88 درصد ایرانی‌ها با منابع طبیعی بیگانه‌اند

اوضاع به شکلی است که اگر اکنون صرفه‌جویی را آغاز کنیم به بیش از چهار دهه زمان نیاز داریم تا به شرایط 30سال قبل کشور بازگردیم.

می‌توان گفت اگر بهره‌برداری از منابع طبیعی کشور به همین روال ادامه پیدا کند برای برگشت به شرایط ایده‌آل باید وسعت کشور 3.6 برابر وسعت کنونی شود.

دراین میان یکی از عوامل اصلی تخریب محیط زیست کشور ناآگاهی مردم است، زیرا به گفته معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور فقط 12 درصد ایرانی‌ها می‌دانند، تخریب منابع طبیعی یعنی چه.

این درحالی است که بر اساس قانون عرصه‌هایی مانند جنگل‌ها، مراتع، بیشه‌های طبیعی، اراضی جنگلی، چمنزارها، بوته‌زارها، نیزارها، تالاب‌ها، مرداب‌ها، اراضی ساحلی، اراضی بیابانی و کوهستانی، کویر‌ها، شنزارها، منابع خاک، آبراهه‌ها، بستر دریاها، دریاچه‌ها، خلیج‌ها، جزایر، جنگل‌های دست‌کاشت و پارک‌های جنگلی جزو منابع طبیعی به حساب آمده و هر عملی که سبب آسیب دیدن آنها شود، تخریب منابع طبیعی است؛ از چرای زودرس و بی‌رویه دام گرفته تا بهره‌برداری بیش از حد از معادن.

اما مشکل فقط رفتار مردم نیست، زیرا بخشی از گناه ناآگاهی مردم به دوش مسئولان است، چون تاکنون هیچ برنامه فرهنگی قابل قبولی برای معرفی این مناطق، لزوم حفظ و نحوه استفاده آنها تهیه نشده است.

افزون بر این ناآگاه بودن برخی مدیران نیز به این مشکل دامن زده است، برای نمونه برخی مسئولان گرم‌شدن کره زمین و گرم و خشک بودن بخش وسیعی از کشور را دلیل اصلی مشکلات زیست محیطی می‌دانند، در حالی که برخلاف دیگر کشورها در ایران سالانه بیش از 68 درصد حجم بارش‌های کشور تبخیر می‌شود و مسئولان تاکنون برای کاهش این آمار اراده‌ای از خود نشان نداده‌اند.

بخش دیگری از مشکلات در این حوزه به نبود اعتبار و نیروی کافی در سازمان‌های درگیر مربوط می‌شود. البته ضعف قوانین و قدیمی بودن آنها را نیز نباید نادیده گرفت، زیرا نامشخص بودن مالکیت دولت بر بخش زیادی از اراضی ملی سبب شده بستر برای فعالیت سودجوها و تغییر کاربری منابع طبیعی کشور مهیا باشد. به همین دلیل به‌نظر می‌رسد رفع مشکلات زیست‌محیطی کشور ریشه در فقرآگاهی مردم و نبود مدیران کارآمد دارد.

مهدی آیینی ‌- گروه جامعه