کارت بانکی و کارت اعتباری چه تفاوتی با هم دارن؟

حتما بارها عبارت «کارت اعتباری» و برندهای مختلف اون، مثل ویزاکارت و مسترکارت رو شنیدید. شاید هم با خودتون فکر کرده باشید کارت‌های اعتباری چه فرقی با کارت‌های بانکی دارن! هر دوی این کارت‌ها به‌جای پول نقد، و برای تراکنش پرداخت استفاده می‌شن و هر دو نوع در سرتاسر دنیا رایج هستن. اما چه تفاوت‌هایی باهم دارن؟

کد خبر: ۱۳۳۳۸۴۲

کارت بانکی و کارت اعتباری چه تفاوتی با هم دارن؟

تفاوت اصلی کارت اعتباری با کارت بانکی، در همون پولی که برداشت می‌شه؛ به این معنا که کارت بانکی، پول رو از موجودی حساب مشتری در بانک کسر می‌کنه، اما کارت اعتباری پولی از حساب مشتری برداشت نمی‌کنه، بلکه اون رو از محل اعتبار وی نزد بانک یا مؤسسه موردنظر برمی‌داره.

کارت اعتباری مثل کیف پول غیرنقدی که بعضی بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی برای مشتریان خودشون صادر کرده و به اون‌ها این امکان را میدن که تا سقف اعتبار معینی خرید کنن. این خرید می‌تونه به‌صورت یک‌جا یا به دفعات مختلف انجام بشه، ولی مهم اونِ که از سقف تعیین‌شده بیشتر نشه.

تفاوت دیگه اینکه کارت اعتباری رو صرفا برای خرید از فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی استفاده می‌کنن که اون را می‌پذیرن؛ و به‌طور معمول نمی‌شه از کارت اعتباری، پول نقد برداشت کرد.

در سوی دیگر، با کارت بانکی هم می‌شه خرید کرد، و هم پول نقد گرفت. این تفاوت‌های کارکردی، به همون فرق اصلی بین این دو برمی‌گرده که با کارت بانکی، پولی رو خرج می‌کنید که در حساب بانکی خودتون دارید، ولی با کارت اعتباری، پولی رو خرج می‌کنید که متعلق به خودتون نیست و قرارِ در آینده بازپرداخت کنید.

حالا بیایید نگاه دقیق‌تری به هر دوی این خدمات مالی بیندازیم:

کارت بانکی و چگونگی عملکرد اون

کارت بانکی کارکردهای کارت اعتباری رو داره، با این فرق که هنگام خرید، پول رو به‌طور مستقیم از حساب مشتری نزد بانک صادرکننده برداشت می‌کنه. کارت مبلغ پرداختی رو همچنان نگه می‌داره تا وقتی اطلاعات تراکنش به حساب بانکی فروشنده ارسال بشه؛ بعد از اون، مبلغ موردنظر به حساب فروشنده واریز می‌شه.

چه‌بسا این فرایند برداشت و واریز چند روز طول بکشه! و حتی ممکن پیش از تکمیل تراکنش، مبلغ موردنظر از حالت بلوکه خارج بشه. به همین خاطر، داشتن صورت‌حساب بانکی مهمِ، چون مطمئن می‌شید حساب به‌اشتباه خالی نمی‌شه.

از کارت بانکی، به‌جز خرید، می‌شه برای کارت به کارت هم استفاده کرد. صدالبته که هر بانک یا مؤسسه سقف کارت به کارت خودش رو هم برای کارت بانکی تعیین می‌کنه.

برای استفاده از این کارت‌ها در پایانه‌های فروشگاهی و عابر بانک‌ها، باید شماره رمز داشته باشید. طی چند سال اخیر هم که در کشور ما، برای کارت به کارت اینترنتی یا خریدهای اینترنتی به‌جای رمز دوم ثابت، از رمز پویا استفاده می‌شه.

کارت اعتباری و چگونگی عملکرد اون

بعضی بانک‌ها یا مؤسسه‌های مالی اعتبار مشخصی برای مشتری‌های خود در نظر می‌گیرن تا با استفاده از اون اعتبار، خریدهاشون رو انجام بدن و مبلغ موردنظر رو بعدا بازپرداخت کنن. شناخته‌شده‌ترین کارت‌های اعتباری دنیا، ویزاکارت و مسترکارت هستن.

البته در ایران هم بعضی بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی و فین‌تک، تلاش‌هایی برای صدور کارت اعتباری کرده‌اند. این روزها کارت‌های اعتباری بعضی مؤسسه‌ها در دست مردم دیده می‌شن، اما تا رسیدن به سطح همه‌گیری کارت‌های اعتباری در کشورهای پیشرفته، راهی طولانی در پیش داریم.

کارت‌های اعتباری به‌طور معمول نرخ سود بالایی دارن. سابقه و صورت‌حساب پرداخت‌های دارنده کارت، روی امتیاز اعتبارش تأثیر می‌گذارن. استفاده‌کننده‌های این کارت‌ها، هنگام خرید رسیدی رو هم امضا می‌کنن.

آیا در ایران هم کارت اعتباری داریم؟

استفاده از کارت‌های اعتباری از سال‌های دهه ۱۹۵۰ میلادی در ایالات متحده رواج پیدا کرد. ابتدا شرکت داینرز اون‌ها رو برای استفاده در رستوران‌ها صادر کرد.

بعد از مدتی، سایر فروشگاه‌ها، بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی و اعتباری هم شروع به صدور کارت اعتباری کردن. این کارت‌ها بعد از اعتبارسنجی متقاضی صادر می‌شد و اون اعتبار هم بر اساس درآمد ماهیانه و توان بازپرداخت وی تعیین می‌شد.

طی دهه‌های اخیر، تلاش‌های مختلفی در ایران برای صدور چنین کارت‌هایی انجام شده. برای نمونه، در سال ۱۳۹۵، چند بانک مختلف، با دریافت مجوزهای لازم از بانک مرکزی، کارت‌های اعتباری عام صادر کردن که البته دریافت اون‌ها شرایط ویژه‌ای در هر بانک داره.

بازپرداخت مبالغ خرج‌شده از محل کارت اعتباری، به‌طور معمول به‌صورت قسطی یا حتی یک‌جا انجام می‌شه که هرکدوم قانون و قاعده مشخصی داره. خرید با این کارت‌ها، محدودیت نوع کالا و فروشگاه هم نداره و مشتری می‌تونه همه اعتبار خودش رو یک‌جا یا در چند نوبت خرج کنه.