چشم امید بسکتبال آسیا به خارجی ها

رقابت‌های بسکتبال جام ملت‌های آسیا کمتر از 15 روز آینده در مانیل ، پایتخت فیلیپین ​ آغاز می‌شود. آسیایی‌ها برای ورود به این عرصه برنامه‌های مختلفی را پشت‌سر می‌گذارند. از بازی‌های تدارکاتی در تورنمنت‌های متعدد گرفته تا تابعیت بخشیدن به بازیکنان خارجی که این مورد دوم در سال‌های اخیر به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است. ضعف‌های فیزیکی منابع انسانی و کمبود پشتوانه در بسیاری از این تیم‌ها از علل اصلی روی آوردن آسیایی‌ها به بازیکنانی با ملیت‌های دیگر است. بازی‌های ویلیام جونز که چند روز پیش در چین تایپه برگزار شد، بازیکنان جدید تیم‌ها را روکرد ،هر چند قدرت واقعی تیم‌ها قبل از بازی‌های جام ملت‌ها مشخص نشد، اما همین تعداد بازی‌ها با بازیکنان تازه وارد به قاره کهن، دورنمای بازی‌های دهم مرداد در فیلیپین را ترسیم کرد.

تالار‌های خالی از تماشاگر در میزبانی برخی کشورها بازی‌های ضعیف که هر دوره تکرار می‌شوند و تیم‌هایی که برای حضور خارجی‌ها پیوسته تلاش می‌کنند، شاید این تصویری از بسکتبال آسیا در رقابت‌های مختلف آن باشد. بازی‌های ویلیام جونز که بتازگی سی و پنجمین دوره آن در چین‌تایپه برگزار شد باز همان ضعف‌های همیشگی بسکتبال آسیا را نشان داد. بازیکنانی با قامت‌های کوتاه از شرق آسیا و بازیکنانی کم‌تحرک از غرب آسیا تقابل دو گروه با یکدیگر را کسل‌کننده کرده است. هر چند در این میان بازی تیم‌های چین، ایران و کره‌جنوبی تا حدی تفاوت دارد، اما عقب‌ماندگی بسکتبال آسیا با تحرک همین تعداد تیم‌های اندک را نمی‌شود جبران کرد.

بسکتبال آسیا حرکت رو به رشدی ندارد

در رقابت‌های ویلیام جونز که بعد از کاپ آسیا در ژاپن برگزار شد، تغییر عمده تیم‌ها فقط جابه‌جایی بازیکنان خارجی بود. این روش را ابتدا قطری‌ها در بسکتبال آسیا باب کردند، اما وقتی در بازی‌های جام ملت‌های آسیا در سال 2011 مسئولان برگزارکننده رقابت‌ها، اجازه بازی هفت بازیکن این کشور را صادر نکردند، قطری‌ها راه احتیاط را در تبعه کردن بازیکنان خارجی در پیش گرفتند. جام جونز یک بار دیگر ثابت کرد بسکتبال آسیا حرکت روبه رشد مناسبی ندارد و همچنان تیم‌های ایران، چین و کره‌جنوبی هستند که می‌توانند قطب‌های اصلی این قاره باشند. در دهه اخیر تیم‌هایی مانند فیلیپین، ژاپن و چین‌تایپه به تیم‌های درجه دوم شرق آسیا تبدیل شده‌اند. گرچه فیلیپینی‌ها تلاش می‌کنند دوباره به روزهای اوج برگردند و در دوره‌های گذشته بهتر نتیجه گرفته‌اند، اما ضعف جسمانی به دلیل ویژگی‌های نژادی عرصه را بر آنها تنگ کرده است.

ژاپنی‌ها نسل تنبلی در بسکتبال ملی دارند. تیم ژاپن امسال علاوه بر جی.آر.هندرسون آمریکایی معروف به ساکوراگی؛ شان هینکلی فوروارد ژاپنی ـ آمریکایی را هم در ترکیب خود دارد. هنگ کنگ همگروه ژاپن در گروه ب، دانکن رید بازیکن نیمه کانادایی را در جام ملت‌ها به همراه دارد و چین‌تایپه با همه جسارتی که در بازی‌ها به خرج می‌دهد، راهی به سوی بهترین‌های آسیا پیدا نمی‌کند.

اوضاع نه‌چندان مساعد غرب‌ آسیا

اوضاع در غرب آسیا نیز چندان روبه‌راه نیست. لبنان هر سال به دنبال تبعه کردن یک آمریکایی است. امسال آنها لورن وودز را تبعه کرده‌اند که همراه مهرام ایران در باشگاه‌های آسیا به مقام قهرمانی رسیده است. لبنانی‌ها بعد از بازنشسته شدن بازیکن مشهور خود که حضور در سه دوره رقابت‌های جهانی را برای بسکتبال این کشور به همراه داشت، روزهای پرنوسانی را در آسیا سپری می‌کنند، اما همچنان امیدشان به فادی الخطیب، دیگر ستاره پا به سن گذاشته و لورن وودز آمریکایی است. لبنانی‌ها که برای هر تورنمنت بازیکن خارجی جدیدی را همراه دارند، امسال با لورن وودز بازیکن آمریکایی الریاضی به توافق رسیدند. وودز با توجه به سابقه بازی در تیم‌های مهرام و ذوب‌آهن، بازیکن بسیار آشنایی برای تیم ایران به شمار می‌رود.

لبنان در حالی که در بازی های ویلیام جونز شرکت کرده بود با رای تعلیق فدراسیون جهانی بسکتبال از دور رقابت ها کنار گذاشته شد. این حکم بعد از دخالت سیاسیون در امور داخلی بسکتبال صادر شد.

تیم ملی بسکتبال اردن با اوضاع نامناسب اقتصادی این کشور، شرایط خوبی ندارد. لیگ نامنظم و تیم‌هایی با سطح پایین باعث شده بسیاری از ملی‌پوشان اردنی سر از لیگ‌های دیگر کشورها دربیاورند، با این حال اردن در تیم ملی، تیمی منسجم دارد. تابعیت دادن به بازیکنان خارجی در دستور فدراسیون این کشور است؛ هرچند نمی‌شود راشیم رایت را بازیکن اردنی معرفی نکرد، چون این بازیکن از پدری اردنی است، اما کنار گذاشتن رایت و تبعه کردن جیمی باکستر، دیگر بهانه‌ای برای اردنی‌ها باقی نمی‌گذارد. آنها با این بازیکن آمریکایی وارد جام ملت‌های آسیا در مانیل فیلیپین می‌شوند. اردنی‌ها در بازی‌های غرب آسیا با حضور راشیم رایت بسیار ضعیف ظاهر شدند و همین مقدمه‌ای شد برای جابه‌جایی این بازیکن سیاهپوست. آنها در ابتدای کار آماده‌سازی برای جام ملت‌ها، به دنبال تبعه کردن آندره امت، یکی از بهترین گلزنان حاضر در لیگ لبنان بودند اما این انتقال به سرانجام نرسید و جیمی باکستر، گارد آمریکایی و بازیکن سابق پتروشیمی بندرامام به عنوان یار خارجی با تیم اردن به توافق رسید.

اردن بدون سم داگلاس و زیدعباس در جام جونز به میدان رفت، چون از قبل اعلام کرده بود این دو مصدوم هستند، اما به نظر می‌رسد بازی این دو نفر در جام ملت‌ها در ابهام است. به غیر از لبنان و اردن دیگر تیم‌های غرب آسیا چنگی به دل نمی‌زنند. سوریه در ناآرامی‌های داخلی سرنوشت مبهمی دارد و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به غیر از قطر، محلی از اعراب ندارند.

ایران و چین، 2 قطب آسیا

قطب‌های اصلی بسکتبال آسیا ؛ چین و ایران هستند که بدون نیاز به تابعیت دادن بازیکنان خارجی، با قدرت واقعی خود در بازی‌های مانیل شرکت می‌کنند.

می‌توان کره جنوبی را نیز در این تقسیم‌بندی در کنار این دو تیم قرار داد، اما کره‌ای‌ها علاوه بر داشتن بسکتبال باپشتوانه، نیم‌نگاهی به بازیکنان دورگه دارند و شاید برای تابعیت دادن به بازیکنان خارجی تا پیش از شروع جام ملت‌ها وسوسه شوند.

چینی‌ها در بسکتبال جوانان جهان ، پشتوانه‌های بسکتبال خود را به دنیا نشان دادند. ایستادن در رتبه هفتم بازی‌های جهانی جوانان، افتخار خوبی برای چینی‌هاست، ضمن آن‌که از میان بازیکنان جوان جوانان، آنها بازیکنی را به ترکیب تیم ملی وارد می‌کنند. چین بازی‌های تدارکاتی زیادی را پشت سر می‌گذارد و معمولا ترجیح می‌دهد با تیم‌های دیگر قاره‌ها از جمله استرالیا و اروپا رودررو شود. قهرمان سال 2011 بسکتبال آسیا با کنار گذاشتن سرمربی آمریکایی خود یک مربی سرشناس یونانی را به خدمت گرفته است. چینی‌ها در ویلیام جونز شرکت نکردند و سال گذشته در کاپ آسیا در ژاپن نیز شرکت نکردند تا به این ترتیب تمام​ قوای خود را روی بازی‌های مانیل متمرکز کنند.

تیم ملی بسکتبال ایران دور از بازی‌های تدارکاتی نظیر بازی‌های تدارکاتی چینی‌ها، برای آماده‌سازی خود راه ترکیه را در پیش گرفت و بعد از پنج مسابقه با تیم‌های قاره آفریقا و ایتالیا و میزبان، به ویلیام جونز در چین تایپه رفت تا فرصت‌های هماهنگ‌سازی بین بازیکنان را از دست ندهد. حضور ارسلان کاظمی در تیم ملی با توجه به راهیابی این بازیکن به NBA می‌توانست بار روانی مثبتی برای تیم ملی باشد، اما مشکلات ورود و خروج کاظمی به ایران پس از پایان تحصیلاتش در آمریکا، این بازیکن را از اردوهای ملی دور کرد. ایران با قهرمانی در بازی‌های جونز در چین تایپه یک بار دیگر اراده خود را برای قهرمانی در بسکتبال ملت‌های آسیا نشان داد.

شاید قدرت تیم‌هایی مانند ایران و چین باعث​‌شود​ تیم‌های رقیب با اعتماد به نفس پایین‌تر برابر این دو تیم به میدان بروند و حتی برای جبران خلأ‌های روحی و روانی خود دست به تابعیت دادن به بازیکنان خارجی بزنند.

محمد رضاپور / گروه ورزش