتی حدود ۱۲هزار سال دارد، دریچه‌ای به زندگی انسان‌های عصر یخبندان در جنوب شرقی آسیا گشوده است. این اسکلت که متعلق به مردی حدودا ۳۵ساله است حاوی قدیمی‌ترین دی‌ان‌ای میتوکندریایی کشف‌شده در این منطقه است.
این یافته نه‌تنها از نظر باستان‌شناسی اهمیت دارد بلکه به‌دلیل شواهد یک آسیب شدید در ناحیه گردن، احتمال وجود درگیری بین شکارچیان در این دوره را مطرح می‌کند.
اسکلتی که قواعد را به هم ریخت
در دسامبر ۲۰۱۷ تیمی از باستان‌شناسان اسکلتی را در غار تونگ‌بینه واقع در مجموعه منظره‌ای «ترنگ‌آن» که جزو میراث جهانی یونسکوست کشف کردند. این اسکلت که با نام «TBH۱» شناخته می‌شود به‌دلیل شرایط خاص غار و رسوبات چسبناک ناشی از آب و کربنات کلسیم به‌شدت تکه‌تکه شده بود. جمجمه این اسکلت خرد و مسطح شده بود اما خوشبختانه تمامی دندان‌ها و بخش‌هایی از لگن و ستون فقرات حفظ شده بودند.
به گفته کریس استیمپسون، پژوهشگر و دانشیار افتخاری موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد، شرایط مرطوب و چسبناک غار، فرآیند استخراج را دشوار کرده بود. تیم تحقیقاتی مجبور شد قطعات استخوانی را به‌صورت بلوک‌های بزرگ رسوبی خارج کند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود. سپس در آزمایشگاه ماه‌ها صرف بازسازی این قطعات شد تا اسکلت به شکل آناتومیک خود بازگردد.
بازسازی چهره و تحلیل اسکلت
یکی از دستاوردهای قابل‌توجه این پروژه، بازسازی چهره این مرد بود که تصویری ملموس از ظاهر او در ۱۲هزار سال پیش ارائه می‌دهد. تحلیل اسکلت نشان داد که این فرد پیش از مرگ در سلامت عمومی خوبی بوده و تنها یک آسیب جزئی در مچ پا داشته اما آنچه توجه محققان را به‌خود جلب کرد، آسیب شدید به یکی از دنده‌های گردنی او بود که به‌ندرت در انسان‌ها دیده می‌شود.
شواهد آسیب و مرگ
دنده گردنی آسیب‌دیده این مرد نشان‌دهنده ضربه‌ای بود که احتمالا توسط یک شی نوک‌تیز ساخته شده از کوارتز ایجاد شده بود. این قطعه کوارتز که تنها ۲۸/۱۸میلیمتر طول و ۴/۰گرم وزن داشت، نشانه‌هایی از تراشه‌های انسانی را در خود داشت که مشابه ابزارهای سنگی آن دوره بود. نکته عجیب این بود که هیچ ابزار کوارتزی دیگری در محل غار یافت نشد، که این احتمال را مطرح می‌کند که شی پرتاب شده از جایی دیگر آورده شده باشد.
براساس شکل و اندازه این قطعه کوارتز، محققان نتیجه گرفتند که این شی بخشی از یک پرتابه کوچک و سریع بوده که به گردن این مرد برخورد کرده و دنده گردنی او را شکسته است. اندازه و نوع آسیب نشان می‌دهد که اگر شی بزرگ‌تر بود، احتمالا مرگ آنی رخ می‌داد اما تحلیل استخوان نشان داد که این مرد پس از آسیب‌دیدگی برای چند ماه زنده مانده بود. نشانه‌هایی از رشد بافت و عفونت در محل آسیب دیده پیدا شد که احتمالا عامل مرگ او بوده است.
اهمیت بقا پس از آسیب
کریس استیمپسون در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان اظهار داشت که بقای این مرد برای چند ماه پس از چنین آسیب شدیدی نشان‌دهنده احتمال مراقبت از او توسط دیگران است. دفن او درغار نیز حاکی از آیین خاصی برای مرگ او بوده است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده وجود ارتباطات اجتماعی و حمایت در میان شکارچیان آن دوره باشد؛ هرچند این فرضیه همچنان گمانه‌زنی است.
قدمت و اهمیت دی‌ان‌ای میتوکندریایی
به‌دلیل فقدان کلاژن کافی در استخوان‌ها، امکان تعیین دقیق سن اسکلت با روش‌های معمول وجود نداشت. با این حال، نمونه‌های زغال کشف شده در نزدیکی محل دفن، با استفاده از روش رادیوکربن، قدمتی بین ۱۲ تا ۱۲هزار و ۵۰۰سال را نشان داد. این تاریخ‌گذاری، اسکلت تونگ‌بینه را به اواخر دوره پلیستوسن (از ۱۰هزار سال پیش) متعلق می‌کند.
تحلیل دی‌ان‌ای میتوکندریایی این اسکلت تایید کرد که او مذکر بوده و دارای تبار مادری مرتبط با شکارچیان بومی منطقه است که از اولین مهاجران به جنوب شرقی آسیا بودند. این یافته از آن جهت اهمیت دارد که بقایای انسانی به‌خوبی حفظ شده از این دوره در جنوب شرقی آسیا بسیار نادر است. به گفته هوگو ریس سنتنو، استادیار انسان‌شناسی دانشگاه کنتاکی این کشف به درک ما از جوامع شکارچی‌ها در این دوره زمانی کمک می‌کند.
اسکلتی که قواعد را به هم ریخت
در دسامبر ۲۰۱۷ تیمی از باستان‌شناسان اسکلتی را در غار تونگ‌بینه واقع در مجموعه منظره‌ای «ترنگ‌آن» که جزو میراث جهانی یونسکوست کشف کردند. این اسکلت که با نام «TBH۱» شناخته می‌شود به‌دلیل شرایط خاص غار و رسوبات چسبناک ناشی از آب و کربنات کلسیم به‌شدت تکه‌تکه شده بود. جمجمه این اسکلت خرد و مسطح شده بود اما خوشبختانه تمامی دندان‌ها و بخش‌هایی از لگن و ستون فقرات حفظ شده بودند.
به گفته کریس استیمپسون، پژوهشگر و دانشیار افتخاری موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد، شرایط مرطوب و چسبناک غار، فرآیند استخراج را دشوار کرده بود. تیم تحقیقاتی مجبور شد قطعات استخوانی را به‌صورت بلوک‌های بزرگ رسوبی خارج کند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود. سپس در آزمایشگاه ماه‌ها صرف بازسازی این قطعات شد تا اسکلت به شکل آناتومیک خود بازگردد.
بازسازی چهره و تحلیل اسکلت
یکی از دستاوردهای قابل‌توجه این پروژه، بازسازی چهره این مرد بود که تصویری ملموس از ظاهر او در ۱۲هزار سال پیش ارائه می‌دهد. تحلیل اسکلت نشان داد که این فرد پیش از مرگ در سلامت عمومی خوبی بوده و تنها یک آسیب جزئی در مچ پا داشته اما آنچه توجه محققان را به‌خود جلب کرد، آسیب شدید به یکی از دنده‌های گردنی او بود که به‌ندرت در انسان‌ها دیده می‌شود.
شواهد آسیب و مرگ
دنده گردنی آسیب‌دیده این مرد نشان‌دهنده ضربه‌ای بود که احتمالا توسط یک شی نوک‌تیز ساخته شده از کوارتز ایجاد شده بود. این قطعه کوارتز که تنها ۲۸/۱۸میلیمتر طول و ۴/۰گرم وزن داشت، نشانه‌هایی از تراشه‌های انسانی را در خود داشت که مشابه ابزارهای سنگی آن دوره بود. نکته عجیب این بود که هیچ ابزار کوارتزی دیگری در محل غار یافت نشد، که این احتمال را مطرح می‌کند که شی پرتاب شده از جایی دیگر آورده شده باشد.
براساس شکل و اندازه این قطعه کوارتز، محققان نتیجه گرفتند که این شی بخشی از یک پرتابه کوچک و سریع بوده که به گردن این مرد برخورد کرده و دنده گردنی او را شکسته است. اندازه و نوع آسیب نشان می‌دهد که اگر شی بزرگ‌تر بود، احتمالا مرگ آنی رخ می‌داد اما تحلیل استخوان نشان داد که این مرد پس از آسیب‌دیدگی برای چند ماه زنده مانده بود. نشانه‌هایی از رشد بافت و عفونت در محل آسیب دیده پیدا شد که احتمالا عامل مرگ او بوده است.
اهمیت بقا پس از آسیب
کریس استیمپسون در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان اظهار داشت که بقای این مرد برای چند ماه پس از چنین آسیب شدیدی نشان‌دهنده احتمال مراقبت از او توسط دیگران است. دفن او درغار نیز حاکی از آیین خاصی برای مرگ او بوده است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده وجود ارتباطات اجتماعی و حمایت در میان شکارچیان آن دوره باشد؛ هرچند این فرضیه همچنان گمانه‌زنی است.
قدمت و اهمیت دی‌ان‌ای میتوکندریایی
به‌دلیل فقدان کلاژن کافی در استخوان‌ها، امکان تعیین دقیق سن اسکلت با روش‌های معمول وجود نداشت. با این حال، نمونه‌های زغال کشف شده در نزدیکی محل دفن، با استفاده از روش رادیوکربن، قدمتی بین ۱۲ تا ۱۲هزار و ۵۰۰سال را نشان داد. این تاریخ‌گذاری، اسکلت تونگ‌بینه را به اواخر دوره پلیستوسن (از ۱۰هزار سال پیش) متعلق می‌کند.
تحلیل دی‌ان‌ای میتوکندریایی این اسکلت تایید کرد که او مذکر بوده و دارای تبار مادری مرتبط با شکارچیان بومی منطقه است که از اولین مهاجران به جنوب شرقی آسیا بودند. این یافته از آن جهت اهمیت دارد که بقایای انسانی به‌خوبی حفظ شده از این دوره در جنوب شرقی آسیا بسیار نادر است. به گفته هوگو ریس سنتنو، استادیار انسان‌شناسی دانشگاه کنتاکی این کشف به درک ما از جوامع شکارچی‌ها در این دوره زمانی کمک می‌کند.
شواهد احتمالی درگیری
این کشف ممکن است قدیمی‌ترین شواهد درگیری بین شکارچیان در سرزمین اصلی جنوب شرقی آسیا باشد. ریس سنتنو خاطرنشان کرد که شواهد خشونت بین‌فردی در دوره هولوسن (پس از ۱۱هزار و ۷۰۰سال پیش) به‌دلیل تغییر به اقتصادهای تولید غذا و طبقاتی شدن جوامع فراوان‌تر است اما در دوره پلیستوسن چنین شواهدی نادر است؛ به‌ویژه در میان جوامعی که اقتصاد آنها مبتنی بر شکار و گردآوری بود.
عدم وجود ابزارهای کوارتزی مشابه در محل غار، احتمال درگیری با گروهی غیربومی را تقویت می‌کند. این فرضیه که پرتابه از فناوری خارجی بوده، به جذابیت این کشف می‌افزاید. با این حال محققان تاکید دارند که برای تایید این فرضیه نیاز به کاوش‌های باستان‌شناختی بیشتری در منطقه است.
چالش‌های کاوش و شرایط غار
شرایط محیطی غار تونگ‌بینه چالش‌های زیادی برای کاوش ایجاد کرد. آب‌وهوای نیمه‌گرمسیری همراه با رسوبات کربنات کلسیم باعث چسبندگی شدید رسوبات شده بود. این موضوع استخراج قطعات استخوانی را دشوار کرد و تیم تحقیقاتی مجبور شد با دقت فراوان عمل کند تا به بقایا آسیب نرسد. فرآیند بازسازی اسکلت نیز زمانبر و پیچیده بود اما نتیجه آن یک اسکلت تقریبا کامل بود که اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی و مرگ این فرد ارائه داد.
رازهای عصر یخبندان
کشف اسکلت تونگ‌بینه در ویتنام یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی در جنوب شرقی آسیاست که اطلاعات جدیدی درباره زندگی، مرگ و تعاملات احتمالی شکارچیان در اواخر عصر یخبندان ارائه می‌دهد. آسیب شدید به دنده گردنی این مرد و بقای او برای مدتی پس از آن همراه با دفن او در غار، داستان زندگی و مرگ او را به شکلی ملموس روایت می‌کند. این کشف، با وجود محدودیت‌های شواهد، دریچه‌ای به گذشته‌ای دور گشوده و سوالات جدیدی درباره روابط انسانی در آن دوره مطرح کرده است.
پیامدهای این کشف
این اسکلت نه‌تنها به‌دلیل قدمت و حفظ دی‌ان‌ای میتوکندریایی‌اش بلکه همچنین به‌دلیل شواهد احتمالی درگیری، از اهمیت بسیاری برخوردار است و چشم‌اندازی نادر به تعاملات اجتماعی در اواخر دوره پلیستوسن ارائه می‌دهد. دفن این فرد در غار و بقای او برای چند ماه پس از آسیب می‌تواند نشان‌دهنده وجود شبکه‌های اجتماعی و حمایت در میان شکارچیان باشد. این موضوع به ما کمک می‌کند تصویر دقیق‌تری از زندگی انسان‌ها در این دوره و منطقه به‌دست آوریم.
این کشف ممکن است قدیمی‌ترین شواهد درگیری بین شکارچیان در سرزمین اصلی جنوب شرقی آسیا باشد. ریس سنتنو خاطرنشان کرد که شواهد خشونت بین‌فردی در دوره هولوسن (پس از ۱۱هزار و ۷۰۰سال پیش) به‌دلیل تغییر به اقتصادهای تولید غذا و طبقاتی شدن جوامع فراوان‌تر است اما در دوره پلیستوسن چنین شواهدی نادر است؛ به‌ویژه در میان جوامعی که اقتصاد آنها مبتنی بر شکار و گردآوری بود.
عدم وجود ابزارهای کوارتزی مشابه در محل غار، احتمال درگیری با گروهی غیربومی را تقویت می‌کند. این فرضیه که پرتابه از فناوری خارجی بوده، به جذابیت این کشف می‌افزاید. با این حال محققان تاکید دارند که برای تایید این فرضیه نیاز به کاوش‌های باستان‌شناختی بیشتری در منطقه است.
چالش‌های کاوش و شرایط غار
شرایط محیطی غار تونگ‌بینه چالش‌های زیادی برای کاوش ایجاد کرد. آب‌وهوای نیمه‌گرمسیری همراه با رسوبات کربنات کلسیم باعث چسبندگی شدید رسوبات شده بود. این موضوع استخراج قطعات استخوانی را دشوار کرد و تیم تحقیقاتی مجبور شد با دقت فراوان عمل کند تا به بقایا آسیب نرسد. فرآیند بازسازی اسکلت نیز زمانبر و پیچیده بود اما نتیجه آن یک اسکلت تقریبا کامل بود که اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی و مرگ این فرد ارائه داد.
رازهای عصر یخبندان
کشف اسکلت تونگ‌بینه در ویتنام یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی در جنوب شرقی آسیاست که اطلاعات جدیدی درباره زندگی، مرگ و تعاملات احتمالی شکارچیان در اواخر عصر یخبندان ارائه می‌دهد. آسیب شدید به دنده گردنی این مرد و بقای او برای مدتی پس از آن همراه با دفن او در غار، داستان زندگی و مرگ او را به شکلی ملموس روایت می‌کند. این کشف، با وجود محدودیت‌های شواهد، دریچه‌ای به گذشته‌ای دور گشوده و سوالات جدیدی درباره روابط انسانی در آن دوره مطرح کرده است.
پیامدهای این کشف
این اسکلت نه‌تنها به‌دلیل قدمت و حفظ دی‌ان‌ای میتوکندریایی‌اش بلکه همچنین به‌دلیل شواهد احتمالی درگیری، از اهمیت بسیاری برخوردار است و چشم‌اندازی نادر به تعاملات اجتماعی در اواخر دوره پلیستوسن ارائه می‌دهد. دفن این فرد در غار و بقای او برای چند ماه پس از آسیب می‌تواند نشان‌دهنده وجود شبکه‌های اجتماعی و حمایت در میان شکارچیان باشد. این موضوع به ما کمک می‌کند تصویر دقیق‌تری از زندگی انسان‌ها در این دوره و منطقه به‌دست آوریم.
