حیات وحش لرستان در معرض انقراض

به گزارش ایسنا، مناطق لرستان از لحاظ پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی بوده و بسیاری از گونه‌های نادر گیاهی دارویی و جانورانی نظیر خرس، کل و بز، پلنگ و انواع پستانداران کوچک و گربه جنگلی و... در آنجا زیست می‌کنند.

در کنار برخورداری این استان از این مواهب متاسفانه شکارهای غیرمجاز و کشته شدن شماری از گونه‌های جانوری هم‌چون خرس قهوه‌ای و پلنگ و سمندر و.. بر اثر شکار سوداگران و بی اطلاعی شکارچیان و سوانح طبیعی و غیرطبیعی حیات وحش استان لرستان را در معرض انقراض قرارداده است.

درحالی که مشاهده گونه‌های نادری چون خرس قهوه‌ای و پلنگ زاگرسی لرستان بعد از چند سال حیات پنهان موجی از خوشحالی را در میان دوستداران طبیعت ایجاد کرد اما متاسفانه افزایش روند کشته شدن و شکار غیرمجاز و بعضاً دلخراش آنها زنگ خطر را برای مسوولین و دوستداران محیط زیست و طبیعت به صدا در آورده است.

پلنگ لرستان گونه منحصر به فردی است که تا پیش از سال 85 به مدت دو دهه هیچ اثری از این گونه بی نظیر پیدا نشده اما شکارچیان به محض اطلاع از ادامه حیات این‌گونه دست به کار شده و با شکار روند انقراض آن‌را به واقعیت نزدیکتر کردند.

گفتنی است تا پیش از سال 85 به مدت بیست سال هیچ‌گونه نشانی از این پلنگ زیبا در پهنه لرستان مشاهده نشده تا جایی که محیط زیست لرستان پلنگ لرستانی را در زمره گونه‌های منقرض شده در فهرست خود ثبت کرد! روند حیات پنهانی این گونه نادر تا امسال استمرار یافت تا این‌که در سال 86 برای بار دیگر پس از دو دهه پلنگ لرستانی در منطقه تنگ هفت لرستان مشاهده شد. اماهمین امرمجالی شد تا آمار کشته شدن این‌ گونه توسط شکارچیان افزایش یابد.

روند شکار پلنگ لرستانی به موارد تلف شده این گونه در سال گذشته محدود نشد تا در اولین ماه‌های سال‌جاری نیز کشف لاشه‌های دو قلاده پلنگ بازهم زنگ خطر را در مورد انقراض گونه‌های نادر به صدا در آورد.

به گفته یک فرد مطلع در سال گذشته چندین مورد از تلفات و شکار این گونه به محیط زیست لرستان گزارش شده است.

وی افزود:این پلنگ به عنوان گونه بومی زاگرس در کوه‌های سفیدکوه، قالی کوه و منطقه سپیدشت به صورت پراکنده زندگی می‌کند

این فردآگاه تصریح کرد: تا سه سال پیش کمتر این گونه در لرستان مشاهده می‌شد چراکه پلنگ از گونه‌هایی است که در جاهایی که محل زندگی انسان است خود را نشان نمی‌دهد و به طور کلی زندگی مخفیانه‌ای دارد.

وی با تاکید بر ضرورت اتخاذ تدابیر ویژه برای حفاظت از پلنگ لرستانی خواستار افزایش اعتبارات و نیروی مورد نیاز در این راستا شد و گفت:در سال‌های اخیر با استمرار روند مشاهده این گونه به نظر می‌رسد باید ضمن افزایش نیروهای محیط بان میزان حفاظت از این گونه منحصربفرد و زیبا ارتقا یابد.

استان لرستان یکی از مجموعه‌های غنی از حیث حیات وحش است که متاسفانه هجمه فراوانی به تنوع زیستی آن وارد شده و وجود اسلحه در سطح استان یکی دیگر از عوامل تهدید کننده در جهت شکار گونه‌های جانوری نادر و حفاظت شده لرستان در کنار سایر عوامل موثر از جمله سوانح طبیعی و غیرطبیعی است.

به گفته یکی از دوستداران محیط زیست و حیات وحش، ناآگاهی وعدم اطلاع بسیاری از شکارچیان از ارزش این گونه‌های نادر جانوری وعدم اتخاذ تصمیمات پیشگیرانه مسوولین ذیربط استان لرستان در به وجود آوردن این زمینه موثر بوده به طوری که برگزاری همایش‌های علمی و کاربردی و تهیه فیلم مستند بومی از غنای استان لرستان درامر حیات وحش بامشارکت محیط زیست و صداوسیمای مرکز لرستان می‌تواند به عنوان گام‌هایی درجهت فعالیت‌های پیشگیرانه ارزیابی شوند.

خطر انقراض نسل‌های منحصر به فرد و نادر حیات وحش استان لرستان و کشور در حالی به عنوان دغدغه بسیاری از دوستداران محیط زیست و طبیعت تبدیل شده که روند کشته شدن خرس‌های قهوه‌ای و گرفتن سمندر لرستانی توسط عده‌ای از شکارچیان غیرمجاز به قصد تجارت در کوه‌های استان، کشته شدن قلاده پلنگ زاگرسی لرستان در منطقه چم چیت دورود لرستان همچنان حیات وحش استان لرستان را تهدید می‌کند.

این در حالی‌است که در سال گذشته براساس اخبار رسمی صداوسیمای مرکز لرستان و رسانه‌های محلی بیش از پنج قلاده پلنگ در استان توسط شکارچیان کشته شده که در آخرین مورد هم درسال گذشته دراتفاقی تاسف بار یک ماده پلنگ لرستانی توسط لاشه مسموم ازسوی شکارچیان کشته وسه قلاده توله وی ربوده شد!

به گفته احمدی پژوهشگر مسائل محیط زیست لرستان، سمند قرمز لرستانی به عنوان گونه نادری دیگر که دوزیست بوده و زیستگاه آن در استان‌های لرستان و خوزستان است و تنها گونه جانوری است که نام علمی استان لرستان را داراست متاسفانه در خطر انقراض است.

وی افزود:این گونه در مسیرهای پرت زندگی می‌کند و دسترسی به آن بسیار مشکل است اما ارزش آن به حدی است که در لیست قرمز واحد حفاظت جهانی است.

احمدی ادامه داد: باتوجه به این‌که این دوزیست مورد سوء استفاده سوداگران قرار گرفته، بسیاری از قاچاقچیان به دنبال زنده گیری و نگهداری از این گونه نادر هستند.

وی با ضروری دانستن حفاظت از این گونه نادر و برخورد قضایی با عاملین تجارت آن می‌گوید:بااستفاده از حفاظت و تکثیر مصنوعی این گونه بی نظیر باید در راستای جلوگیری از انقراض سمندر قرمز لرستان و افزایش گونه آن حرکت شود.

برگزاری کلاس‌ها و برنامه‌های آموزشی و جلوگیری از فعالیت‌های شکارچیان غیرمجاز و افراد سودجو در کنار افزایش نیروهای متخصص و ایجاد باغ وحش در مرکز استان، تکثیر وحوش با کمک بخش خصوصی و حفاظت از گونه‌هایی هم‌چون کل، بز، قوچ، پلنگ وهم‌چنین سگ سانانی مثل کفتار و گرگ و تکثیر آنها بخشی از فعالیت‌هایی است که اجرایی شدن آنها توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان لرستان می‌تواند ضمن جلوگیری از انقراض نسل حیات وحش در افزایش غنای لرستان در این زمینه‌ها موثر واقع شود.

مدیرکل محیط زیست استان لرستان می‌گوید: در حال حاضر تنها شش درصد از مجموع اراضی و خاک استان لرستان در قالب مناطق حفاظت شده، تحت حفاظت و مراقبت زیست محیطی قراردارند.

بازگیر افزود:این در حالی است که حدود 20درصد از مجموع اراضی و خاک استان در زمره مناطق دارای استعداد برای حفاظت و نگهداری هستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان مناطق سفید کوه ازنا، قالیکوه الیگودرز، گرین فهشتاد پهلو و تالاب‌های پلدختر را از مناطق مستعد لرستان دانست وگفت: این مناطق هنوز مورد حفاظت قرار نگرفته‌اند که تحت پوشش قرار گرفتن این مناطق حفاظت شده لرستان را به 18درصد ارتقا خواهد داد.

وی با ابراز تاسف از روند شکار گونه‌های نادر حیات وحش لرستان اظهارداشت:وفور اسلحه، بازدارنده نبودن قوانین، نرخ پایین جرایم تخلفاتی و متناسب نبودن جریمه‌ها با جرم انجام شده از جمله آسیب‌های جدی در حفاظت از مناطق زیست محیطی و گونه‌های نادر جانوری استان هستند.

محمدحسین بازگیر گفت: تمام تلاش‌های خود را برای جلب مشارکت مردم و زمینه سازی برای حراست و حفاظت از گونه‌های جانوری منطقه در راستای استفاده بهینه از منابع طبیعی و زیست محیطی استان به کار بسته‌ایم.

وی افزود:تعداد محیط بانان برای حفاظت از مناطق بکر و طبیعی و حفاظت شده لرستان بسیار پایین‌تر از میانگین و معیار کشوری است به طوری که درحال حاضر به ازای هر شش تا هفت هزار هکتار یک محیط بان در استان وجود دارد که به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای مناطق حفاظت شده نیست.

مدیرکل محیط زیست استان لرستان گفت:جذب نیرو، استفاده از روش‌های نوین حفاظت از محیط زیست و تامین امکانات و تجهیزات مورد نیاز از جمله اقداماتی است که محیط زیست لرستان برای جلوگیری از صید و شکار بی رویه و حفاظت از محیط زیست استان به کار بسته است.

به هر حال به نظر می‌رسد روند شکار بی رویه گونه‌های نادر حیات وحش استان لرستان نیازمند چاره اندیشی جدی در جهت ارتقای حفاظت از آنها در یک طرف و توجه جدی مردم در راستای حفظ این گونه‌های کم نظیر در طرف دیگراست، بنابراین اطلاع رسانی کارشناسانه در مورد تبیین اهمیت حفظ نسل گونه‌های کمیاب حیات وحش لرستان حضور به موقع مامورین محیط زیست استان در مورد جلوگیری از شکار حیات وحش وهم‌چنین گسترش مناطق حفاظت شده باید مورد توجه جدی قرار گیرد.