بهشت بدخط‌ها

هفت سال پیش اینجا سر و شکل گرفت. کمتری کسی باور می‌کرد در سال‌هایی که خوشنویسی به عزلت رفته، یک گالری همه هوش و حواسش را بر آن متمرکز کند، اما کرد و حالا می‌توان از موفقیت‌هایش سخن گفت. حالا کاظمی به جام‌جم می‌گوید وقتی تصمیم به تاسیس ترانه باران گرفته هدفش این بوده که به هنرهای ایرانی-اسلامی که مهم‌ترین آن خوشنویسی است بپردازد. حیرت می‌کرده چگونه تا به حال حتی یک گالری با چنین رویکردی در ایران تاسیس نشده است و دست به کار شده و نگارخانه ترانه باران را با شعار «جلوه‌گاه هنرهای ایرانی و اسلامی» ثبت کرده است. اولین نمایشگاهی هم که در نگارخانه‌اش برپا کرده، نمایشگاه «بسم‌ا...» بوده که اگر یادتان باشد کلی مورد توجه قرار گرفت.

اینجا چه می‌بینیم؟

اگر فکر می‌کنید کل در و دیوار اینجا را خط‌ها فراگرفته‌اند، سخت در اشتباهید؛ اینجا هم شیوه‌های کلاسیک خوشنویسی پیگیری می‌شود و هم رویکردهای تازه‌تری مثل نقاشیخط. حتی برخی فرش‌ها را هم می‌بینیم که اطرافشان کتیبه و خوشنویسی کار شده است، یا برخی صنایع‌دستی را هم که با شعر و خط تزئین شده است. خانم مدیر می‌گوید: اهمیت هنر خوشنویسی تنها به زیبایی خط و کش و قوس آن نیست. بحث محتوایی بار معنایی و جهان‌بینی که در متن بازتاب می‌دهد هم بسیار حائز اهمیت است و از همین منظر بسیاری از هنرهای نفیس ما با خوشنویسی تزئین شده است.

پول توی خوشنویسی هست؟

پهلوی هر علاقه‌مند به هنری بنشینید به شما می‌گوید خوشنویسی بازار ندارد. کاظمی اما خلاف این عقیده را دارد. او می‌گوید: در بازار بالقوه ایران، بازاری بهتر از بازار خوشنویسی نداریم. الان بزرگ‌ترین مجموعه‌داران ایران کسانی هستند که به حوزه خط و خوشنویسی وارد شده‌اند. خط نماد تمدن بزرگ ایرانی -اسلامی است. به نظرم امن‌ترین حاشیه سرمایه‌گذاری در حوزه هنر را خوشنویسی دارد چون در داخل کشور هنوز پولی بابت آن پرداخت نشده است و جا دارد ده‌ها برابر مبالغی که امروز در حوزه خوشنویسی رد و بدل می‌شود را پرداخت کنیم.

ایران، یکی از 3 ابرقدرت هنر جهان

طبق آمار سازمان گردشگری جهانی، 37 درصد گردشگران جهان را گردشگران فرهنگی و هنری تشکیل می‌دهند و بیشترین گردشگرانی که کشور ما جذب می‌کند هم گردشگران فرهنگی و هنری هستند. اتفاقاً این افراد به لحاظ مالی ثروتمندتر هستند و پول بیشتری هم خرج می‌کنند. برای آنها خیلی جذاب است بیایند و از جاذبه‌های فرهنگی و هنری ایران دیدن کنند، بویژه این‌که ایران دو تمدن ایرانی و اسلامی را همزمان دارد و این برای گردشگران خارجی جذاب است.بسیاری از کشورها وزارتخانه‌ای به نام گردشگری دارند و اخیرا در مجلس شورای اسلامی هم صحبت‌هایی مطرح شده بود که ما سازمان میراث فرهنگی را به یک وزارتخانه تبدیل کنیم، اما به سرانجام نرسید.

کاظمی معتقد است ما از لحاظ پتانسیل‌های فرهنگی و هنری جزو سه ابر قدرت جهان هستیم. می‌گوید به لحاظ صنایع‌دستی هم جزو سه کشور برتر دنیا هستیم. ولی طبق پژوهش‌هایی که خودش انجام داده، حدود 95 نوع از رشته‌های صنایع‌دستی ما در حال از بین رفتن است و این در حالی است که ایران می‌تواند پایتخت هنری جهان اسلام شود.

توجه حراج‌های معتبر به خوشنویسی

یکی از بزرگ‌ترین رویدادهایی که نگارخانه ترانه باران در این سال‌ها بانی‌اش بوده است، برگزاری حراج تخصصی آثار خط و خوشنویسی بوده است؛ کاری عجیب و دور از ذهن برای هنری که همچنان خیلی‌ها معتقدند بازار ندارد. او حالا می‌گوید: اقتصاد به کسی رحم نمی‌کند. مثل یک اسب وحشی می‌دود و اگر کسی زمین بخورد با بی‌رحمی از روی او رد می‌شود. اما حوزه هنر این‌طور نیست. دنیایی لطیف است که ادراکات شهودی و مباحث معنوی دارد. وقتی این دو حوزه کنار هم قرار می‌گیرند، تطبیق دادن آنها خیلی سخت می‌شود، ولی به هر حال این جزو قواعد بشر است و ما باید آن را بلد باشیم. یکی از ساز وکارهای اقتصادی که هنر را به اقتصاد وصل می‌کند، حراج است چون تولید ارزش افزوده می‌کند. یکی از تأثیرهای حراج باران این است که طی یکی دو سال گذشته در حراجی‌های معروف خارج از کشور مثل کریستیز، ساتبی و بونامز هم به خوشنویسی توجه شده است. یکی دیگر از قابلیت‌های مهمش این است که به جذب گردشگران هنری کمک کنند.

سامان محمدی
طراح گرافیک