سکانس‌های جدید از سریال بی پایان تنبیه

حراست قول داده فرد خاطی را شناسایی کرده و به اشد مجازات برساند شاید بی‌خبر از این‌که نه در مناطق دورافتاده که در همین دروازه‌غار تهران، در منطقه 12 پرآسیب پایتخت، در مدرسه‌ای به دهان دانش‌آموزان پر شر و شور فلفل قرمز ریخته می‌شود و موهای آنهایی که مشق ننویسند و درس نخوانند با قیچی بریده می‌شود.

شیوه‌های تنبیه در مدارس هر روز به روز می‌شود و نمایی تازه از خشونت را به نمایش می‌گذارد؛ خشونتی که هادی شریعتی، فعال حقوق کودک می‌گوید عیان‌ترین حالتش تنبیه بدنی است و پوشیده‌ترینش خشونت‌های عاطفی .

او آمار 1924 شکایت رسیده به دفتر شکایات آموزش و پرورش را که مربوط به تنبیه‌های بدنی است از لابه لای آمارهای سال تحصیلی 94ـ 93 استخراج کرده و اطمینان می‌دهد تعداد تنبیه‌های
به‌وقوع پیوسته بسیار بیشتر از چیزی بوده که ثبت شده است.

اما در مورد این‌که چرا بسیاری از تنبیه‌ها گزارش داده نشده و خانواده‌ها پیگیر نمی‌شوند دکتر کامیل احمدی، مردم‌شناس و پژوهشگر حوزه کودکان و نوجوانان یک توضیح فرهنگی دارد. او می‌گوید این ارزش‌ها و رسوم فرهنگی است که به تداوم کودک آزاری در مدارس و تولید خشونت دامن می‌زند؛ ‌رسومی که برخی پدر و مادرها هنوز زنده‌اش نگه می‌دارند و از تنبیه فرزند پرشیطنت خود به‌دست کادر مدرسه حمایت می‌کنند.

با این حال فقط ته‌مانده رسوم غلط ِمبتنی برخشونت نیست که مانع توقف چرخه تنبیه در مدارس می‌شود، گرفتاری‌های قانونی نیزکم دردسرساز نیستند.

از این کاستی‌ها، مطهره ناظری، فعال حقوق کودک و وکیل دادگستری می‌گوید، از این‌که گرچه در قانون مجازات اسلامی تنبیه بچه‌ها از سوی کسانی بجز والدین یا سرپرست قانونی آنها غیرمجاز است ولی در قانون حمایت از کودک و نوجوان، برای مجرمان پرونده‌های کودک آزاری فقط
شش ماه حبس پیش‌بینی شده که به اندازه کافی بازدارنده نیست.

او اما نگاه امیدوارش را به لایحه حمایت از حقوق کودک و نوجوان دوخته؛ لایحه‌ای که مصادیق کودک آزاری را بدقت برشمرده و مجازات‌های شدیدتری را نسبت به مرتکبان تنبیه جسمی پیش‌بینی کرده که البته فعلا لایحه‌ای به سرانجام نرسیده در مجلس است.

با این خلأهای قانونی که به گفته این وکیل دادگستری، وضعیت بزه دیده چندان روشن نیست، او اما پیشنهادهای پیشگیرانه دارد مثل تهیه پروتکلی برای مدارس که خطوط قرمز رفتار با دانش‌آموزان را مشخص کند یا نصب دوربین‌های مداربسته درمدارس تا ناظرانی همیشه بیدار بررفتارها باشند.

بجز اینها هادی شریعتی، فعال حقوق کودک نیز پیشنهاد می‌کند اگر درسیستم استخدامی آموزش و پرورش به سلامت روان معلمان بیشتر بها داده شود یا با رفع دغدغه‌های معیشتی، معلمانی امیدوار تربیت شوند یا درهای مدارس به روی مددکاران و مدافعان حقوق کودک باز شود، بخشی از موارد تنبیه ریزش خواهد کرد.

مریم خباز - جامعه جام جم