دکتر محمد حیدریان مقدم معاون بهداشت و درمان بنیاد : کلیه خدمات درمانی مورد نیاز جانبازان شیمیایی تامین می شود

دکتر محمد حیدریان مقدم معاون بهداشت و درمان بنیاد درخصوص تاریخچه استفاده از سلاحهای شیمیایی در جهان و ایران گفت عوامل شیمیایی که به اشکال مختلف ساخته و با وسایل و اشکال مختلف از جمله بمب ، موشک ، راکت ، توپخانه ، مین مورد استفاده قرار می گیرند

کد خبر: ۹۷۰۸

جهت ناتوان کردن و یااز پای درآوردن نیروهای نظامی به کار می رود، استفاده از این عوامل در طول جنگهای تاریخ قدمتی دیرینه داردبه طوری که در طول جنگ جهانی اول قریب به 124 هزار تن مواد شیمیایی مورد استفاده قرار گرفت و در مجموع نزدیک به یک میلیون نفر تحت تاثیر عوامل مذکور قرار گرفتند و بیش از90 هزار نفر کشته شدند، تلفات هولناک سلاحهای شیمیایی در جنگ اول جهانی و عوارض آن منجر به امضای پروتکل و معاهده منع استفاده از سلاحهای شیمیایی در ژنو شد، لیکن علی رغم امضای این معاهده و پس از آن نیز در برخی از جنگها از جنگ افزارهای شیمیایی استفاده شد که بارزترین آن استفاده امریکا از این سلاح در جنگ بر علیه مردم ویتنام بود و پس از جنگ جهانی اول وسیع ترین حملات شیمیایی در طول جنگ 8 ساله عراق بر علیه ایران روی داد. در این مدت رژیم عراق از عوامل مختلف شیمیایی و با روشهای گوناگون جهت سرکوبی نیروهای نظامی ایران و نیز علیه مناطق مسکونی اقدام نمود وی در خصوص عوامل شیمیایی گفت : بیشترین عامل شیمیایی که در طول جنگ ، عراق از آن استفاده نمود عوامل اعصاب شامل ، سارین تبون و سومان و عوامل تاول زا شامل ، گاز خردل یا سولفور موستارد بود گازهای اعصاب معمولا دارای اثرات کوتاه مدت بوده و اثرات درازمدت مشخصی از آن شناسایی نشده است ولی گاز خردل دارای اثرات کوتاه مدت و بعضا دارای عوارض درازمدت است . عوارض اصلی درازمدت گاز خردل عمدتا در سیستم تنفسی ، چشمها و پوست ظاهر می گردد و شدت آن بستگی به میزان تماس با گاز خردل و میزان مقاومت افراد در مقابل آن دارد.دکتر محمد حیدریان مقدم در خصوص آمار مصدومین شیمیایی گفت : براساس اطلاعات استخراج شده از لیستهای تخلیه مجروحین شیمیایی و مراکز درمانی و بررسی های به عمل آمده حدود یکصد هزار نفر از افراد نظامی و غیرنظامی ایران در معرض گازهای شیمیایی قرار گرفته اند که تعداد قابل توجهی از این افرادبه دلیل نوع عوامل و قابل توجه نبودن شدت آلودگی در حال حاضر فاقد علایم و عوارض ناشی از مصدومیت می باشند و تعدادی نیز به دلیل عدم مراجعه و یا دلایل دیگر تاکنون شناسایی نشده و تحت پوشش بنیاد نمی باشند. در حال حاضر نزدیک به 40 هزار نفر تحت عنوان جانباز شیمیایی تحت پوشش درمانی و خدماتی بنیاد جانبازان می باشند که براساس روش استاندارد و علمی تعیین شدت ضایعه و براساس معیارهای مورد استناد منابع معتبر علمی و دانشگاهی ، شدت ضایعات ارگانهای مختلف بر این افراد به چهار گروه طبیعی ، خفیف ، متوسط و شدید تقسیم می شود که جدول آماری آن ارائه می گردد. دکتر حیدریان مقدم افزود:همان گونه که ملاحظه می شود از بین جانبازان شیمیایی قریب به چهار هزار نفر دارای ضایعات متوسط و شدید هستند که دارای عوارض مختلف ریوی ، چشمی و یا پوستی هستند.معاون بهداشت و درمان بنیاد در مورد گردشکار احراز جانبازی و کمیسیون پزشکی این عزیزان گفت : در سالهای گذشته و براساس روال احراز جانبازی ، مصدومین شیمیایی می بایست مدارک مورد نیاز خود که شامل صورت سانحه یا گواهی مجروحیت از مراجع ذیصلاح که همانا ارتش و یا سپاه پاسداران بود اخذ و همراه با مدارک پزشکی و بیمارستانی زمان مجروحیت به کمیسیون احراز جانبازی که جزء معاونت تعاون و امور اجتماعی سازمان امور جانبازان می باشند ارائه کرده تا پس از تایید و احراز جانبازی جهت تعیین درصد به کمیسیون پزشکی ارجاع شوند. در این روند جانبازان زیادی به علت نداشتن مدارک بیمارستانی و به دلایل مختلف و نیز به دلیل این که برخی از این عزیزان به طور سرپایی در منطقه درمان شده و به عقب برنگشته بودند دچار نقص مدارک بودند و لذا در احراز جانبازی با مشکل روبه رو بودند و این در حالی بود که گواهی مجروحیت شیمیایی را نیزدر دست داشتند و علایم مصدومیت نیز مشخص بود. جهت حل این مشکل معاونت بهداشت و درمان بنیاد با پیگیری های مستمر موفق شد در 27/3/80 آیین نامه ای مصوب نماید که به موجب آن کلیه مصدومین که گواهی مجروحیت شیمیایی داشتند بتوانند با استفاده از معاینات بالینی متخصصین ریه ، چشم و پوست و امکانات آزمایشگاهی و پاراکلینیکی و در قالب کمیسیون های ویژه شیمیایی تعیین درصد شوند، برای انجام این امور جانبازان می توانند با در دست داشتن گواهی مجروحیت به بنیاد شهرستان و یا استان خود مراجعه نمایند تا پرونده آنها آماده گردد. مطابق این روند در سال 80 با اعزام تیمهای پزشکی کمیسیون پزشکی ویژه شیمیایی در19 استان کشور و تهران تشکیل و تعداد4300 نفر از عزیزان شیمیایی تعیین درصد شدند.دکتر محمد حیدریان مقدم افزود: واضح است که وسعت مکانی و زمانی استفاده از سلاحهای شیمیایی این احتمال را به وجود می آورد که برخی از عزیزان رزمنده و نیز شهروندان مناطق مسکونی در مناطقی حضور داشته اند که آن مناطق در زمان خاصی بمباران شیمیایی شده است ولی به دلیل بررسی علایم با، علایم خفیف اولیه و یا دلایل دیگر در آن زمان مجروح تلقی نگردیده اند، هر چند تحت تاثیر عوامل شیمیایی قرار گرفته اند و در حال حاضر دارای علایم و عوارض ناشی از عوامل شیمیایی هستند، این عزیزان هر چند هیچ گونه مدرکی دال بر مجروحیت شیمیایی ندارند ولی می توانند به یگان اعزام کننده خود در ارتش و سپاه پاسداران مراجعه نمایند تا مراجع ذیربط گواهی نمایند که فرد مذکور در تاریخ مشخص در منطقه مشخص حضور داشته و آن منطقه در آن زمان بمباران شیمیایی شده است ، با این گواهی فرد موردنظر می تواند به بنیاد استان خود مراجعه و نسبت به تشکیل پرونده و طی گردشکار کمیسیون ویژه شیمیایی اقدام نمایند و بدیهی است با احراز جانبازی، کلیه خدمات درمانی مورد نیاز جانباز شیمیایی تامین خواهد شد.معاون بهداشت و درمان بنیاد درخصوص انواع خدمات بهداشتی و درمانی به جانبازان و تغییرات به عمل آمده در کمیت و کیفیت آن گفت : در گذشته با توجه به امکانات و منابع در اختیار کلیه خدمات درمانی قابل ارائه به جانبازان ، محدود به عضو مجروح جانباز بود ولی در حال حاضر کلیه جانبازان از یک تا70 درصد و خانواده جانبازان بالای 25 درصد تحت پوشش بیمه همگانی قرار دارند و علاوه بر بیمه همگانی 480 هزار نفر از جانبازان و خانواده آنها، کلیه جانبازان با هر درصد جانبازی و خانواده و افراد تحت تکفل قانونی جانبازان بالای 25 درصد نیز با آماری معادل پانصدوهفتادهزار نفر تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار دارند و بدین ترتیب کلیه خدمات درمانی سرپایی و بستری مورد نیاز آنها بدون هیچ محدودیتی تامین می گردد و کافی است جانباز در شهرستان یا استان محل سکونت خود به مراکز درمانی موجود مراجعه نماید و در صورتی که مرکز مذکور طرف قرارداد بیمه باشد هزینه ای پرداخت نمی نماید ودر صورتی که طرف قرارداد نباشد در صورت هماهنگی با بنیاد شهرستان یا استان هزینه درمان جانباز پرداخت می گردد و در صورت عدم هماهنگی می تواند با پرداخت هزینه درمان جهت اخذ مبلغ پرداختی به بنیاد شهرستان یا استان خود مراجعه نماید و تمام هزینه های او پرداخت می شود. بدیهی است جانبازانی که بخواهند جهت درمان به تهران مراجعه نمایند کافی است با در دست داشتن کارت بیمه تکمیلی و دفترچه بیمه دلخواه خود به هر یک از بیمارستان های طرف قرارداد بیمه که شامل بیمارستان های درجه یک و دو تهران نیز می شود مراجعه نمایند و بدون پرداخت وجهی بستری و تحت درمان قرار گیرند. در این راستادر صورتی که نیاز جانباز به مراجعه به تهران به علت محدودیت امکانات استان مورد تایید معاون درمان استان قرار گیرد هزینه بلیت و اسکان همراه وی در سفر پرداخت می گردد.وی در زمینه داروهای موردنیاز جانبازان نیز افزود: جانبازان شیمیایی از داروهای مختلف از جمله داروهای استنشاقی استفاده می کنند و در حال حاضر کشور با کمبود داروهای موردنیاز مواجه نیست . جانبازان می توانند به داروخانه های طرف قرارداد و یا غیرطرف قرارداد چه وابسته به بنیاد و چه غیروابسته مراجعه نموده و داروی موردنیاز خود را تهیه نمایند ودر صورت پرداخت هزینه تمام مبالغ به آنها پرداخت می شود و در صورتی که داروی موردنیاز جانباز در شهر یا استان مربوطه موجود نباشد و جزء داروهای مجاز کشور باشد از طریق معاونت درمان استان از تهران و حتی در صورت ضرورت از خارج از کشور تهیه و در اسرع وقت در اختیار جانباز قرار می گیرد. همچنین تجهیزات پزشکی و توانبخشی موردنیاز جانبازان تهیه و به آنها تحویل می گردد و در صورت تهیه مستقیم آن از طرف جانباز، هزینه آن پرداخت می گردد.دکتر محمد حیدریان مقدم در ادامه این بخش در خصوص وسایل کمک درمانی اختصاص یافته به جانبازان شیمیایی گفت: تعداد1414 دستگاه کپسول اکسیژن ده لیتری ،1180 دستگاه مانومتر اکسیژن ، صدونود دستگاه اکسیژن پرتابل ،109 دستگاه اکسیژن ساز و900 دستگاه نبولایزر تحویل جانبازان شیمیایی شده است . همچنین جهت جانبازان با ضایعه چشم انواع عینک طبی و فتوکرومیک تهیه می گردد و همچنین انواع دستگاه بخور سرد و گرم توسط معاونت های درمان استانها تهیه و در اختیار جانبازان معزز قرار میگیرد.آقای دکتر حیدریان مقدم با تاکید بر اهمیت پیشگیری و تقدم آن بر درمان گفت : جهت پیشگیری از بروز عفونتهای ویروسی و مشکلات تنفسی متعاقب آن در سال 80 تعداد1744 نفر از جانبازان شیمیایی بر علیه آنفلوآنزا و600 نفر علیه پنومولوک و2300 نفر علیه هپاتیت واکسینه شدند که این امر در سال 81 نیز ادامه خواهد یافت . همچنین در زمینه آموزش به جانبازان و خانواده های آنان ، اردوهای تفریحی و درمانی با اهداف مختلف از جمله آموزش برگزار می گردد که در سال 80 تعداد500 نفر از جانبازان شرکت کننده شیمیایی بودند که به اردوهای درمانی تفریحی به مناطق خوش آب و هوا و زیارتی اعزام شدند.معاون بهداشت و درمان بنیاد در خصوص برنامه های آموزشی در سال هشتادویک با تاکید بر ادامه روند آموزش در جانبازان شیمیایی افزود: برنامه همایش پزشکان درمانگر جانبازان شیمیایی با گسترش کشوری در سال هشتادویک به اجرا درخواهد آمد. همچنین سمینار بازآموزی عوارض دیررس ریوی سلاحهای شیمیایی ویژه پزشکان عمومی و متخصص با هدف یکسان سازی رویه های تشخیص و درمانی عوارض ریوی در جانبازان شیمیایی و بررسی آخرین دستاوردهای علمی و متدهای درمانی و داروهای موجود برگزار می گردد دکتر حیدریان مقدم در خصوص اعزام جانبازان شیمیایی به خارج از کشور جهت معالجه گفت : علاوه بر ارائه خدمات در سطح کشور و علی رغم این که عمده نیازهای درمانی جهت جانبازان شیمیایی در سطح کشور نیز موجود است ، در سال 80 از بین 174 مورد اعزام جانبازان که هزینه ای معادل 8/1 میلیون دلار درپی داشت ،40 مورد اعزام درمانی به خارج از کشور جهت جانبازان شیمیایی صورت گرفت ، لذا در صورتی که این احتمال وجود داشته باشد که اقدام درمانی خاصی در خارج از کشور وجود دارد که بتواند در درمان جانبازی موثر باشد، اعزام به خارج بدون فوت وقت صورت می گیرد.وی در مورد سایر تسهیلات ارائه شده به جانبازان شیمیایی گفت : علاوه بر موارد فوق از سال 80 جهت جانبازان شیمیایی متوسط و شدید نیز مبالغی به عنوان حق پرستاری به صورت ماهانه برقرار گردیده است که میزان آن متناسب با درصد جانبازی می باشد که این مبلغ از حدود30 هزار تومان تا70 هزار تومان متغیر است.وی در مورد تحقیقات و پژوهش گفت : جهت بررسی و شناسایی عوارض مختلف مصدومیت با گازهای شیمیایی و اثرات درازمدت آن طرحهای تحقیقاتی و متعددی با همکاری مراکز معتبر علمی و دانشگاهی داخل و خارج از کشور به اجرا درآمده و یا در حال انجام است که در این میان از چندین دانشگاه علوم پزشکی داخل کشور و نیز دانشگاه های هاروارد، ییل و مرکزی در سوئیس می توان یاد کرد که نتایج آن در قالب تعاملات علمی و معتبر جهان منتشر می گردد.در پایان دکتر محمد حیدریان مقدم در مورد ابهامات موجود در شهادت جانبازان شیمیایی گفت : سلاحهای شیمیایی به کار رفته در طول جنگ دارای عوارض کوتاه مدت و درازمدت هستند، به دنبال اثرات کوتاه مدت عوامل مذکور، در هر بار استفاده از آنها عده ای از عزیزان رزمنده و شهروند به درجه رفیع شهادت نائل می شدند و عده زیادی نیز مجروح می گشتند و جانبازان شیمیایی همان افرادی هستند که یا دوره حاد بیماری را پشت سر گذاشته اند و یا در آن زمان مشکل جدی و حتی واضحی را نشان نداده اند.عزیزانی که در معرض مواد شیمیایی قرار گرفته و نظامی و یا غیرنظامی بوده اند دارای سنین مختلف از کودکی تا کهنسالی بوده اند و هم اکنون با گذشت 14 22 سال از آن زمان ، سن متوسط جانبازان نیز افزایش یافته است . با بررسی تعداد موارد فوت و یا شهادت جانبازان شیمیایی در طول چند سال گذشته ، میزان موارد فوت و شهادت این عزیزان نه تنها افزایش نیافته بلکه کاهش نیز داشته است ، ولی رسانه های عمومی کشور در طول جنگ و سالهای بعد از آن در انعکاس اخبار مربوط به این عزیزان کوتاهی نموده اند از جمله علل این کاهش می توان رسیدگی درمانی دقیق تر، دسترسی سریع تر و آسان تر به امکانات درمانی ، پیشرفت های علمی و تجربی در زمینه دارو و درمان جانبازان شیمیایی ، افزایش سطح آگاهی جانبازان و خانواده های آنها و جامعه پزشکی و پیراپزشکی در درمان جانبازان شیمیایی و نیز توقف یا کند شدن سیر پیشرفت ضایعات به علت گذشت زمان باشد. در صورت بروز فوت در کلیه جانبازان کمتر از70 درصد از جمله جانبازان شیمیایی ، جهت بررسی علت فوت و ارتباط آن با مجروحیت ، کمیسیون ویژه ای وجود دارد که با بررسی خود در خصوص فوت یا شهادت اظهارنظر می کند تا حقی از جانبازان عزیز تضییع نگردد، بدیهی است کلیه جانبازان70 درصد بعد از فوت، شهید محسوب می شوند.