اثری دهان پرکن برای تسویه حساب!

به گزارش جام جم ورزشی ، مدت ها زمان صرف ساخت مستندی شد که قرار بود نگاهی اجمالی و البته گویا به زندگی دروازه بان فقید استقلال داشته باشد. در این مستند چهره های شاخص متعددی جلوی دوربین رفتند تا یکی از معدود مستندهای تاریخ ورزش ایران اعتبار بیشتری پیدا کند و به پیشبرد اهداف سازندگان آن کمک متعددی کند. این مستند نه به طور کلی که بخشی از زندگی ناصر حجازی را شامل می شود، مردی که اسطوره آبی های پایتخت است.

ساخت این چنین مستندهایی می تواند اتفاق خوبی برای ورزش ایران باشد اما به شرط آنکه در این دست از مستندها «صداقت» حرف اول را بزند، ویژگی بسیار مهمی که متاسفانه حلقه گمشده مستند «من ناصر حجازی هستم» محسوب می شود.

مستند «من ناصر حجازی هستم» تکرار مکرر حرف هایی است که در سال های اخیر درباره شخصیت سرمربی سابق استقلال زده شده. مستند یعنی واقع گرایی، یعنی نشان دادن عمق واقعیت یک موضوع خاص نه بحث هایی که در راستای اثبات یک موضوع تکراری است. این مستند تاکیدی بر این است که دروازه بان فقید استقلال الگویی برای صریح و صادق بودن است، تاکیدی بر روی اینکه او دشمنان قسم خورده زیادی دارد و تاکید بر اینکه همه مخالفان حجازی باطنی سیاه و سرشار از عقده و حسادت دارند.

از سازنده این اثر باید پرسید او بر اساس کدام مستندات این اثر را ساخته است و اصلا در این مستند کدامیک از زوایای پنهان زندگی ناصر حجازی به نمایش درآمده است؟ این مستند چه چیزی جز برخی تعارف ها و تعریف ها از ناصر حجازی دارد؟ بله، همه ما می دانیم که مرحوم حجازی اخلاق خاص و ستودنی در بیان واقعیت ها داشت. اما آیا این همه چیزی است که ناصر حجازی داشت؟

برای ساخت یک مستند باید به سراغ واقعیت ها رفت و حتی حقایق تلخی را هم بیان کرد. اما اینجا به رسم ادب و رسم دیرینه «پهلوان زنده را عشق است» بسیاری از موارد نادیده گرفته می شود و سعی بر آن است تا حجازی همان اسطوره ای باشد که در اذهان نقش بسته. در این مستند ابدا نباید به ضعف ها و یا موارد منفی دیگر از مرحوم حجازی اشاره کرد حتی اگر این نادیده گرفتن به قیمت این تمام شود که یک مستند خسته کننده و سفارشی را شاهد باشیم.

می توان گفت این مستند به نوعی تسویه حساب سازندگان مستند با قلعه نویی هم محسوب می شود! آتیلا حجازی تنها پسر حجازی در مراسم اکران خصوصی این فیلم می گوید قلعه نویی نباید از اینکه در این فیلم از او به عنوان مخالف حجازی نام برده شده گلایه کند. اما اگر قرار بود مستند حجازی در ابعادی بسیار حرفه ای تر و همانند یک مستند واقعی ساخته شود آتیلا می توانست جلوی گلایه کردن خود را بابت بیان برخی از واقعیت ها درباره پدرش بگیرد؟ مسلما خیر.

او می گوید اعضای تولیدکننده مستند «من ناصر حجازی هستم» با استفاده از آرشیو و جست وجوهایی که در گذشته ناصر حجازی داشتند فیلمنامه این مستند را نوشتند. البته اگر بتوان نام متنی را که بر اساس آن مستند ساخته شده فیلمنامه نامید!

متاسفانه فضای بی معنای مستند به فضای مراسم اکران خصوصی هم کشیده شده، یعنی جایی که یکی دیگر از فوتبالیستها قدیمی عده ای را دشمن حجازی می نامد و ضمن بدگویی از آنها می گوید این دشمنان پشت قلعه نویی پنهان شده اند! حال باید از سازندگان این مستند پرسید آیا واقعا می توان نام مخالفان حجازی را دشمن گذاشت؟ اصلا چرا ما علاقه زیادی به دشمن تراشی داریم و چه علاقه ای هم به این داریم از زندگی فردی که چندان نمی شناسیم بدون داشتن مستندات یک مستند دهان پر کن بسازیم؟

مستند واقعی مستندی است که در آن نه تنها به نکات مثبت موضوع بپردازیم که نکات منفی را هم در نظر بگیریم. اینکه چند چهره شاخص جلوی دوربین سازنده قرار بگیرند و لب به تعریف و تمجید از حجازی بگشایند می تواند «مستند» نام بگیرد؟

به هر حال «من ناصر حجازی هستم» بسیار ضعیف تر از آنچه که تصور می شود بود. این اثر ناامید کننده نشان داد واقعیت های فوتبال ایران حتی در فضایی غیر از خود فوتبال هم نمی تواند به درستی نشان داده شود!

هیلدا حسینی خواه - جام جم آنلاین