نگاهی به وضعیت بیکاری در کشور : آهنگ معکوس اشتغال در برابر نرخ رشد و جمعیت

در ادامه بحث نرخ رشد جمعیت در طی سالهای1355 تا1379 تا در این شماره وضعیت جمعیت کشور در سال 1379 که رشدی سالانه حدود شانزده درصد داشته یعنی نسبت به سال 1378یک میلیون نفر بیشتر شده است

کد خبر: ۸۶۷۳

به طور مشروح از نظرتان می گذرد: تحولات طرف تقاضای بازار کار کشور در دوره 77-1375 ج ( جمعیت شاغل کشور:جمعیت شاغل کشور در دوره 77 1375 تحت تاثیر کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و تاثیرات منفی آن بر نرخهای رشد تولید و سرمایه گذاری با نرخ رشد بسیار کندی به حدود چهارده هزار نفر افزایش یافته که به معنی ایجاد حدود صدوبیست هزار فرصت شغلی در هر سال بوده است در سال 1378 با پایان روند نزولی قیمت نفت در بازارهای جهانی و آغاز روند صعودی آن ، نرخهای رشد و تولید سرمایه گذاری افزایش و نرخ رشد اشتغال نیز به تبع آن افزایش یافته است . در این سال حدود366 هزار فرصت شغلی در اقتصاد ایجاد شده است و جمعیت شاغل به حدود15 میلیون و177 هزار نفر افزایش یافته است با ادامه روند افزایش قیمت نفت ، در سال 1379 حدود400 هزار نفر فرصت شغلی ایجاد شد و جمعیت شاغل به حدود15 میلیون576 هزار نفر افزایش یافته است.به بیان دیگر، در دوره 79 1375 در مقابل افزایش بیش از 5/2 میلیون نفر به عرضه نیروی کار تنها برای یک میلیون نفر شغل ایجاد شده است و برای 5/1 میلیون نفر آنها شغل وجود نداشته است و این رقم به تعداد بیکاران افزوده شده است و بنابراین ، تعداد بیکاران کشور از رقم یک میلیون و455 هزار نفر در سال 1375 به 2 میلیون و983 هزار نفر در سال 1379 افزایش یافته است و نرخ بیکاری از1/9 درصد در سال هفتادوپنج به 3/14 درصد افزایش یافته است ج_ج ( توزیع جمعیت شاغل در بخش های عمده اقتصادی : بررسی توزیع شاغلان بر حسب بخشهای سه گانه نشانگر آن است که بخش صنعت در سال 1379 ، 5/31 درصد از جمعیت شاغل را به خود اختصاص داده است . این رقم در سال 1375 و1355 به ترتیب برابر31 و2/34 درصد بوده است.سهم بخش صنعت در شاغلان مرد در سال 1379 برابر 2/30 درصد بوده و این نسبت برای سالهای 1375 ،1370 و1355 به ترتیب سی ، بیست وهفت و3/31 درصد بوده است ؛ لازم به ذکر است ، در دوره هزاروسیصدوپنجاه وپنج تا شصت وپنج سهم صنعت به نوزده درصد کاهش یافته بود.سهم بخش صنعت در شاغلان زن در سال 1379 برابر 2/38 درصد بوده است . این نسبت در سالهای 1375 ،1370 و1355 به ترتیب 8/24 و 7/53 درصد بوده است.سهم بخش کشاورزی از شاغلان کشور در سال 1379 برابر26 درصد بوده است . در سالهای 1375 ،1370 و1355 به ترتیب 23 ، 5/24 و سی وچهار درصد بوده است.نسبت های فوق برای شاغلان مرد به ترتیب 26 ،9/23 ، 7/25 و سی وشش درصد بوده است . همچنین برای شاغلان زن این نسبتها به ترتیب 3/26 ،7/16 ، 9/12 و هجده درصد بوده است.همچنین سهم بخش خدمات در کل شاغلان کشور در سال 1379 برابر چهل و دونیم درصد بوده است . این رقم در سالهای 1375 ،1370 و1355 به ترتیب 46 ، چهل ووهفت و 8/31 درصد بوده است.سهم بخش خدمات در شاغلان مرد به ترتیب برای سالهای فوق برابر است با8/43 ، 3/44، 6/42 و 7/31 و سهم این بخش در شاغلان زن به ترتیب برابر است با سی وپنج،چهل وپنج ، پنجاه وسه و بیست وشش درصد ج_ج_ج ( توزیع جمعیت شاغل بر حسب گروههای شغلی : توزیع شاغلان بر حسب گروه های شغلی نشانگر آن است که 2/2 درصد از شاغلان کشور در سال 1379 در گروه شغلی قانونگذاران و مقامات عالی رتبه مدیران قرار داشته اند،8 درصد در گروه متخصصان ،4 درصد تکنیسین و دستیاران ، 8/3 درصد کارمند امور دفتری و اداری ، 6/11 درصد کارکنان خدماتی و فروشندگان فروشگاه ها و بازارها،23 درصد کارکنان ماهر کشاورزی ، جنگلداری و ماهیگیری ،22 درصد صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوطه ، 3/9 درصد متصدیان ماشین آلات ، 6/12 درصد کارگران ساده مشغول به کار شده اند ج_ج_ج_ج ( توزیع شاغلان بر حسب وضع شغلی : پنج درصد از شاغل کشور کارفرما، 5/38 درصد کارکن مستقل ، بیست وهفت درصد مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی ، سه درصد کارکن فامیلی بدون مزد به بیان دیگر 9/76 درصد از شاغلان کشور در بخش خصوصی مشغول به کار بوده اند و سهم مزد و حقوق بگیران بخش دولتی دو درصد مزد و حقوق بگیران بخش تعاونی34/0 درصد است همان گونه که ملاحظه می شود، 9/71 درصد از زنان در بخش خصوصی فعال هستند و حدود یک سوم از شاغلان زن کارکن فامیلی بدون مزد به شمار می آیند و 7/27 درصد از آنان مزد و حقوق بگیر بخش عمومی هستند. سهم زنان مزد و حقوق بگیر بخش تعاونی تنها 29/0 درصد است در مقابل شش درصد از مردان شاغل کارفرما، 9/37 درصد کارکن مستقل ، بیست ونه درصد مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی ،پنج درصد کارکن فامیلی بدون مزد هستند. در مجموع سهم بخش خصوصی در شاغلان مرد حدود 2/78 درصد است و سهم مزد و حقوق بگیران بخش عمومی 5/21 درصد و بخش تعاونی تنها 35/0 درصد است چ ( جایگاه زن در شاغلان کشور:سهم زنان در جمعیت شاغل سال هفتادونه، 5/15 درصد بوده است . این رقم در سال 1375 ،1370 و1355 به ترتیب 12 درصد، نه درصد و16 درصد بوده است . به بیان دیگر، در دهه اول پس از انقلاب با یک سیر نزولی روبه رو شد و پس از آن یک سیر صعودی را طی می کند اگر چه سهم زنان در کل شاغلان 5/15 درصد است اما سهم زنان در شاغلان 19 15 ساله 29/2 درصد در شاغلان 20 تا24 ساله هجده و نیم درصد بوده است این در حالی است که ارقام بالا در سال 1375 به ترتیب 9/17 و چهارده درصد بوده است همچنین سهم زنان در جمعیت شاغل 29 15 ساله از 7/14 درصد در سال 1375 به 7/18 درصد افزایش یافته است که نشانگر حضور فعالتر زنان جوان در بازار کار است سهم زنان شاغل در شاغلان بخش کشاورزی در سال 1379 6/15 درصد، بخش صنعت 6/29 درصد، خدمات مالی و بیمه 12 درصد و خدمات عمومی و اجتماعی و شخصی 26 درصد است این ارقام به ترتیب برای سال 375 برابر با 8/8 درصد،9/22/ درصد، هشت ونیم درصد و26 درصد بوده است در سال 1379 سهم زنان در جمعیت شاغل 29 15 ساله بخش صنعت سی وشش درصد است این سهم در بخش خدمات مالی 6/14 و در بخش خدمات عمومی و اجتماعی و شخصی 8/28 درصد بوده است حضور زنان در این بخشها در دهه گذشته از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است ح ( ویژگی های جمعیت بیکار کشور : نرخ بیکاری به تفکیک گروههای سنی وجنس همان گونه که اشاره شد، جمعیت بیکار کشور از رقم یک میلیون 455 هزار نفر در سال 1375 به رقم 2 میلیون 983 در سال 1379 افزایش یافته است . به بیان دیگر، به طور متوسط سالانه 6/19 درصد رشد داشته است و نرخ بیکاری در این دوره از رقم 1/9 درصد به 3/14 درصد در سال هفتادونه افزایش یافته است.بررسی نرخ بیکاری در گروههای سنی مختلف نشانگر آن است که نرخ بیکاری در گروههای سنی پایین بسیار بالاست سال هفتادونه نرخ بیکاری گروه سنی 15 تا19 ساله ،8/31 درصد،20 تا24 سی ودو درصد،25 تا29 ساله 4/16 درصد است و نرخ بیکاری در گروه سنی 15 تا29 ساله حدود 4/26 است . به بیان دیگر، از هر3 جوان 15 تا24 ساله که تمایل به کار کردن دارند، یک نفر بیکار است.همان گونه که مشاهده می شود، این نرخها نسبت به نرخهای سال هفتادوپنج بسیار بالاتر است ؛ به طور مثال نرخ بیکاری در گروه سنی 15 تا19 ساله 8 درصد همچنین در گروه سنی 15 تا29 ساله 8/14 درصد بوده است تقریبا در گروههای سنی پایین نرخ بیکاری دو برابر شده است نرخ بیکاری مردان در سال هفتادونه حدود چهارده درصد است این رقم در سال هفتادوپنج تنها هشت درصد بوده است نرخ بیکاری در میان مردان جوان نیز بسیار بالاست به طور نمونه در گروه سنی 15 تا19 سال نرخ بیکاری مردان سی ودو درصد، بیست تا بیست وچهار سال سی ودو درصد و25 تا29 سال 16 درصد است و در نهایت در گروه سنی 15 تا29 ساله )مردان جوان (26 درصد بوده است نرخهای بالا در سال هفتادوپنج به ترتیب برابر با22 درصد،15 درصد،8 درصد و چهارده درصد بوده است.