200 نقشه قدیمی فرش ایران کتاب می‌شود

در این باره با تورج ژوله پژوهشگر فرش کشور که از دست‌اندرکاران اصلی تدوین و انتشار نقشه‌های قدیمی فرش ایرانی است، گفت‌وگویی انجام دادیم.

چرا در انتشار نقشه‌های قدیمی فرش که از سال گذشته موضوع آن مطرح بود، تعلل شد؟

دلیل آن تعلل اداره میراث استان تهران در امضای قرارداد بود، به هر حال من مسئولیت اجرایی تدوین و انتشار کتاب را دارم و تقریبا دو ماهی است که قرارداد آن امضا شده و کارهای اجرایی را آغاز کردیم.

یعنی تصاویر نقشه‌های فرش جمع‌آوری شده است؟

از دوماه پیش موزه فرش ایران و شرکت سهامی فرش قرار شد که نقشه‌های قدیمی فرش را در اختیار ما بگذارند که البته تصاویری که شرکت سهامی فرش در اختیارمان گذاشت به دلیل مشکلات فنی از کیفیت خوب برخوردار نبود، در نتیجه مجبور شدند از ابتدا این تصاویر را اسکن کنند، اما مجموعه عکس‌های موزه فرش اشکالی نداشت و شروع کردیم به نوشتن شرح نقشه‌ها.

در مجموع چه تعداد نقشه از طرف موزه فرش و شرکت سهامی فرش برای چاپ در این کتاب در اختیارتان قرار می‌گیرد؟

200 نقشه قدیمی به چاپ خواهد رسید، البته تعداد نقشه‌های قدیمی موجود در شرکت سهامی فرش زیاد است، اما با همکاری مدیر و طراح نقشه فرش این شرکت از میان چند هزار نقشه، یکصد نقشه را انتخاب و از موزه ملی فرش نیز از بین نقشه‌های موجود یکصد نقشه را انتخاب کردیم که در مجموع 200 نقشه فرش اصیل تبدیل به کتاب می‌شود.

این نقشه‌ها حاصل کار چند هنرمند است؟

مشخصات برخی از آنها موجود نیست و هنرمندان آنها گمنام هستند، اما کارهای حدود 20 تا 25 هنرمند مشخص است.

این نقشه‌ها از چه دوره‌ای باقی مانده و بیشتر متعلق به هنرمندان چه مناطقی است؟

این نقشه‌ها به هنرمندانی از اواخر دوره قاجار تا سه، چهار دهه گذشته تعلق دارد و بیشتر از شهرهای همدان، کرمان، تبریز، اصفهان، مشهد و کاشان به دست آمده است.

این کتاب چه زمان و در چند صفحه به چاپ خواهد رسید، آیا توزیع خارجی هم خواهد داشت؟

برآوردمان این است که این کتاب در 250 صفحه به چاپ برسد و با توجه به این‌که به دو زبان فارسی و انگلیسی تهیه می‌شود، طبیعی است نوشتن شرح هر تصویر و ترجمه آن زمان ببرد که پیش‌بینی می‌کنیم چاپ و انتشار آن یک سال دیگر باشد. این نقشه‌ها با معیار قدیمی بودن آنها انتخاب شده است و هدف از انتشار آنها، معرفی اسلوب ‌کاری و شناساندن هنرمندانی است که گمنام بوده‌اند، ولی آثار بسیار بی‌نظیری را خلق کرده‌اند و آثار آنها تاکنون فرصت و اقبال نمایش را پیدا نکرده است و خوشبختانه با چاپ این کتاب دنیا برای اولین بار با نقشه‌های فرش اصیل ایرانی آشنا می‌شود.

سیما رادمنش ‌- گروه فرهنگ و هنر