صالحی: بدعهدی کنند، براحتی کپسول UF6 را وصل می‌کنیم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، اظهارات صالحی که در حضورش در مذاکرات اخیر هسته‌ای در لوزان توانسته بود نقش مهمی در دستیابی دو طرف به یک بیانیه مشترک داشته باشد، محورهای مختلفی داشت که از جمله آنها می‌توان به این محورها اشاره کرد:

اگر رآکتور تهران با همین نرخ کار کند، قریب سه تا چهار سال سوخت 20 درصد را داریم و بنا شد اگر در طول دوره اعتمادسازی نیاز به 20 درصد پیدا کردیم، آنها ماده 20 درصد را به ما بدهند و ما خودمان به صفحات سوخت تبدیل کنیم.

در سال 1369 توانستیم تعدادی سانتریفیوژ از بازار سیاه تهیه کنیم و دانشمندان ما از 69 تا 76 توانستند دو تا از این سانتریفیوژها را راه بیندازند و غنی‌سازی را شروع کنند. 15 سال طول کشید و از سال 1385 بومی‌سازی این ماشین‌ها را شروع کردیم. ماشین‌های اولیه را P-1 (پاکستان یک) و ماشین‌های خودمان را IR-1 (ایران یک) نام گذاشتیم؛ ماشین‌هایی که در نطنز کار می‌کنند، از نوع IR-1 هستند.

قریب 19 هزار سانتریفیوژ IR-1 داریم که ده هزار تا کار می‌کند، ده هزار تا غیرفعال است. از این ده هزار تا هزار تای آنها از نوع IR2M است. از این ده هزار تا ماشین 3000 تای آن در فردو است.

ما در نطنز حدود ده هزار ماشین داریم که دارد کار می‌کند و این ماشین‌ها کفاف 190 هزار سو در سال‌های آینده را نمی‌دهد.

ما با IR-1 به سمت 190 هزار سو نمی‌رویم، چون زود خراب می‌شود و نطنز هم جای 190 هزار ماشین را ندارد، بلکه جای 48 هزار ماشین را دارد. در فردو اگر بخواهیم IR-1 بگذاریم جای 3000 ماشین را دارد. به همین خاطر نیاز داریم ماشین‌های پیشرفته را به کار بگیریم.

الان IR-8 که توان غنی‌سازی آن 24 است و هر کدام 24 برابر IR-1 است و اگر بخواهیم 40 هزار تا از این ماشین‌ها در نطنز بگذاریم، تقریبا یک میلیون سو می‌شود که می‌تواند پاسخگوی تقریبا پنج نیروگاه مثل بوشهر در سال باشد. از روز اولی که توافق نهایی صورت گیرد، تحقیق و توسعه ماشین‌های IR- 4 و 5 و 6 و 8 ادامه می‌یابد.

ماشین IR-8 را ساخته بودیم و در حال چرخیدن بود که مذاکرات با 1+5 پیش آمد و قرار شد کار را روی آن فعلا متوقف کنیم و از زمانی که توافق نهایی عملیاتی شود ما شروع می‌کنیم به تست IR-8. فردو جایی برای غنی‌سازی تجاری نیست. تست اینها در نطنز انجام می‌شود. فردو را به عنوان یک محل غنی‌سازی در نظر گرفته بودند، نه به عنوان محل تحقیق و توسعه در امر غنی‌سازی.

درباره رآکتور آب سنگین اراک آنها می‌گفتند این رآکتور را باید ببندید ما آب سبک به شما می‌دهیم. یکی از خطوط قرمز مدنظر رهبر معظم انقلاب این بود که آب سنگین باید باشد. باز طراحی که می‌کنیم اورانیوم غنی شده در آن می‌گذاریم. این بازطراحی به نفع ماست. قلب رآکتور تغییر می‌کند. زمانی مخزن را درمی‌آوریم که اطمینان لازم را از این‌که آنها به تعهداتشان پایبند هستند و خواهند بود بگیریم.

یک هزار ماشین در فردو می‌ماند که 350 و اندی از آنها در حال چرخش خواهد بود که قرار است برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار به کار گرفته شود. البته قرار شد آنها کمک کنند که این کار را تسریع بخشیم. الان در فردو قریب 600 ماشین داریم که در حال غنی‌سازی اورانیوم است که ماهانه حدود 30 تا 40 کیلو اورانیوم با غنای حدود 4 درصد تولید می‌کند. قبلا 10 کیلو در ماه اورانیوم 20 درصد تولید می‌کرد.

دوره مورد توافق اعتمادسازی را قبلا می‌گفتند 25 سال باشد و ایران می‌گفت دو سال و کم‌کم آمدند پایین و ما کم‌کم رفتیم بالا که بالاخره روی عدد 10 توافق شد.

ما ماشین‌ها و زیرساخت‌ها را نگه داشتیم. اگر زیر تعهدشان بزنند، براحتی کپسول یو اف 6 را می‌گذاریم و وصل می‌کنیم و غنی‌سازی را انجام می‌دهیم. در فردو برای هزار ماشین هیچ چیز دست نمی‌خورد؛ یک گالری را نگه می‌داریم یک گالری را کاملا برمی‌داریم. گالری‌ای که نگه می‌داریم، به عنوان ضامن نطنز است.

تحریم‌های اقتصادی بلافاصله بعد از اجرایی شدن توافق نهایی برداشته می‌شود. دو تحریم اشاعه‌ای و تسلیحاتی هنوز در حال گفت‌وگوست.

اگر توافقی تا چهار ماه آینده عملیاتی شود، حدود دو سالی که در اراک عقب افتادیم را باید جبران کنیم، ولی رآکتوری که باز طراحی می‌شود، رآکتوری خواهد شد که قابل مقایسه با رآکتور کنونی نخواهد بود. یکی از پیشرفته‌ترین رآکتورهای جهان خواهد بود. طراحی را دانشمندان خود ما کردند و آمریکایی‌ها طراحی ما را پذیرفتند.