طغیان ریزگردها در مرگ تالاب‌ها‌

براساس اطلاعاتی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان گفت 85 درصد گرد و غباری که برای استان‌های کشورمان مشکل‌ساز شده منشا خارجی دارند و از کشورهای دیگر وارد کشورمان می‌شوند، اما منشاء 15 درصد ریزگرد‌ها را باید داخلی دانست که تحت تاثیر خشکیدن هور و تالاب‌ها ایجاد شده‌اند.

‌آنچه سبب خشک شدن هور و تالاب می‌شود، چیزی نیست جز مدیریت نامناسب منابع آب. متاسفانه وسعت اراضی‌ای که تالاب بوده، اما اکنون خشک شده و به محلی برای ایجاد ریزگردها تبدیل شده در کشورمان حدود یک میلیون هکتار برآورد می‌شود و به همین دلیل باید بر لزوم مدیریت درست منابع آب تاکید کرد.

خشک شدن تالاب‌های کشور و بدل شدن آنها به منشا ریزگرد، واقعیتی تلخ است که باید به آن توجه کرد. در واقع، این اتفاق هشداری است بزرگ که به ما می‌گوید باید بیش از گذشته به حقآبه تالاب‌ها توجه کرد.

در چند سال اخیر، دولت مصوبه‌های خوبی در این زمینه داشته و وزارت نیرو به حقآبه تالاب‌ها توجه کرده است، اما باید بیش از این به این مهم پرداخت و فراموش نکرد که با مرگ تالاب‌ها، اراضی بیشتری به کانون ریزگردها تبدیل می‌شود و بر اثر آن، زندگی برای ساکنان روستاها و شهرها دشوار می‌شود.

برای حل بخش قابل توجه مشکل که خارج از کشور قرار دارد نیز باید امیدوار بود کشورهای همسایه برای کنترل مناطق بحرانی خود تلاش کنند‌، اما کشوری مانند عراق که درگیر مبارزه با داعش است، بیابان‌زدایی را در اولویت‌هایش قرار نمی‌دهد و به همین دلیل این مساله کنترل نمی‌شود.

اعتبار ویژه برای بیابان‌زدایی

برای عملکرد بهتر در بیابان‌زدایی نیاز است اعتبار ویژه به این مهم اختصاص پیدا کند. برای نمونه بیابان‌زدایی با سرعت بیشتری در برنامه‌های اول تا سوم توسعه دنبال می‌شد، اما ‌به دلیل نبود اعتبار مناسب در برنامه چهارم و پنجم، عملیات بیابان‌زدایی در سطح کمتری از اراضی بیابانی انجام شد‌.

در برنامه ششم، توجه بهتری به مساله بیابان‌زدایی شده، چراکه ‌اعتبارات لازم برای بیابان‌زدایی در این برنامه رشد قابل توجه داشته و از‌‌ 65 میلیارد تومان به 480 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

براساس پیش‌بینی‌ها، یک میلیون و 200 هزار هکتار عملیات بیابان‌زدایی در طول برنامه ششم اجرا می‌شود. افزون بر این، قرار است 10 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در راستای پیشگیری از گرد و غبار انجام شود.

‌باید خاطرنشان کرد، نهالکاری یا عملیات‌هایی مانند مالچ‌پاشی، تنها راه‌های بیابان‌زدایی نیستند. باید توجه خاصی به بذرکاری، مدیریت چرا و ساماندهی اراضی کشاورزی داشت، زیرا با اجرایی کردن این عوامل می‌توان از تشکیل کانون‌های بحرانی ریزگرد جلوگیری کرد.

خدا کرم جلالی

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور