جزئیات تاثیر منفی معدل در کنکور

براساس مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو، تاثیر مستقیم سوابق تحصیلی به میزان 25 درصد برای آزمون سراسری سال 93 قطعی شده است و رئیس سازمان سنجش در گفت‌وگو با ایرنا تاکید کرد که در آزمون سال 92 تاثیر 25 درصدی سوابق تحصیلی داوطلبان تنها در صورت مثبت بودن آن در قبولی آنها اعمال شد، اما با مصوبه جدید، سوابق تحصیلی داوطلبان به‌صورت مثبت یا منفی در قبولی آنان لحاظ خواهد شد.

البته همچنان رتبه داوطلب در کنکور 93، تاثیر 75 درصدی در قبول شدن یا نشدن در دانشگاه خواهد داشت و در واقع، همچنان سهم عمده‌ای از شانس قبولی داوطلب به رتبه کسب شده او در کنکور برمی‌گردد.

همچنین با توجه به این‌ که در سال آینده، 70‌درصد ظرفیت آموزش عالی به رشته‌های بدون کنکور اختصاص پیدا می‌کند، می‌توان گفت که این میزان تاثیر 25 درصدی سوابق تحصیلی در کنکور 93، فقط برای قبولی در آن 30 درصد از رشته محل‌های پرمتقاضی است که برای پذیرش در آنها رقابت بالایی وجود دارد، ولی اگر داوطلبی می‌خواهد که در رشته‌های بدون‌کنکور شرکت کند، سوابق تحصیلی برای پذیرش در این رشته‌ها، تاثیر صددرصدی خواهد داشت.

با توجه به این ‌که در مصوبه اخیر شورای سنجش و پذیرش دانشجو، قرار است که سوابق تحصیلی تاثیر 25 درصدی در کنکور 93 داشته باشد، اما پرسش اینجاست که این سوابق، دقیقا شامل چه پایه‌های تحصیلی می‌شود.

حسین توکلی، مشاور عالی رئیس سازمان سنجش در گفت‌وگو با جام‌جم خاطرنشان می‌کند که منظور از سوابق تحصیلی، فقط نمره آزمون نهایی کلاس سوم دبیرستان است که این آزمون به صورت سراسری برگزار می‌شود و در آن، سابقه تحصیلی پیش‌دانشگاهی و سال اول و دوم دبیرستان لحاظ نمی‌‌شود.

گرچه به گفته توکلی، فقط نمره آزمون کشوری سال سوم دبیرستان در کنکور 93 اعمال می‌شود ولی مشکل اینجاست که برگزاری آزمون سراسری در مقطع سوم دبیرستان، فقط مختص دانش‌ آموزان مقطع نظام جدید است و حال با این شرایط این پرسش پیش می‌آید که مثلا تکلیف داوطلبی که 50‌ سال دارد و هیچ آزمون نهایی هم در دوره دانش‌آموزی او برگزار نشده است، چیست؟

سخنگوی سازمان سنجش یادآوری می‌کند که معدل آزمون نهایی سال سوم دبیرستان فقط برای داوطلبانی اعمال می‌شود که از سال 84 تا 92 در آزمون نهایی سال سوم رشته‌های ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی شرکت کرده‌اند و اگر داوطلبی به هر دلیلی در این بازه زمانی امتحان نداده است، سوابق تحصیلی او در نتیجه کنکور 93 تاثیری نخواهد داشت.

نحوه تاثیر معدل بر رتبه داوطلب

شاید برای خیلی از داوطلبان کنکور 93 این پرسش پیش بیاید که معدل خوب، چه معدلی است و مثلا آیا اگر داوطلبی در آزمون نهایی سال سوم دبیرستان، معدل 13 کسب کرده باشد، آیا این معدل در نتیجه کنکور به کمکش می‌آید یا این‌که رتبه او را پایین‌تر می‌آورد.

توکلی در پاسخ به این دغدغه داوطلبان، توضیح می‌دهد: نمی‌توان گفت که مثلا معدل 13 بد است و در نتیجه کنکور تاثیر منفی می‌گذارد؛ ولی مثلا معدل 18 خوب است و به قبول شدن داوطلب کمک می‌کند، بلکه تاثیر این معدل به نمره کل داوطلب در کنکور 93 ارتباط دارد و نمی‌توان عددی را به عنوان معدل خوب یا بد اعلام کرد.

هر داوطلب کنکور با توجه به نتیجه آزمون، یک‌رتبه و یک نمره کل کسب می‌کند که این نمره کل که به آن تراز هم می‌گویند، با توجه به شرایط علمی دیگر داوطلبان، به دست می‌آید. در واقع، این نمره کل از ترکیب نمره خام داوطلب و مقایسه آن با نمرات دیگر داوطلبان حاصل می‌شود.

به طور مثال، فرض کنید یک داوطلب کنکور، نمره کلی بالاتر از متوسط نمره کل دیگر داوطلبان به دست بیاورد؛ ولی معدل دیپلمش از میانگین معدل دیپلم دیگر داوطلبان کمتر باشد؛ در این شرایط، معدل برای این داوطلب به شکل تاثیر منفی عمل می‌کند، زیرا با وجود آن که این داوطلب در کنکور نتیجه خوبی گرفته است، ولی معدلش از میانگین دیگر داوطلبان پایین‌تر است.

اما از سوی دیگر، اگر داوطلبی، نمره کلی پایین‌تر از میانگین تراز داوطلبان داشته باشد؛ ولی معدلش بالاتر از میانگین دیگر داوطلبان باشد، در این صورت معدل به شکل مثبت عمل می‌کند و در این شرایط، معدل به کمک داوطلب می‌آید.

حالا تصور کنید که اگر در کنکوری میانگین معدل داوطلبان 19 باشد (که البته چنین میانگین معدلی به دور از واقعیت‌های فعلی است)، در این صورت داشتن معدل 18 به عنوان معدل خوب به حساب نمی‌آید و نباید داوطلب انتظار داشته باشد که این معدل خوب در نتیجه کنکور به کمکش بیاید. بنابراین به دلایلی که ذکر شد، نمی‌توان برای نحوه تاثیر‌گذاری معدل بر نتیجه کنکور، معدل و رتبه دقیق اعلام کرد و نحوه تاثیر آن کاملا به سطح رقابت بین کنکوری‌ها بستگی دارد.

آزمون سال سوم دبیرستان چطور برگزار می‌شود؟

حضور در مدرسه‌ای غریب، مواجهه با دانش‌آموزان و مراقبان ناشناس و نشستن روی صندلی‌هایی تازه و نفس‌کشیدن در فضایی ملتهب و پراسترس همه آن چیزی است که در جلسه امتحان نهایی عاید دانش‌آموزان می‌شود.

امتحانات کشوری معمولا پیچیده‌تر و سخت‌تر از امتحانات مدرسه‌ای است و دانش‌آموزانی که این را دهان به دهان شنیده‌اند، اغلب از امتحان نهایی می‌ترسند.

بیشتر دانش‌آموزان از این امتحانات نمره‌هایی کمتر از تصور نیز می‌گیرند و مثل چند سال قبل سختی امتحانات به اندازه‌ای می‌شود که صدای اعتراضات را از گوشه گوشه کشور بلند می‌کند.

ریشه این اتفاقات و این حس‌های ناخوشایند دانش‌آموزی در نحوه برگزاری امتحان نهایی و آداب برگزاری آن است که محمد الهی، از کارشناسان آموزش و پرورش در گفت‌وگو با جام‌جم، فرآیند آن را توضیح می‌دهد.

طراحی پرسش‌های امتحانی با انتخاب دبیران نمونه مناطق و اعضای گروه‌های آموزشی از سوی ادارات کل آموزش و پرورش آغاز می‌شود. برای هر درس، چند دبیر مجرب تعیین می‌شود تا در درس تخصصی خود نمونه پرسش‌هایی را طراحی و به اداره کل تحویل دهند.

پس از این مرحله، پرسش‌ها تجمیع می‌شود و وزارت آموزش و پرورش درباره این که کدام پرسش‌ها در اوراق امتحانی چاپ شود، تصمیم می‌گیرد. پرسش‌های نهایی نیز از طریق اینترنت در اختیار مسئول امتحانات قرار می‌گیرد و یک روز قبل از برگزاری آزمون، رئیس امتحانات هر منطقه، نماینده حراست، کارشناس دوره متوسطه و معاونان هر منطقه و همه کسانی که به نوعی امکان دسترسی به سوالات امتحانی را دارند، در قرنطینه (فضاهایی در کنار دایره امتحانات هر منطقه که واحد خوابگاهی مستقل است و پنجره‌هایی پلمب شده دارد) قرار می‌گیرند.

در روز آزمون، پرسش‌ها در پاکت‌های دربسته به‌حوزه‌های امتحانی می‌آید و بعد از پایان امتحان نیز دوباره اوراق در پاکت‌های دربسته و صورتجلسه شده قرار می‌گیرد.هر برگه امتحانی را دو دبیر که سرعت عمل بالایی دارند، براساس کلیدی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، تصحیح می‌کنند و اگر اختلاف نمره‌ای که این دو نفر به دانش‌آموز داده‌اند از یک نمره بیشتر شود، کار به تصحیح نفر سوم می‌کشد.

محمد الهی می‌گوید: اوراق امتحانی‌ای که دبیران تصحیح می‌کنند معمولا با رشته تخصصی آنها سازگاری ندارد و ممکن است ورقه امتحانی درس عربی زیر دست دبیر درس فیزیک قرار بگیرد.این کارشناس توضیح می‌دهد که چون دبیران بابت تصحیح هر برگه به صورت حق‌الزحمه‌ای دستمزد دریافت می‌کنند، می‌کوشند در مهلتی که برایشان تعیین شده بیشترین برگه را تصحیح کنند که در این میان دقت می‌تواند قربانی سرعت شود.

الهی تاثیر این دو مساله را در نمرات امتحان نهایی بسیار زیاد می‌داند و معتقد است اینها دلایل خوبی است برای توجیه این که چرا بیشتر دانش‌آموزان در امتحانات نهایی نمره دلخواه‌ را نمی‌گیرند.

امین جلالوند‌ - ‌گروه جامعه