هر جا هستی فعالیت بدنی را فراموش نکن

در حالی که همواره در مقاطع مختلف پرداختن به ورزش همگانی و گسترش آن یکی از دغدغه‌ها و شاید بهتر بگوییم شعارهای جدی مسئولان بوده است اما رشد و توسعه شاخه‌های این بعد از ورزش به‌منظور همگانی شدن آن بین عموم افراد جامعه آن‌طور که انتظار می‌رفته و در این سال‌ها وعده داده شده، کافی نبوده تا جایی که فاصله با کشورهای موفق در این زمینه همچنان دست نیافتنی و چشمگیر است.

سارا احمدیان ؛ جام جم / پیشتر سازمان تربیت بدنی و در حال حاضر وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی توسعه ورزش بین اقشار مختلف جامعه، قدم‌هایی را در این خصوص برداشته‌اند که مهم‌ترین آن شاید تشکیل فدراسیونی تحت عنوان ورزش‌های همگانی بوده تا از این طریق مجموعه فعالیت‌های رشته‌های گوناگون، سامان‌یافته و برنامه‌ریزی شده دنبال شود. مهمتر این‌که باید بودجه مشخص و بیشتری به ورزش‌های همگانی اختصاص پیدا کند تا از این راه امکانات بیشتری برای ورزش کردن ساده مردم فراهم شود. با این حال به‌نظر می‌رسد توجه بیش از اندازه به ورزش قهرمانی و کسب مدال‌های رنگارنگ باعث غفلت از ورزش همگانی شده که به گفته کارشناسان اهمیت دادن به آن می‌تواند به ظهور و رشد پدیده‌هایی برای رسیدن به عرصه قهرمانی نیز کمک
کند.

بی‌توجهی به ورزش همگانی

محمدعلی ناطقی، دکترای تربیت بدنی و پژوهشگر این رشته دانشگاهی در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: بعد قهرمانی ورزش ویژگی‌های خاصی را داراست، جذابیت‌هایی که ورزشکار و مخاطب را نیز به سوی خود می‌کشد، در این سال‌ها هم با گذشت زمان توجه بیشتری به مدال‌آوران شده و در حقیقت ورزشکار از این طریق به‌دنبال رسیدن به مدال، شهرت، ثروت و حتی اعتبار اجتماعی است.

مسئولان هم اهداف خود را دنبال می‌کنند که مهم‌ترین آن سند زدن قهرمانی‌ها در دوره کاری به نام خودشان است، همه اینها در نهایت افتخارآفرینی است و حس غرور ملی مردم را ارضا می‌کند، اما اینها در صورتی قابل قبول‌تر است که برای ما مهم باشد. آن بیننده و طرفداری که ورزش را روز به روز و لحظه به لحظه دنبال می‌کند هم از ورزش برای رسیدن به سلامت خود بهره می‌برد.

وی ادامه می‌دهد: این بهره بردن به معنای دستیابی آسان به امکانات ورزشی با کمترین هزینه است، برگزاری دوهای همگانی یا پیاده‌روی خانوادگی نباید تنها هدف ورزش‌های همگانی باشد، این کارها یا برگزاری نرمش‌ها و ورزش‌های صبحگاهی در بوستان‌ها با حضور مربیان خوب بوده و ممکن است استقبال هم بشود اما کافی نیست و در دنیا خیلی از رشته‌ها در قالب ورزش همگانی توسعه داده می‌شود که از دل آن حتی قهرمانانی هم به عرصه قهرمانی معرفی می‌شوند.

مشکلات ورزش و نرمش صبحگاهی

برای انجام ورزش و نرمش صبحگاهی هم مشکلاتی وجود دارد که برای روشن شدن آن کافی است کمی دقت کنیم. کسانی که صبح زود را برای انجام حرکات ورزشی بدون هزینه در بوستان‌ها و با مربی انتخاب می‌کنند، احتمالا با این مشکل روبه‌رو شده‌اند، در فصل سرد سال که کم‌کم از مهر آغاز می‌شود انجام ورزش در فضاهای سبز مثل بوستان‌ها به‌دلیل سرمای هوا در بیشتر شهرهای کشور عملا غیرممکن می‌شود. در تمام شهرها هم این امکان از سوی هیات‌ ورزش‌های همگانی فراهم نمی‌شود که سالن‌های ورزشی را در اختیار مردم قرار بدهند که علت آن یا کمبود سالن است یا اشغال بودن آن در ساعاتی که ورزش همگانی انجام می‌شود. البته در شهرهای بزرگ این مشکل کمتر دیده می‌شود. برخی از سالن‌ها هم ساعت 5 و 5 دقیقه تا 7 و 5 دقیقه صبح را به ورزشکارانی اختصاص می‌دهند که به‌طور رایگان با مربی ورزش و نرمش می‌کنند، اما خیلی از مناطق همچنان بوستان‌ها را برای ورزش صبحگاهی دارند که در محلی که قرار است ورزش انجام شود پلاکاردی هم نصب و روی آن نوشته شده محل انجام تمرینات ورزش صبحگاهی با مربی اما در بیشتر روزهای سرد تعداد حاضران به زحمت به انگشتان یک دست
می‌رسد.

این را یکی از مربیان ویژه این تمرینات بعد از پایان نرمش صبحگاهی با حضور پنج نفر در یکی از بوستان‌های تهران می‌گوید. او خودش را رمضانی معرفی و اضافه می‌کند: تلاش برای جا انداختن ورزش به‌عنوان یک ضرورت صورت گرفته اما امکانات در خیلی از مناطق کافی نیست، هر کسی نمی‌تواند در شرایط سخت یا سرد تمرین ورزشی داشته باشد، با این حال ما همیشه توصیه می‌کنیم شهروندان حداقل از پیاده‌روی در زمانی که تنظیم آن دست خودشان است غافل نشوند، رشد روز‌افزون خیلی از بیماری‌ها به‌دلیل تحرک نداشتن و غافل شدن از اثرات مثبت ورزش است.

20 درصد امروز، 50 درصد تا سال 1404

در حال حاضر طبق آمار منتشر شده از سوی گروهی از دانشجویان تربیت بدنی، حدود 20 درصد عامه مردم ایران ورزش می‌کنند که این آمار مورد تائید دبیر فدراسیون ورزش‌های همگانی نیز هست. این عدد در مقایسه با کشورهای پیشتاز در این عرصه فاصله قابل توجهی دارد، در استرالیا این آمار 52 درصد، آلمان 50 درصد، دانمارک 45 درصد و نروژ و فرانسه به ترتیب 41 و 35 درصد در پایان سال 2012 میلادی بوده است که نشان می‌دهد برای بهبود و رشد جامعه آماری که به ورزش‌های همگانی مشغول هستند نیازمند برنامه و بودجه بیشتری هستیم. اما درباره دورنمای ورزش‌های همگانی و اهداف آینده آن غلامرضا معماری، دبیر فدراسیون ورزش‌های همگانی چنین توضیح می‌دهد: چشم‌انداز فدراسیون مشارکت 50 درصدی مردم در ورزش همگانی تا سال 1404 است، در حال حاضر 46 رشته در قالب 26 انجمن در فدراسیون ورزش‌های همگانی فعال هستند که هدف همه آنها مشترک و در جهت ایجاد نشاط و سلامت اجتماع از طریق ورزش است.

همکاری فدراسیون با آموزش و پرورش

آموزش و پرورش یکی از ارگان‌هایی است که از دید فدراسیون ورزش‌های همگانی می‌تواند به فرهنگ‌سازی در زمینه همگانی شدن ورزش کمک کند و تصمیم دارد این امکان را برای مربیان ورزش مدارس فراهم کند تا کارت مربیگری همگانی دریافت کنند. دبیر فدراسیون در این مورد می‌افزاید: با امضای تفاهم‌نامه‌ای با آموزش و پرورش از این پس با برگزاری دوره‌هایی، دبیران ورزش می‌توانند در کلاس‌ها شرکت و کارت مربیگری همگانی را دریافت کنند تا در آینده با فدراسیون هم همکاری داشته باشند.

فاکتورهای لازم برای همگانی کردن ورزش

آنچه روشن است این‌که هر ایرانی با توجه به این‌که در کدام گروه سنی قرار می‌گیرد به ورزش و فعالیت بدنی نیاز دارد. برای فرهنگ‌سازی در زمینه ورزش همگانی از نقش دولت، رسانه‌های گروهی و وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون ورزش‌های همگانی نباید گذشت اما قبل از تشویق و ترغیب مردم برای این‌که جذب ورزش شوند باید امکانات آن را فراهم کرد. فراگیر بودن، تطبیق رشته‌های ورزشی با بافت محلی منطقه و کم هزینه بودن و تا حد امکان رایگان بودن استفاده از امکانات ورزشی، به نظر مهم‌ترین فاکتورهای لازم برای توسعه ورزش بین عامه مردم است. سال 91 که رو به اتمام است، امیدواریم در سال آینده این فاکتورها بیشتر از قبل لحاظ شود.