گزارشی از فعالیت شبکه تلویزیونی العالم

العالم باشروع جنگ آمریکا بر ضد عراق و مقابله با جریان یکسویه خبری درکشورهای عربی و با هدف ارائه اخبار و تحلیل‌های درست موفق شد مخاطبان زیادی در کشورهای عربی جذب کند. موفقیت‌های رو به رشد این شبکه موجب خشم حاکمان کشورهای منطقه و آغازی برای قطع شبکه العالم  از ماهوارهای  عرب‌ست و نایل‌ست در آبان 88 شد.

این شبکه پخش برنامه‌های خود را با شش ساعت اخبار شروع کرد و پس از مدت کوتاهی با به کارگیری بیش از 50 خبرنگار در سراسر جهان و تاسیس چهار دفتر در تهران، بیروت، بغداد، دمشق و چند کشور دیگر 24 ساعته شد.

 به‌کارگیری تجهیزات مدرن

برخورداری از یک اتاق خبر(News Room) پیشرفته و دیجیتال ،50 خبرنگار در بیش از 40 نقطه جهان ، چهار دفتر رسمی (تهران، بیروت، بغداد و دمشق) و چند دفتر غیررسمی، فرآیند تهیه، ترجمه، پردازش، ویرایش و در نهایت پخش اخبار سراسر جهان را در کوتاه‌ترین زمان برای این شبکه امکان‌پذیر ساخته است.این شبکه روزانه در 36 بخش کوتاه و مشروح خبری همراه تحلیل و گزارش، رویدادهای مهم بین‌المللی را در اسرع وقت به اطلاع بینند‌گان خود می‌رساند؛ هرچند همه مسائل تاثیرگذار جهان اسلام مورد اهتمام بخش‌های خبری و برنامه‌های تحلیلی این شبکه است، اما برخی از آنها به دلیل اهمیت سهم بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند.

ظهور العالم

با تهاجم آمریکا به عراق، شبکه نوظهور العالم بسرعت فعالیت خود را گسترش داد؛ به طوری که روزنامه بین‌المللی نیویورک‌تایمز در این مورد نوشت: «تلویزیون العالم، شبکه‌ای خبری است که بیشتر عراقی‌ها آن را تماشا می‌کنند. این شبکه منبع واقعی خبر در طول جنگ محسوب می‌شد و تنها رقیبش گزارش‌های کسل‌کننده خبری تلویزیون دولتی عراق بود که عراقی‌های اندکی به آن اعتماد داشتند». (روزنامه نیویورک تایمز ، 21 آوریل 2003)

تأثیرگذاری العالم در افکار عمومی عراق به حدی بود که رامسفلد، وزیر دفاع آمریکا می گوید: ما اشتباه کردیم، در جنگ رسانه ای وارد نشدیم و شاید به این علت که خود را قدرت برتر می دیدیم، اما شبکه ای کوچک مانند العالم توانست عملکرد خوبی از خود نشان دهد. 

عطفی دیگر

وقتی جنگ 33 روزه آغاز شد، در بی‌خبری خبرگزاری‌ها و شبکه‌های خبری مانند آسوشیتدپرس، الجزیره، العربیه و سی.‌ان‌.‌ان فقط شبکه العالم بود که در ده روز اول حملات موشکی حزب‌الله به اسرائیل و درگیری با اشغالگران با پوشش و انتشار این اخبار، تأثیر فراوانی داشت. در این مقطع، نمایندگان و خبرنگاران هیچ‌کدام از شبکه‌های انگلیسی یا عربی‌زبان حضور نداشتند؛ به همین دلیل تلویزیون العالم کانالی معتمد و انحصاری در گزارش وقایع این درگیری‌ها بود.

اوج مصاف رسانه‌ای

عملکرد شبکه العالم در جنگ 22 روزه غزه که موجبات نگرانی رژیم صهیونیستی و برخی رژیم های محافظه کار منطقه را فراهم آورد، با تحسین‌هایی از سوی رسانه‌های منصف دیگر مواجه شد. به عنوان مثال سایت
aljazeeratalk.net در گزارشی به عملکرد رسانه‌های خبری عربی در جنگ غزه و عملکرد شبکه العالم اشاره کرده و می نویسد: «شبکه العالم از مهم‌ترین شبکه های عربی است که توانست در کنار دیگر شبکه‌های مطرح عربی، وقایع غزه را به طور کامل پوشش خبری دهد.»  

 العالم و بیداری اسلامی

شبکه العالم همزمان با شروع تحولات و شعله‌ور شدن اعتراضات مردمی در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه به پوشش خبری این تحولات پرداخت. همزمان با وقوع انقلاب مردمی در تونس و مصر، شبکه العالم برنامه‌های عادی خود را قطع و لحظه به لحظه تحولات این دو کشور را پخش کرد. شبکه بین‌المللی العالم با به‌کارگیری تعداد قابل توجهی خبرنگار بویژه 12 خبرنگار در شهرهای مختلف مصر، گستره پوشش خود را تا سطح ده استان این کشورتوسعه داد. به طوری که رئیس رسانه ملی در همایش بیداری ـ اسلامی که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد، گفت: شبکه العالم از پربیننده ترین شبکه‌هایی بود که 24 ساعته در 18 روز، قیام مردم مصر را در میدان التحریر به تصویر کشید.

وی همچنین تأکید کرد: با اطلاع‌رسانی این شبکه پس از سرنگونی رژیم مصر، ارتباط زیادی میان نخبگان و مردم مصر با العالم برقرار شد و افکار عمومی و نخبگان مصر از طریق این شبکه ارتباط خوبی با ایران و افکار مترقی انقلاب اسلامی پیدا کردند.

در همین خصوص مرکز رسانه‌ای مصر وابسته به کمیته نظرسنجی‌های این کشور پس از یک نظرسنجی برای مقایسه ده‌ها شبکه خارجی فعال در جریان انتخابات ریاست جمهوری این کشور، شبکه العالم را دومین شبکه برگزیده مردم مصر معرفی کرد.

انتخاب اول بحرین

شبکه العالم در بحرین با شرایط فوق‌العاده‌ای خبررسانی می‌کند. این شبکه در حالی به فرستادن تصویر و خبر مشغول است که خبرنگاران العالم بدون نشان دان چهره خود خبر رسانی می‌ کنند.

حتی روزنامه فایننشیال تایمز بر اساس یک گزارش نظرسنجی از افکار عمومی در خصوص جایگاه العالم در میان مردم بحرین می‌نویسد: 90 درصد شیعیان بحرین برای دریافت آخرین اخبار شبکه العالم، شبکه عرب زبان جمهوری اسلامی ایران را منبع خود معرفی می کنند. این روزنامه می‌افزاید: حدس بزنید بقیه مخاطبان العالم چه کسانی هستند؟ شبکه تلویزیونی العالم انتخاب اول شیعیان و اهل‌سنت در بحرین است.

تأثیر رسانه‌ای سایت العالم

وب‌سایت شبکه العالم با هدف تقویت اطلاع رسانی، توسعه حوزه نفوذ و دسترسی هر چه بیشتر مخاطبان عرب و غیر عرب آبان 82 تاسیس و راه‌اندازی شد. این وب‌سایت امکان دسترسی به آخرین و مهم‌ترین رویدادهای خبری دنیا را به زبان‌های فارسی و عربی برای مخاطبان امکان‌پذیر ساخته و کاربران می‌توانند با مراجعه به‌این سایت، برنامه‌های شبکه و آخرین بخش‌های خبری را مشاهده کنند.

در بخش گزیده برنامه‌های العالم، متن مهم‌ترین مصاحبه‌ها و برنامه‌های تولیدی آن حداکثر تا 24 ساعت پس از نخستین پخش، به زبان عربی و فارسی پیاده‌سازی و روی سایت قرار می‌گیرد. گزارش‌های سایت العالم ‌اکنون به عنوان یک منبع خبری و گزارشی از سوی مطبوعات و بسیاری از سایت‌ها و روزنامه‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قطع ماهواره‌ای شبکه العالم و راه‌های مقابله

با شروع جنگ 22 روز غزه و اطلاع‌رسانی گسترده  شبکه العالم و سکوت رسانه‌های دیگر شبکه‌های خبری، شبکه العالم  از دو ماهواره نایل‌ست و عرب‌ست قطع شد.

سپس با افزایش تحریم‌های همه‌جانبه کشورهای غربی برضد ایران، العالم از ماهواره‌های گالکسی 5، آسیا‌ست 5، آسیاست 3، یوتلست و... حذف شد. در حال حاضر این شبکه از ماهواره‌های هاتبرد و گالکسی 19، شبکه‌های اجتماعی و موبایل قابل دریافت است و افزایش ضریب نفوذ در شبکه‌های اینترنتی، ایجاد پخش استریم شبکه از طریق سرورهای مختلف، حل مشکلات سیگنال‌رسانی شبکه از راه‌های گوناگون، توسعه اپلیکیشن‌های مختلف تلفن‌همراه در شبکه العالم، به‌کارگیری شبکه‌های مختلف اجتماعی و ارسال اخبار شبکه از طریق خبرنامه برای مقابله با فیلترینگ به عنوان راهکارهای مقابله‌ای در نظر گرفته شد.

شبکه العالم به عنوان یکی از شبکه‌های فعال برون‌مرزی در شرایطی است که برای ارتقای وضع ارتباطی و تاثیرگذاری و جریان‌سازی‌اش بر اساس مخاطبان بالقوه‌ای که دارد، با جدی‌گرفته شدن ضرورت ارسال ماهواره ملی می‌تواند روزهای پربارتری را پیش روی خود ببیند؛ راهکاری که ضرورتش برای مقابله با تحریم رسانه‌ای کشورهای عربی و غربی برضد شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ایران بیش از پیش احساس می‌شود.

کیهان رویایی