«مختار ثقفی» از آن دسته آدم‌های پیچیده و مرموز تاریخ اسلام است که خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند بالاخره او فردی مومن به آرمان شیعه و اعتقادات واقعی شیعیان اثنی‌عشری است یا مردی جاه‌طلب است که در راه رسیدن به قدرت، به شکلی غیرمستقیم بخشی از آرمان همیشگی شیعیان که خونخواهی از قاتلان سیدالشهدا(ع) است را محقق کرده است.
مختارنامه از سریال‌های قوی و موفقی است که در دل خود بازیگران زیادی را هم جای داده؛ بازیگرانی که به تنهایی برای خود وزنه سنگینی هستند و حالا همه آنها در یک سریال دور هم جمع شده‌اند. از جمله بازیگران مطرحی که در این مجموعه تلویزیونی نقش آفرینی کرد جعفر دهقان است. بازیگری که سال‌هاست با بازی در سریال‌هایی همچون مردان آنجلس، مریم مقدس، یوسف پیامبر، معمای شاه، سرزمین کهن و... توانایی خود را در بازی سریال‌های تاریخی نشان داده است. در سریال «مختارنامه» هم با بازی در نقش «مصعب‌بن زبیر» نشان داد که می‌تواند نقش منفی را هم در سریال‌های تاریخی به خوبی بازی کند. هرچند نقش بلندی در این مجموعه نداشت؛ اما باز هم جزو بازیگرانی است که تاثیر مثبت خود را در این سریال گذاشته بود. از این‌رو با او به گفت‌وگو پرداختیم.
به بهانه پخش مجدد و چند باره سریال «مختارنامه» در رسانه ملی که هرسال با استقبال زیاد مخاطبان رو‌به‌رو می‌شود و یکی از با‌کیفیت‌ترین و موثرترین سریال‌های تاریخی چند دهه اخیر تلویزیون است که به موضوع واقعه تاریخی عاشورا می‌پردازد، با محمود فلاح تهیه‌کننده این اثر تاریخی درباره سختی‌های ساخت این اثر، حضور هنرمندان باسابقه و پخش چند باره این سریال به گفت‌وگو نشستیم که به دلیل کسالت این تهیه‌کننده تلویزیون و واضح نبودن بخش زیادی از مکالمه ضبط شده او پس از گفت‌وگوی مفصل، مجبور شدیم بخش‌هایی از صحبت‌های گفت‌وگوی ضبط شده را منتشر کنیم در ادامه بخشی از گفت‌وگوی ما را با تهیه‌کننده مختارنامه می‌خوانید.
رئالیسم و باورپذیری یک اصل در هنر است. بهترین حالت این است که بتوانید تاریخ را با هنر بیامیزید تا مزه، شور و احساس بگیرد و عناصر درام از بین نرود. ماهیت قصه مختار بار دراماتیک داشت. ما هم از این ماهیت کم عدول کردیم؛ اما باید این حق را هم به هنرمند داد که از نگاه خودش به ماجرا نگاه کند. درباره مختارنامه این نقدها، مچ‌گیری تاریخی بعد از تولید است.
اوایل دهه 80 داوود میرباقری فیلمنامه سریال سلمان فارسی را نوشته و منتظر بود تولید آن را کلید بزند. همان روزها از «سیمافیلم» با او تماس می‌گیرند و درباره سوژه «نهضت توابین» با او مشورت می‌کنند. دو سه روز بعد دوباره با او تماس می‌گیرند و می‌پرسند «چرا خودت قبول نمی‌کنی؟» میرباقری می‌گوید درگیر پروژه سلمان است، اما پاسخ می‌شنود که علی لاریجانی، رئیس وقت صدا و سیما، به خاطر تجربه سریال «امام علی(ع)» و برخی حاشیه‌هایش هنوز تردید دارد و یکی از تردیدها محورهای عاشقانه کار است. می‌گویند لاریجانی ساخت طرح سلمان را مشروط کرده و گفته میرباقری اول طرح نهضت توابین را بسازد و بعد سلمان را. وقتی میرباقری می‌پرسد «چه تفاوتی می‌کند من اول این را بسازم؟» - به شوخی و جدی - پاسخ می‌دهند: «این سوژه طوری است که میرباقری دیگر نمی‌تواند سلیقه‌های شخصی خودش را در حوزه درام اعمال کند!» میرباقری زمان می‌گیرد، تحقیق و پژوهش می‌کند، طرح قبلی و قهرمان اصلی را تغییر می‌دهد و «مختارنامه» را می‌سازد. سلیقه و ذهنیت و اصول میرباقری اما تغییر نمی‌کند. او مثل همیشه تاریخ را با نگاه خودش به درام تبدیل می‌کند. با قواعدی اصولی و پر ذوق و ظرافتی که مختارنامه را تماشایی و ماندگار می‌کند.
از همان زمانی که مختارنامه جمعه‌شب‌هایمان را قرق کرده بود و کمتر خانه‌ای در ایران پیدا می‌شد که تلویزیون آن از ساعت ۲۲ روی شبکه یک نباشد، حرف و حدیث‌هایی درباره سندیت تاریخی ماجراهای جذاب سریال پرکشش داود میرباقری ایجاد شد. مختارنامه از مهم‌ترین آثار تاریخی - مذهبی تلویزیون به حساب می‌آید و تعداد مخاطبان و تعداد دفعات پخش آن‌که به سوژه کاربران مجازی تبدیل شده، این را به‌خوبی نشان می‌دهد. اما با این حال، برخی مورخان نسبت به تطابق جزء به جزء آن با تاریخ تردید دارند و به نظر می‌رسد میرباقری در بسیاری از موارد با عبور از مستندات تاریخی، روایتی را بیان کرده که دراماتیک‌تر و جذاب‌تر باشد. در این گزارش سرنوشت تعدادی از شخصیت‌های تاریخ اسلام را با سرنوشتی که در سریال از آنها به نمایش در آمد، مقایسه می‌کنیم.
سه‌شنبه، عاشورا بود. چند روزی از «روز حسین» نمی‌گذرد و همان طور که دل‌ها هنوز از حماسه عاشورا در هیجان است، تلویزیون هم همچنان مشغول پخش برنامه‌های مرتبط با عاشوراست. یکی از شاخص‌ترین برنامه‌هایی که در طول دهه اول از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش شد، سریال مختارنامه بود.
«مختارنامه» عزیز بود و محترم. از آن سریال‌هایی که با هر فکر و عقیده و سلیقه‌ای، می‌توانستی بنشینی و 40 هفته، سر صبر تماشا کنی و دست آخر به کارگردانش دست‌مریزاد بگویی و آن را گوشه ذهنت برای همیشه بایگانی کنی. بعد مثل همه کتاب‌ها و فیلم‌های مهم و اثرگذار دنیا، گهگاه به بایگانی‌ات سر بزنی و صحنه‌هایش را زیر و رو کنی و باز هم از مرور و مزه‌مزه کردن آن کیفور شوی.
9 سال از اولین پخش سریال مختارنامه می‌گذرد. مجموعه‌ای که در اولین پخش خود، میلیون‌ها نفر را جمعه شب‌ها ساعت 10 پای شبکه یک سیما میخکوب می‌کرد. سریالی که درباره موضوعات فرامتنی آن بحث‌های گوناگونی درگرفت. بحث‌هایی مانند نسبت ایرانی‌ها با مختار، چرایی و لزوم یا عدم لزوم ساخت سریال مختارنامه، مقایسه شخصیت‌های امروزی با شخصیت‌های سریال و... بحث‌هایی که همچنان و در هنگامه بازپخش چندین باره آن ادامه دارد و نشان می‌دهد ساخته داوود میرباقری همچنان کشش برای بحث‌های پیرامونی را دارد.
هرساله و همزمان با فرا رسیدن حماسه عاشورای حسینی، رسانه ملی نیز برنامه‌ها و سریال‌های خود را با این ایام تطبیق داده و به پخش برنامه‌ها و سریال‌هایی با رویکرد مذهبی مشغول می‌شود. سریال‌هایی با مضامینی مذهبی با رویکرد مرور تاریخ مذهبی ما در جهان‌اسلام که در این ایام مخاطبان زیادی را به پای جعبه جادو کشانده است. در این شماره از قاب کوچک سراغ منفی‌ترین و جاودان‌ترین نقش‌های منفی سریال‌های مذهبی رفته ایم تا از سختی‌ها و فراز و نشیب‌های آنها بدانیم. یکی از از این نقش‌های منفی، نقش حرمله در سریال «مختارنامه» است که یکی از منفورترین شخصیت‌های تاریخ اسلام است. در همین رابطه با انوش معظمی بازیگر این کاراکتر به گفت‌وگو نشستیم تا به مرور سختی‌های ایفای این نقش، بازخوردهای آن و خاطراتش بپردازد که در ادامه می‌خوانید.