هدف از ایجاد انجمن های مردمی به خاطر تغییر نسبی نگرش و عملکرد جامعه نسبت به معتاد و مواد مخدر است

 نمونه موفق در انجمن های مردمی فعال در حوزه اعتیاد، امریکاست که حدود11 تا14 هزار انجمن مردمی ویژه اعتیاد دارد. توانایی انجمن های مردمی در برخورد با این مساله و مقایسه آن با عملکرد تشکیلات دولتها، قابل مقایسه نیست .

سازمان بهزیستی در کشور ما سال گذشته با80 مرکز درمانی فقط توانست 40 هزار معتاد را پذیرش کند که البته مشخص نیست از این 40 هزار، چه تعداد درمان شده یا بازگشت به اعتیاد داشته اند؛ با این وصف ، وجود گروههای مردمی در گوشه و کنار کشور می تواند کمک شایانی به قضیه کند. این نیاز در کشور بشدت احساس می شود به همین دلیل ، برای شروع کار تعدادی از مسوولان پیشقدم شدند و جمعیت آفتاب نیز با همت تعدادی از نمایندگان مجلس پا گرفت و البته جمعیت های مردمی در شهرستان های دیگر نیز وجود دارند که در این بخش فعالیت می کنند.

وجوه اساسی تفاوت فعالیت های انجمن های مردمی معتادان با سازمان های مسوول در این حیطه چیست؛ما اعتیاد را نخوانده ایم و سرکلاس نیاموخته ایم ! من خود اعتیاد بوده ام ؛ به قول دوستان ، ما تاریخچه اعتیادیم و چون بارها ترک کرده ایم ، کاملا درگیر آن بوده ایم .

این موقعیت ما را تبدیل به داورانی کرده است که توانایی تشخیص سره و ناسره را بخوبی دارند. موجی که از منظر تشکلهای مردمی در کشور ایجاد شده است ، بسیار قابل توجه است که البته رسانه ها نیز در آن موثر بوده اند. همه باید بدانند که ترک اعتیاد یک هفته دارو خوردن و... نیست ؛ فقط پزشک از عهده درمان برنمی آید. معتاد بیمار روان است یا جسم ؛ اگر بیماری جسم است ، کدام بخش آسیب دیده است ؛ طول درمان چقدر است ؛ اگر روان است، کدام بخش روان خراب شده است؛...البته نفس ایجاد انجمن های مردمی به خاطر تغییر نسبی نگرش و عملکرد جامعه و دست اندرکاران نسبت به معتاد و مواد مخدر است.

بله ، در حال حاضر امیدواری برای این موضوع در کشور بیشتر شده است . در گذشته ای نه چندان دور اصلا نمی دانستیم می خواهیم چه بکنیم ؛ پزشک می گفت : دوا بدهید؛ حاکم می گفت : بخوابانید و شلاق بزنید؛ قاضی حکم می داد: جریمه شود؛ نیروی انتظامی می گفت : زندانش بیندازید، یکی می گفت : تبعید! تیرباران ! جزیره ! حالا کم کم دارد قضیه روشن می شود؛ راهها و چالشها در فضایی بازتر بررسی و ابعاد مشکل صریحتر بیان می شود. قرار است یک انستیتوی اعتیاد تاسیس شود و در دانشگاه ها واحد درسی و تخصصی راه اندازی کنند.

ما یک جمعیت مردمی هستیم و روی همین حساب ، مردم و معتادان خیلی به ما مراجعه می کنند. البته ما هم اینجا شق القمر نمی کنیم ! نه تخت بستری داریم و نه دارو و نه بازداشتگاه . روشهای ترک را می گوییم . هر کس می خواهد ترک کند به ما مراجعه می کند. مساله و مشکل را برای او می گشاییم و چند راهی را هم که وجود دارد برایش ترسیم می کنیم و می گوییم : دوست داری ، بسم الله . نتایجی که ما تا به حال به آن رسیده ایم، خوب و رضایتبخش بوده است.

با توجه به این که انجمن های مردمی معتادان از سال 74 مجوز تاسیس گرفتند، همیشه انتظار نسبی حمایت دولت از آنها وجود داشته است که کم و بیش به موضوع اساسی تامین مخارج این مجموعه های غیر اقتصادی باز می گردد. از سوی دیگر، با توجه به ضرورت گسترش تعداد انجمن ها، اگر دولت درصدد حمایت از آنان برآید، وابستگی و عدم استقلال موجب سرایت خمودگی و قید و بندهای دستگاه اداری به آنان می شود و از کارآیی آنها می کاهد ؛ چه باید کرد؛اگر قرار باشد این جمعیت ها نان خور دولت شوند یا مثلا بخواهند فعالیت اقتصادی انجام دهند، قدرت خود را در حوزه تخصصی از دست می دهند.

درآمدها باید با مشارکت های فرهنگی و مالی مردمی و یا فعالیت های درآمدزا در حوزه ترک اعتیاد کسب شود و نیز فروش کتاب و جزوه های تولیدی ، برگزاری کلاسهای آموزشی برای معتادان و خانواده هایشان و... ولی بهتر است تا زمان پا گرفتن انجمن ها، دولت آنها را مورد ملاحظه و حمایت قرار دهد.

از نرخ آب و برق و تلفن مصرفی شان تا... . البته استخدام کارکنان و برقراری بیمه و همه را حقوق بگیر کردن و... این مجموعه ها را از جاده خود خارج می کند، ولی چراغ آنها نیز باید روشن بماند. این مجموعه ها هنوز در ابتدای راهند و مشتاق گسترش و نیازمند کمکهای دولت ، افراد حقیقی و حقوقی هم نباید به این مراکز به چشم محل درآمد و کسب و کار نگاه کنند، در غیر این صورت شان و ثمردهی حرفه ای از میان می رود.

اشاره : مهندس حسین دژاکام 52 سال دارد و سالها رنج جانکاه اعتیاد را بر دوش کشیده است.

وی که در حال حاضر دبیر اجرایی جمعیت آفتاب استان تهران است ، با تشکیل انجمن مردمی به نام "کنگره 60 " نتایج تحقیقات و پژوهش های علمی و عملی خود را در زمینه ترک اعتیاد در اختیار تمام مشتاقان سلامت و تعالی قرار می دهد.

روش های کاربردی وی و همکارانش از جهات بسیاری خاص بوده و نتایج عملی و مثبت به همراه داشته و معتادان زیادی را به امید ترک و رهایی از موادمخدر به خود جذب کرده است.

در مصاحبه ای صمیمی با وی ، به گفتگو درباره ماهیت و کارکردهای انجمن های مردمی ترک معتادان و مسائل محل اختلاف و البته حاد بحران اعتیاد در کشور پرداختیم؛ با هم بخوانیم. ماهیت تشکل های مردمی ترک معتادان در گفتگو با مهندس حسین دژاکام