۵ گام تحولی برای سلامت زنان

دیروز دست سخنرانان ایرانی این نشست، از وزیر بهداشت و معاونانش گرفته تا معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری برای ارائه گزارش عملکرد باز بود، چون جمهوری اسلامی ایران به‌واسطه توجه ویژه به سلامت زنان به‌عنوان عنصر محوری در خانواده، حرف‌های زیادی برای گفتن داشت‌.

از نگاه جمهوری اسلامی، زنان محورخانواده وموجب نشاط وشادابی آن هستند ومی‌توانند سلامت را به اعضای خانواده خویش آموزش دهند. از این‌رو در خدمات سلامت و همه زیر‌مجموعه‌های آن باید موردتوجه ویژه باشند، چراکه یک زن سالم، خانواده‌ای سالم می‌سازد و خانواده‌های سالم مانند تکه‌های یک پازل، جامعه‌ای سالم را شکل می‌دهند. 
       
مادر سالم، خانواده سالم، جامعه سالم
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه پزشکی و سلامت فقط افزایش شاخص امید به زندگی، کاهش مرگ‌و‌میرهای ناشی از بیماری‌های واگیر، افزایش تعداد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، رشد تعداد پزشکان و متخصصان حوزه سلامت، افزایش دانشگاه‌های علوم پزشکی یا ارتقای تجهیزات پزشکی و درمانی نیست، بلکه توجه به سلامت زنان و مادران نقطه درخشان این دستاوردهاست که می‌توان آن را در صدر کارنامه انقلاب اسلامی در حوزه بهداشت، درمان و سلامت نشاند. اما چرا؟
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که زنان درمقایسه با مردان دربرابر بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیری بیشتری دارند و از نظر دسترسی و استفاده از خدمات بهداشتی درمانی در شرایط نامساعدتری قرار گرفته‌اند. بنابراین سلامت و بهداشت زنان باید یکی از اولویت‌های اساسی سلامت جوامع باشد، زیرا این از اهداف توسعه هزاره سوم است. در این میان اما کشورمان که سرعت قابل‌توجهی در توسعه سلامت زنان و ارتقای وضعیت بهداشتی آنها دارد، لااقل در منطقه پرآشوب و پرمشکلی که در آن قرار گرفته دستاوردهای چشمگیری دارد. روز گذشته انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در هتل پارسیان آزادی از چند نمونه برجسته از این دستاوردها روایت کرد: «اکنون مادران باردار ایرانی تا پایان دوره شیردهی و فرزندان آنها تا پنج سالگی تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. همچنین ۹۹‌خدمت رایگان و مشاوره و غربالگری‌های متعددی برای نوزادان، کودکان و مادران باردار در نظر گرفته شده، در حالی که پایش بیماری‌های قلبی، سرطان و افسردگی برای زنان سالمند در کشورمان انجام می‌شود. در عین حال برای زنان باردار و کودکان دچار سوءتغذیه، سبدهای غذایی رایگان پیش‌بینی شده و ماهانه وضعیت رشد جسمی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد و به همین دلیل است که میزان مرگ‌و‌میر مادران به ۲۳ در ۱۰۰ هزار نفر، مرگ نوزادان به هشت در۱۰۰ هزار نفر و مرگ‌و‌میر کودکان زیر ۱۵ سال به ۱۴ در ۱۰۰ هزار نفر کاهش یافته است.»
اما چرا جمهوری اسلامی بر سلامت زنان تمرکز دارد؟ این سؤالی بود که روز گذشته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت کشورمان در جمع نمایندگان کشورهای عضو گروه پنج به آن این‌گونه پاسخ داد: «زنان حدود ۵۰درصد افراد یک جامعه را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین باید به سلامت زنان توجه کرد، زیرا بانوان می‌توانند نقش محوری در اجرای جوانی و شادابی جمعیت داشته باشند. همچنین اگر خواهان داشتن خانواده و فرزند سالم هستیم باید مادر سالم داشته باشیم.» 
وزیر بهداشت در کنار این اظهارات اما به یک دستاورد ویژه در وزارتخانه متبوعش نیز اشاره کرد که مردم آن را با نام برنامه سلامت خانواده می‌شناسند؛ برنامه‌ای که نه‌فقط زنان که تک‌تک اعضای خانواده را قبل از تولد تا پس از مرگ تحت پوشش قرار می‌دهد، برنامه‌ای که شعار جمهوری اسلامی مبنی بر این که «جامعه سالم در گرو خانواده سالم است» را محقق کرده‌است.

چرا سلامت زنان مهم است؟
تاکید برسلامت زنان یک آرمان فانتزی و یک ایده‌آل شعارگونه نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیراست که سازمان جهانی بهداشت آن را باتعابیری لطیف وواقعی توضیح داده است:«زنان به‌دلیل ایفای نقش‌های متعدددرخانواده وجامعه، گذراندن دوره‌های فیزیولوژیکی مختلف مانند بلوغ، قاعدگی، بارداری، زایمان و یائسگی و همچنین احتمال خطر بیشتر در ابتلا به فقر، گرسنگی و سوء‌تغذیه، بار کاری زیاد و تبعیض جنسیتی، گروه پرخطر محسوب می‌شوند. زنان در دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی و اطلاعات و خدمات بهداشتی درمانی مورد نیاز از فرصت‌های عادلانه و مشابه با مردان برخوردار نیستند. همچنین در سراسر جهان در بسیاری از خانه‌ها، زنان نخستین کسانی هستند که صبح از خواب برمی‎خیزند و آخرین کسانی هستند که شب به بستر می‌روند. چنین زنانی که خسته از کارند در وهله آخر، آن هم با شرایط خاصی می‌توانند به نیازهای بهداشتی خود بیندیشند. حتی در برخی از جوامع، زنان فقط زمانی می‌توانند به پزشک مراجعه کنند که شوهر یا پدر همراه‌شان باشد، در نتیجه ممکن است معالجه زنان به تأخیر بیفتد یا اصلا برای معالجه اقدامی نشود.» آیا این واقعیات برای اقناع جوامع جهت توجه هرچه بیشتر به سلامت زنان کفایت نمی‌کند؟

اقدامات ایران برای ارتقای سلامت زنان
۱- بیمه مادران تا پایان دوره شیردهی
۲- ارائه ۹۹ خدمت رایگان به مادران باردار
۳- ارائه سبدغذایی رایگان به مادران و کودکان دچار سوءتغذیه
۴- پایش بیماری‌های قلبی، سرطان و افسردگی در زنان سالمند
۵- اجرای برنامه سلامت خانواده و تحت پوشش بودن زنان