کشف ابعاد تازه‌ای از زندگی نئاندرتال‌ها در کرمانشاه
یک باستان‌شناس کرمانشاهی در حوزه پارینه‌سنگی، از کشف ابعاد جدیدی از زندگی انسان‌های نئاندرتال در زاگرس مرکزی خبر داد و گفت: این یافته‌ها با نظریه‌های پیشین درباره دلایل انقراض نئاندرتال‌ها تفاوت اساسی دارد.
جام جم آنلاین؛ سامان حیدری گوران ، با اشاره به مطالعات چندین ساله‌ای که در پناهگاه صخره‌ای باوه یوان استان کرمانشاه داشته، اظهارکرد: این مطالعات اطلاعات نوینی درباره جمعیت، ابزارسازی و انقراض نئاندرتال‌ها ارائه داده است.
پژوهشگر ارشد دانشگاه کلن آلمان و مدیر بنیاد پژوهش‌های پارینه‌سنگی «دیار مهر» با بیان اینکه دهه‌ها پژوهش در زمینه نئاندرتال‌ها هنوز بسیاری از زوایای زندگی آنها را روشن نکرده، افزود: رفتارهای فرهنگی، تغییرات در فناوری ابزارسازی و دلایل انقراض نئاندرتال‌ها از جمله موضوعاتی هستند که تاکنون با فرضیه‌های متناقضی همراه بوده‌اند.
حیدری گوران تصریح کرد: در سه فصل کاوش باستان‌شناسی در باوه‌یوان، داده‌هایی ارزشمند به‌دست آمد که تصویری دقیق از وضعیت جمعیتی نئاندرتال‌ها در این منطقه را ترسیم می‌کند.
وی ادامه داد: بر اساس تحلیل‌های انجام‌شده، جمعیت نئاندرتال‌ها در دوره گرم میان‌یخچالی موسوم به اواخر ایزوتوپ دریایی ۵ (در محدوده زمانی تقریبی ۷۵ تا ۶۰ هزار سال پیش) نسبتا پایدار بوده و سبک زندگی آنها هم در این بازه زمانی طولانی، تقریبا مشابه بوده است. سپس دو دوره بعدتر تقریبا از ۵۸ تا ۴۵ هزار سال پیش جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. اما جالب است که مدارک باوه یوان نشان می‌دهد پس از آن در محدوده زمانی ۴۵ تا ۴۰ هزار سال پیش، یعنی درست پیش از انقراض نئاندرتال‌ها، جمعیت آنها دوباره رو به افزایش نهاده است.
این باستان شناس کرمانشاهی اضافه کرد: این یافته‌ها نظریه‌هایی را که انقراض نئاندرتال‌ها را صرفاً ناشی از بحران جمعیتی می‌دانستند، به چالش می‌کشد. بعلاوه نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که باید به دلایلی فراتر از کاهش جمعیت، مانند رقابت یا امتزاج زیستی با انسان‌های مدرن یا حوادث اقلیمی ناگهانی و ناشناخته دیگری درباره انقراض انسان‌های نئاندرتال اندیشید.
وی یادآورشد: در طول تاریخ چند صد هزار ساله اخیر، کره زمین شاهد نوسانات اقلیمی متناوبی بوده که در سرگذشت موجودات زنده و منجمله انسانها تاثیر اساسی داشته است.
گوران تاکید کرد: یافته‌های باوه‌یوان در کنار داده‌های دیگر از زاگرس می‌تواند نقشی کلیدی در بازسازی سیر فرگشت انسان و شناخت دقیق‌تری از تعامل نئاندرتال‌ها با اقلیم و انسان‌های مدرن در جنوب‌غرب آسیا ایفا کند.
وی با بیان اینکه نتایج این پژوهش به‌تازگی در یکی از نشریات معتبر بین‌المللی Quaternary Science Review منتشر شده و مورد توجه محافل علمی قرار گرفته، اضافه کرد: پناهگاه صخره‌ای باوه‌یوان، واقع در غرب زاگرس مرکزی، دارای توالی لایه‌نگاری منحصربه‌فردی از پارینه‌سنگی میانی تا فراپارینه‌سنگی است. این محوطه یکی از معدود مکان‌هایی در جنوب‌غرب آسیا و زاگرس به شمار می‌رود که بقایای فیزیکی نئاندرتال‌ها به‌همراه ابزارهای سنگی و بقایای جانوری بدون به هم ریختگی طبیعی در آن کشف و تاریخ نگاری مطلق شده است.
وی به پتانسیل‌های پناهگاه صخره‌ای باوه یوان برای ادامه کاوش‌های باستان شناسی اشاره کرد و یادآور شد: با وجود اهمیت جهانی این محوطه، متأسفانه از سال ۱۴۰۰ تاکنون، علی‌رغم درخواست‌های مکرر، مجوزهای لازم برای ادامه کاوش در آن از سوی پژوهشکده باستان‌شناسی صادر نشده است.
