یاد فردوسی و خیام در مسکو گرامی داشته شد

رایزنی فرهنگی سفارت ایران در روسیه روز جمعه میزبان محفل ویژه ادبی گرامیداشت فردوسی و خیام بود.

پخش نماآهنگی از دکلمه شعر آغازین شاهنامه «به نام خداوند جان و خرد» همراه با زیرنویس روسی و سرودی از این شعر ماندگار، آغاز گر این محفل ادبی بود.

ابوذر ابراهیمی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه در این آیین به تشریح جایگاه فردوسی در شعر و ادب ایران و ارج و منزلت آن نزد علاقمندان ادبیات کشورمان در سطح جهانی پرداخت.

وی در توضیح خدماتی که در روسیه به فردوسی و فردوسی پژوهی شده است، به انتشار ترجمه های روسی، گرجی، ارمنی و آذری شاهنامه در سال ۱۹۳۴ میلادی و همزمان با هزاره فردوسی در اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد.

رایزن فرهنگی کشورمان، «رستم علی اف» و «باباجان غفوراف» دو ایران شناس شهیر و بزرگ شوروی سابق را به عنوان دو شخصیت برجسته که سهم به سزایی در معرفی فردوسی و شاهنامه در آن دوره زمانی داشته اند از چهره های ماندگار در این عرصه از پژوهشهای ایران شناسی خواند.

ابراهیمی با بیان این که تا کنون شاهنامه به بیش از سی و شش زبان ترجمه شده است، ترجمه روسی این شاهکار ادبیات ایران و جهان را از آثار فاخر و ارزشمند در زمینه معرفی ادبیات فاخر ایران به روس زبان ها دانست.

وی با ذکر تاریخچه تدوین شاهنامه چاپ مسکو، این اثر را یکی از نمادهای مهم و ماندگار در زمینه خدمات پژوهشگران روس به ادبیات فارسی دانست و پاسخی شایسته به اندیشه، حکمت و معارف ارائه شده از سوی شاهنامه به جهان روس از سوی روس ها و نمونه ای از خدمات متقابل روس ها و حکیم ابوالقاسم فردوسی خواند.

در ادامه محفل ادبی، بخشی از باله داستان «سیاووش شاهنامه» ساخته «طالب شهیدی» که در سال ۲۰۰۹ توسط ارکستر دولتی فدراسیون روسیه اجرا شده است شد که مورد توجه حضار قرار گرفت.

«مهدی محبتی» استاد اعزامی ادبیات فارسی کشورمان در دانشگاه های مسکو نیز در این آیین در موضوع لایه ها و ابعاد شاهنامه، به خصوصیات منحصر بفرد حکیم ابوالقاسم فردوسی اشاره کرد که در عصر حاکمیت پول، لذت، مقام و توجه مردم، همت خود را مصروف تدوین شاهکار ماندگار ادبیات ایران و جهان کرد.

وی با طرح این پرسش که آیا داستان های شاهنامه را باید مجزا و جدا از هم در نظر گرفت یا این شاهکار کل منسجمی با روح، چارچوب و طرح واحدی است، حاضران را به تعمق در چند مساله علاوه بر سوال فوق، پیرامون فردوسی دعوت کرد.

این استاد اعزامی ادبیات فارسی کشورمان تشریح کرد: صرف سی و سه سال برای سرودن شاهنامه ۶۰هزار بیتی به معنای روزانه سرودن چهار تا پنج بیت است. پرسش مهم این است که فردوسی در این مدت که روزانه چهار تا پنج بیت بیشتر نمی سروده است و به گواهی تاریخ پست دولتی هم نداشته است، به چه کاری مشغول بوده است؟

وی افزود: پرسش دیگر این که همه انسان ها در جستجوی مال، مقام و موقعیت اند ولی فردوسی همه اینها را در راه هدف بزرگ و متعالی خود از دست می دهد. چه عنصری در جان روشن این شاعر بزرگ بوده که وی را به این حد از گذشت و فداکاری رهنمون شده است.

دکتر محبتی، سخن خود را با ذکر این مهم که ادبیات متعالی و ماندگار محصول دو عنصر عشق و ایمان است، حاضران را به تامل در این امر که چرا عصر ما دارای فردوسی ها، داستایوسکی ها و پوشکین ها نیست فراخواند و افزود: به گمان من آن کس که واجد این دو گوهر نیست، توان خلق این شاهکارها را ندارد.

در ادامه محفل ادبی، کلیپ دکلمه اشعار خیام همراه با زیرنویس روسی ، حاضران در مجلس را دقایقی در فضای سرشار از اندیشه و تامل ناشی از پرسش های جاودانه خیام فرو برد.

محسن حیدرنیا رییس بنیاد ایرانشناسی مسکو سخنران بعدی نشست بزرگداشت فردوسی و خیام، سخنان خود را در موضوع شان و شخصیت علمی حکیم عمرخیام نیشابوری ارائه داد.

وی با تاکید بر این مهم که بی تردید خیام بزرگترین دانشمند قرن ۱۲ و ۱۳ میلادی است ، عظمت شخصیت علمی وی را در حدی دانست که 'جرج سارتون' مورخ معروف علم ، قرن ۱۲ میلادی را قرن خیام نامگذاری کرده است.

حیدرنیا، آثار ریاضی خیام به ویژه در حوزه هندسه و مثلثات را برجسته و در سطح جهانی شناخته شده دانست و نبوغ علمی این دانشمند و حکیم فرزانه عالم اسلام را به حدی دانست که در بیست سالگی کتاب معروف خود در جبر و مقابله را می نویسد و در چهل سالگی، تقویم جلالی را در اصفهان ابداع می کند که با گذشت قرنها،در دوران قاجار، به عنوان مبدا تاریخ شمسی شناخته می شود.

وی، حاضران در جلسه و علاقمندان به اشعار خیام را به تامل در این مهم فراخواند که این اشعار، تراویده ذهن دانشمندی با این عظمت و وسعت معلومات علمی است.

در ادامه این محفل ادبی، «محمود شاه» استاد دانشگاه روابط بین الملل مسکو وابسته به وزارت خارجه روسیه در سخنانی فردوسی و خیام را دو گوهر ناب ادبیات جهان دانست که حاملان راستین معنویت و اخلاق جهان شرق و به ویژه ایران و جهان فارسی زبان به همه عالمیان هستند.

وی پس از ذکر خاطراتی از نحوه آشنایی خود در دوران کودکی با خیام و فردوسی، یکی از نوازندگان افغان را برای اجرای یکی از سروده های فردوسی دعوت کرد که نوازندگی و خوانش بخش هایی از داستان «سیاووش شاهنامه» که با آوای عود «کاشغری» نیز همراه بود، حاضران را به شوق آورد و فضایی سرشار از آرامش نواهای اصیل شرقی فراهم ساخت.

محفل ادبی بزرگداشت فردوسی و خیام، با دکلمه رباعیات خیام توسط «سید حسین طباطبایی» انجام پذیرفت و همنوازی «نی» و «تنبک» دو تن از نوازندگان ایرانی و روس ادامه یافت که این بخش نیز مورد توجه ویژه حاضران قرار گرفت.

سپس خانم «لودمیلا آودیوا» شاعره روس دو شعر از خود در مدح و وصف خیام و فردوسی را قرائت کرد و پخش کلیپی آرام بخش از دکلمه ترجمه روسی گزیده ای از رباعیات خیام پایان بخش این محفل ادبی بود. (ایرنا)