گفتگو با سیدافضل موسوی نماینده زنجان در مجلس

مزارع زنجان تشنه است

کد خبر: ۲۳۸۵

پای صحبت مهندس موسوی می نشینیم و از خصوصیات استان زنجان ، چگونگی اداره شهرداری ها و عملکرد مجلس و میشنویم ویژگی ها و توانمندی های شهر و استان زنجان را از نظر صنعتی ، کشاورزی و معدنی چگونه میبینید؛از قدیم دارای استعداد فراوانی در کشاورزی بوده است . به طوری که محصولات کشاورزی خمسه که توسط5 طایفه در5 منطقه زنجان تولید می شد، آذوقه کل مردم ایران را تامین می کرد. به همین علت مسوولان انتخاب شده برای آنجا، در گذشته متعهد می شدند که مقداری از مالیات را به دولت مرکزی پرداخت و بقیه را در همان جا هزینه کنند. هم اکنون به علت جدا شدن قزوین و دشت تاکستان ، تولید گندم نیز کاسته شده ، ولی به هر حال حدود16 درصد زمینهای مستعد کشاورزی ایران در زنجان قرار دارد در صورتی که جمعیت زنجان حدود6/1 درصد جمعیت کل کشوراست به علت بی توجهی به مکانیزه شدن کشاورزی و فراهم کردن آب لازم کشاورزی در آنجا به صورت دیم صورت می گیرد که این باعث کاهش محصول شده است . من با یک بررسی متوجه شدم که در استان های مختلف از جمله کردستان ، سیستان و بلوچستان و... هر کدام حداقل یک سد در حال بهره برداری دارند؛ ولی در استان زنجان هیچ سدی در حال بهره برداری نیست . البته پروژه سدی از15 سال پیش شروع شده که سد کوچکی است و احداث آن ادامه دارد.به علت کم آبی و مهار نشدن آبهای سطحی ، استعدادهای بالقوه زنجان شکوفا نشده است . میانگین آبهای مهار شده در کل کشور45 درصد است که این رقم در استان زنجان12 درصد است.رودخانه قزل اوزن که از کوههای کردستان سرچشمه می گیرد و حدود90 درصد طول آن در استان زنجان قرار دارد، در قسمتهایی از زنجان وارد استان آذربایجان شرقی و اردبیل می شود و با برگشت دوباره به زنجان در انتها به سد سفید رود و دریای مازندران وارد می شود که به هر حال زنجان هیچ بهره ای از آن نمی برد و تنها کشاورزان حاشیه رودخانه که برنج و گندم و محصولات باغی کشت می کنند، از آب آن استفاده میبرند.در طراحی های صورت گرفته ، دو سد در زنجان در نظر گرفته شده که مطالعات در مورد یکی از آنها تمام شده و در خصوص دیگری اصلا مطالعه ای شروع نشده است.کارهای زیربنایی از جمله خط آهن ، راه ، فرودگاه ، آب ، برق ساخته شده ولی از صنعت خبری نیست.چه پروژه ها وطرحهای مهمی در سالهای اخیر در این شهر صورت گرفته یا در دست اقدام است . شما پیگیر چه طرحهای مهمی بوده اید؛با توجه به مشکل اساسی کمبود آب ، ما برای تامین آب به دنبال تسریع در احداث 4 سد هستیم که یکی از آنها سد کوچکی در ابهر زنجان است که کلنگ شروع آن زده شده است . همچنین به دنبال زدن بندهای آبی نیز هستیم که بتواند یک روستا را تامین کند.برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، بهترین کار احداث سدهاست که با تامین آب ، روستاییان را در روستاها نگه داریم.دومین محور در حال پیگیری ، سرمایه گذاری در بخش صنایع است . به عناوین مختلف مردم برای سرمایه گذاری دعوت و تشویق می شوند و سرمایه گذاری نیز روند رو به رشدی دارد، ولی فعلا رضایت بخش نیست.آیا امکانات و اعتبارات تخصیص یافته به استان و شهر، متناسب با ظرفیت های آن است؛خیر. متناسب نیست . در پرانتز عرض می کنم ؛ ما در کل کشور دو نوع درآمد داریم : یکی درآمد نفتی و دیگری درآمدغیرنفتی . ما در سال حدود16 میلیارد دلار درآمد نفت خام داریم و4 میلیارد دلارغیرنفتی و4 میلیارد دلار هم فرآورده های نفتی درآمد زاست از این24 میلیارد دلار حدود8 میلیارد دلار را بازار آزاد و خود نفت هزینه می کند حدود5/12 میلیارد دلار هم دولت برای بودجه استفاده می کند و مازاد آن به صندوق ذخیره ارزی می رود که نصف آن برای وام به اشخاص حقیقی و حقوقی شخصی و غیر دولتی برای سرمایه گذاری بر می گردد. از5/12 میلیارد دلار، تماما خرج حقوق و هزینه های جاری می شود. از رقم مالیاتی حدود10 درصد هزینه های عمرانی ملی می شود.در بعضی شهرها در گذشته سرمایه گذاری صورت گرفته که درآمدزاست و این باعث غنی شدن استان و مردم آن می شود.مثلا شهرداری اصفهان سالانه حدود20 میلیارد تومان را که 1 درصد فروش محصولات ذوب آهن در این شهر است ، به عنوان عوارض می گیرد که این در اصفهان هزینه می شود و مردم را غنی تر می کند. هم اکنون متوسط درآمد مردم زنجان حدود یک میلیون و200 هزار تومان در سال است که نمی توانند سرمایه گذاری کنند.بنابراین به نظر من یک اشتباهی در سیاست های گذشته دولت برای سرمایه گذاری در استان ها بوده که بعضی از استان ها را فقیرتر کرده است . درآمد نفتی باید به طور عادلانه در استان های مختلف سرمایه گذاری گردد و با درآمد آنهاکشور اداره شود عمده مشکلات مردم در چه زمینه هایی است و آمار دقیق بیکاری چقدر است؛نرخ بیکاری امسال را هنوز به ما نداده اند ولی حدودا15 درصداست در شهرهای زنجان حدود5/18 درصدنرخ بیکاری داشته اند و در روستاها نیز5/10 درصد است که میانگین حدود همان 15 درصد می شود در خود شهر زنجان نرخ بیکاری در حدود25 درصد است کلا حدود45 هزار نفر بیکار در اداره کاریابی شهر زنجان ثبت نام کرده اند. از یک میلیون نفر، حدود300 هزار نفر اشتغال دارند و حدود30 هزار نفر در ارگان های اداری مشغول به کارند.آینده منطقه را چگونه ارزیابی می کنید و چه توقعی از دولت و مسوولان دارید و پیام شما برای مردم زنجان چیست؛من با توجه به اطلاعاتم و توانایی های دولت ، هیچ توقعی از آن ندارم . چون با آماری که گفتم ، هیچ کار خارق العاده ای از دولت در هیچ استانی نمی شود سربزند. تنها توقع من این است که ترتیبی آغاز کنند تا تمام استان هایی که در آنها سرمایه گذاری نشده یا خود مردم یا دولت، در آنجاسرمایه گذاری کنند )البته با توجه به پتانسیل های موجود در منطقه (البته بهترین راه تشویق مردم توسط دولت با وامها و... برای سرمایه گذاری است.طبق اصل 48 قانون اساسی ، تمام درآمدهای ملی مثل نفت باید در بین استان ها به طور عادلانه تقسیم شود.مردم زنجان هم در حد توانایی خود در سرمایه گذاری ها شرکت می کنند. به عنوان مثال 75 درصد مردم سهامدار شرکت روی ایران هستند که 40 درصد سرمایه آن را تشکیل میدهد.خواهشی که از زنجانی ها خارج استان داریم ، این است که در زنجان سرمایه گذاری کنند و به مردم خود یاری رسانند و دست آنها را بگیرند. آنهایی که توان علمی دارند کار علمی و آنها که توان مالی دارند، سرمایه گذاری کنند.با توجه به این که شما سالها شهردار بوده اید، چه تحلیلی از دو سیستم شهردار در گذشته که اقتدار بیشتری داشت و زیر نظر وزارت کشور بود، با سیستم جدید که قسمتی از اختیارات شهردار به شوراها داده شده ، دارید و اشکالات اساسی را در چه میبینید؛در دنیا، شهرداری ها توسط شوراها اداره می شوند و تقریبا موفق هم هستند. در اکثر کشورهای پیشرفته ، این سیستم برقرار است و موفقیت هم دارند. بنابراین ناموفق بودن شهرداری را نباید به گردن شوراها انداخت.به نظر من اشکال اداره شهرها، عمدتا دوتاست : یکی قانون شوراهاست که اقتدار و قدرت و اختیار لازم و کامل را به شورا نداده است. شورابه مثابه هیات مدیره و شهردار نیز مدیر عامل است.شورا می تواند موفق شود در صورتی که قوانین زیربنایی خود را اصلاح کند. دیگری این که تجربه شوراها کم است ؛ چون این اولین تجربه است و دچار اشکالاتی میشوند.بعضی معتقدند که اگر شهردار به طور مستقیم توسط مردم انتخاب شود، مردم بیشتر با او همکاری می کنند و شهردار نیز متقابلا برای جلب رای مردم کارهای اساسی انجام می دهد و شوراها نیز نظارت را به عهده می گیرد. شما چه تحلیلی از این مساله دارید؛این هم به نظر من اشکال دارد. چون الان اگر شورا و شهردار به توافق نرسیدند، شورا حق عزل شهردار را با شرایطی دارد و حق استیضاح دارد و در صورت این که جواب قانع کننده ندهد، او را عزل خواهند کرد. اگر شهردار را مردم انتخاب کنند، عزل آن بسادگی نیست.اگر هم شورا و هم شهردار توسط مردم انتخاب شوند، عزل شهردار توسط شورا دیگر معنایی ندارد؛ چون هر دو رای مردم را دارند. به این صورت نیز مردم به طور غیرمستقیم شهردار را انتخاب میکنند.در حال حاضر در مجلس قرار است قانون شوراها طی طرحی تغییر کند و از نکات برجسته ای که این طرح دارد، این است که بن بست ها را در روابط بین شورا و شهردار برطرف می کند؛ یعنی اختلافات سریعا به نتایجی منتج می شود و اختیارات هیات داوری را بیشتر کرده اند تا به تصمیمات کلان دولت صدمه ای نزند.به نظر شما چه موارد دیگری را می توان به عهده شهرداری ها گذاشت ، با توجه به این که شهرداری با مردم بیشتر ارتباط دارد؛ما باید باور کنیم که مردم می توانند امور خود را اداره کنند اگر وظایف حاکمیتی دولت را کنار بگذاریم ، بقیه باید در اختیار مردم قرار گیرد. توزیع خدمات انسانی می تواند در اختیار شهرداری ها قرار گیرد و از این طریق بسیار صرفه جویی می شود. تمرکز توزیع باید در شهرداریها صورت گیرد.سیاستگذاری کلی باید توسط دولت انجام شود بعد بقیه وظایف در حد توان شهرداری به عهده شهرداری باشد. انتظامات و خدمات شهری باید توسط شهرداری ارائه شود.هزینه ها در زندگی شهری رابطه مستقیم با درآمد دارد و در شهر بزرگ هزینه باید بیشتر از شهر کوچک باشد. اگر این کار را کنیم . لازم نیست که نفت را بفروشیم و همه آن را خرج کنیم.مجلس ششم را با توجه به مطالبات مردم چگونه ارزیابی می کنید؛دوستانی که در مجلس ششم حضور دارند، با شعارها و ایجاد توقعاتی در مردم ، به مجلس راه یافته اند و بعضی توقعات نیز خارج از قدرت مجلس است . مجلس باید در چارچوب قانون اساسی عمل کند و این شعارها نیز باید در همین چارچوب باشد. به نظر من بعضی دوستان شعارهایی خارج از وظایف مجلس داده اند و توقعات بالایی ایجاد شده است که نمیتوان جوابگوی آنها بود.اگر از دیدگاه دیگری به مجلس نگاه کنیم ، کارهای خوبی در مجلس در حال انجام است . در واقع مجلس به سمت واقعگرایی پیش می رود و کارهای اساسی و لوایح خوبی در حال بررسی است . همچنین قانون مالیات ها که در حال بررسی است ، تحول بزرگی در کشور ایجاد می کند و به مردم بسیار کمک خواهد کرد و به طور عادلانه با توجه به درآمد مردم، مالیاتها تقسیم میشود.مجلس در بعد نظارتی چقدر موفق بوده است؛در بعد نظارتی مجلس ، مکانیزمی در آیین نامه جدید پیش بینی شده و همه ساله باید از همه وزارتخانه ها گزارش تهیه و در صحنه مجلس خوانده شود که این غیر از گزارش عملکردهاست که باید توسط وزارتخانه به کمیسیون ها تحویل و از کمیسیون ها به کمیسیون برنامه و بودجه ارائه شود.نظارت مجلس کلا نظارت اجمالی است و مثل بازرسی نیست . مثلا مجلس بودجه را تصویب می کند و بعد حسابرسی صورت می گیرد که اگر درست هزینه شده باشد که هیچ و اگر برعکس باشد، استیضاح می کند. در کل می توانم بگویم که بعد نظارتی مجلس تا حالا به طور کامل اعمال نشده و تقریبا عزم و اراده ای برای این کار نبوده است.مثلا در مساله نفت که سرمایه گذاری عظیم می شود، نظارت مستمر لازم دارد. کمیسیون برنامه و بودجه ، اعضای ثابتی را در شورای اقتصاد دارد و همه قراردادها در آنجا به تصویب می رسد و گزارش آنها نیز به مجلس ارائه می شود و مجلس نیز نظر خود را داد.در مجموع مدیران ما سالمترین مدیران دنیا هستند.گفته می شود بودجه ریزی حالت سنتی دارد. شما چه اشکالاتی را در نظام بودجه ریزی می بینید وکلا چه تحلیلی دارید؛مجلس دو تکلیف در بودجه برای دولت در نظر گرفته است . یکی این که نظام بودجه ریزی را تغییر دهد و نظام عملکردی یا کاربردی و عملیاتی نیاورد و دوم تک نرخی کردن ارز است.دولت نیز اقداماتی کرده است . الان لایحه ای در کمیسیون برنامه وبودجه مطرح است و کمیسیون روی آن کار می کند تا تبصره های اضافه حذف گردد و آنها که به طور ثابت هر سال هستند به صورت سالانه پرداخت گردد و بقیه تصویب شود که ساختار بودجه را شفاف می کند. تک نرخی کردن ارز نیز باعث شفاف شدن و مشخص شدن کسری بودجه میشود.با توجه به این که سال اول است که این کارها انجام می شود، ممکن است نقایصی داشته باشد که به مرور اصلاح خواهد شد.خصوصی سازی و روندفعلی را چگونه می بینید؛خصوصی سازی از نظر علمی در دنیا اثبات شده است . اداره هیچ کشوری به طور مطلق دولتی ، امکانپذیر نیست . طبیعتا باید خصوصی سازی را در کشور افزایش داد که به تبع آن درآمد مالیاتی دولت افزایش می یابد و اداره کشور به وسیله مالیات خواهد بود.خصوصی سازی در کشور به طور کامل موفق نبوده ، چون مقررات آن کارشناسی نشده بود هم اکنون با قوانین جدید در بورس بسیاری از مشکلات رفع شده است