دست زدن شاعران برای «دست خون»

داستانی به صورت شعر

در ابتدای این نشست که عصر یکشنبه پنجم آذرماه برگزار شد، علی محمد مودب شاعر و سراینده اثر درباره کتاب «دست خون» گفت: من اهل روستای تقی‌آباد در تربت جام هستم. سال‌ها بود که به دلیل مشغله به روستای خود سر نزده بودم. هویت ما آنجا شکل گرفته است، ولی در حال حاضر شکل روستا تغییر کرده و مدرنیزه شده است و قهر طبیعت مانند خشکسالی پیش آمده است. سبک زندگی قدیم تغییر کرده است. در گذشته بیشتر مردم روستانشین بودند و حالا بیشتر شهرنشین و هویتشان متفاوت شده است. مفهوم کار و کارگری و همیاری و کمک کردن تغییر کرده است. وقتی متوجه شدم که خودم هم رفته رفته گذشته را فراموش کرده‌ام تصمیم گرفتم داستان گذشته را به صورت شعر در بیاورم.

در مسیر نامه امیر(ع) به مالک

هادی خورشاهیان از نویسندگان و منتقدان ادبی در مورد اشعار مودب گفت: مودب عینیت‌های ما را به خودمان نشان می‌دهد. ما نیاز داریم که به گذشته خود برگردیم. حال اکنون ما حال قشنگی نیست. همه افسرده و دلمرده هستیم. مودب در این منظومه چهارپاره به سبک خراسانی ما را به خودمان برمی‌گرداند.

او در مورد روستای کودکی خود سروده است و در دنیای امروز غنیمتی است کم نظیر. خورشاهیان در ادامه افزود: ادبیات قرار است که آیینه تمام‌نمای دوران ما باشد. در این کتاب همه خاطرات مطرح شده خاطرات مشترک ما و واقعی است.

ما نیاز داریم به خودمان برگردیم. با مهربانی و برادری به جایی می‌رسیم. و در کتاب به اصالت خود بر می‌گردیم.

این نویسنده در بخش بعدی سخنان خود اظهار کرد که کتاب دست خون در همان مسیر که نامه حضرت امیر به مالک می‌تواند تحول آفرین باشد، امکان اثرگذاری بر مخاطب و جامعه را دارد و اقتدا به همان فرامین الهی و ولایی دارد. خورشاهیان گفت: من که خود پدرم شهید شده است و اهل خراسانم کاملا با این متن ارتباط برقرار می‌کنم و می‌فهمم مودب از چه چیزهایی سخن می‌گوید.

خورشاهیان با نقد جریان‌های خودباخته و روشن فکری و بر لزوم توجه به غیرت ملی و ایرانی تاکید می‌کند و از این می‌گوید که آرامش امروز ما را حتی بسیاری از کشورهای مطرح اروپا که خیلی‌ها سنگ آنان را به سینه می‌زنند، ندارند. شعر مودب را شعری بی‌پیرایه و صادقانه و ایرانی باید قلمداد کرد.

این رمان‌نویس و شاعر اظهار کرد: دو گروه ناامیدی را در جامعه منتشر می‌کنند یکی کسانی که کشور را در مقابل غرب می‌کوبند و تحقیر می‌کنند و یکی قدیمی‌های ما که زمان طاغوت را همچنان تبلیغ می‌کنند در حالی که بسیاری از روشنفکران زمان طاغوت حقایق و رنج انسان‌ها در آن دوران را به وضوح بیان کرده‌اند.

معنویت حرف اول را می‌زند

محمود اکرامی‌فر شاعر و روزنامه‌نگار هم در این مراسم گفت: در مورد این کتاب حرف زدن کاری سهل و ممتنع است. کتاب دست خون آدمی را در سه مرحله از زندگی نشان می‌دهد. مودب خودش را در گذشته در روستای خود به شکل یک روستاوند به تصویر می‌کشد. راوی در این کتاب فاعل مشاهده‌گر است نه ناظر. خودش در تمام آن خاطرات حضور داشته است و عمل‌کننده به کار است.

در مرحله بعدی از روستا به شهر رفته و شهروند می‌شود و دغدغه‌های او مشکلات شهر شده است و در مرحله آخر جهان‌وند است و دغدغه‌هایش بزرگ‌تر از شهر و کشور خود می‌شود و به مسائلی چون افغانستان و جنگ جهانی و... می‌پردازد و غصه دنیا را می‌خورد.این منتقد در ادامه از مشکلات شهر گفت و افزود: در روستاها همه کوچه‌ها کج بودند و قبله خانه‌ها راست ولی در شهر همه کوچه‌ها و خانه‌ها راست هستند، خیابان‌ها نیز، ولی قبله کج می‌شود. این تفکری است که مودب در کتاب خود آن را زیر سوال برده است. اکرامی‌فر اظهار کرد: تئوری انبوه تنها در جامعه‌شناسی می‌گوید انسان‌ها در جمع قرار دارند، ولی تنها هستند. مودب در کتاب از نگاه یک مردم‌شناس حرف می‌زند. دنیای امروزه می‌گوید ما زیرمجموعه چیزی هستیم که با پول خریده‌ایم. مودب به این نگاه انتقاد دارد و معتقد است معنویت حرف اول را می‌زند.

شعر انقلاب، شعر زندگی

میلاد عرفان‌پور شاعر هم در این مراسم در مورد شعر انقلاب گفت: شعر انقلاب شعر زندگی است، یعنی همه جهات زندگی را شامل می‌شود و اشعار مودب از جمله اشعار اصیل انقلاب اسلامی است. به همین خاطر برآمده از زندگی طبیعی اوست. در شعر او هم عشق یافت می‌شود هم حماسه هم عاطفه. همه ساحت‌های موضوعی که در ادبیات گذشته ما وجود دارد در این کتاب جمع آمده است.

بازگشت جامعه‌شناسانه به زادگاه

مرتضی امیری اسفندقه شاعر و منتقد ادبی هم دیگر سخنران مراسم بود که در مورد مودب گفت: بعضی روستانشین‌ها به شهر رفته تحصیل می‌کنند و دوباره به روستا برمی‌گردند و به مردم روستای خود کمک می‌کنند. شاعر می‌تواند با یادآوری خاطرات گذشته و زندگی روستایی مردم به روستای خود کمک کند. شاعر باید تلاش کند که مشکلات جامعه را مطرح کرده و حل کند. شاعر وقتی به زادگاهش برگشته جامعه‌شناس برگشته است و می‌تواند لایه لایه مشکلات جامعه را حل کند. در این کتاب مودب از کسی جانبداری نکرده است و فقط به ایرانی بودن پرداخته است.

اسفندقه ادامه داد: این آخرین کتاب علی محمد مودب به راستی برگ برنده و اثر ارجمندی است. اسفندقه با خواندن بخش‌هایی از شعر دست‌خون توجه مخاطبان را به زیبایی‌های ادبی و زیستی این کتاب جلب کرد و افزود: کاش قسمت‌هایی از این کتاب آموزنده در کتاب‌های درسی بیاید و معلمان آن را به نسل‌های بعدی بیاموزند.