در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
فیلمهای مستقل به دلیل حال و هوای ویژهای که دارند معمولا در جدول گیشه نمایش سینماها با موفقیت مالی خوب و بالایی روبهرو نمیشوند.
به همین دلیل، همیشه پیدا کردن کسانی که حاضر به ریسک شدهاند که سرمایه خود را روی چنین محصولاتی بگذارند، سخت و مشکل است. در همین رابطه که تحلیلگران اقتصادی سینما این پرسش مهم را مطرح میکنند که محصولات مستقل و غیرمتعارف، چگونه میتواند سرمایههای جدید و سرمایهگذاران تازه را جذب خود کند؟ اهل فن میگویند این یک پرسش مهم است که رسانههای گروهی و منتقدان سینمایی به دنبال پیداکردن جوابی قانعکننده برای آن هستند. پاسخهایی که به این پرسش مهم از سوی افراد مختلف ارائه میشود، حکایت از تنوع و تفاوت دیدگاه کسانی میکند که در صنعت سینما مشغول به کار هستند و امیدوارند سینمای مستقل و غیرمتعارف بتواند در کنار سینمای عامهپسند به حیات خود ادامه دهد و همچنان فیلمهای قابل قبول و تحسینبرانگیز مستقل ساخته شود.
در صنعت سینمایی که حتی کهنهکاران آن و فیلمسازان قدیمی هم بسختی میتوانند سرمایههای لازم را برای تولید فیلمهای خود پیدا کنند، سرمایهگذاران مستقل و سینمای مستقل راه سختی پیش روی خود دارند. در این صنعت، فیلمسازان قدیمی هم بارها و بارها با سرمایهگذاران علاقهمند جلسه دیدار میگذارند و سعی میکنند آنها را مجاب کنند روی فیلمهای آنان سرمایهگذاری کنند. بههمین دلیل هر دو گروه فیلمسازان مستقل قدیمی و جدید میگویند پیدا کردن سرمایه و سرمایهگذار یک چالش بزرگ و تقلایی چندجانبه برای آنهاست. کریستوفر وودراد یکی از سرمایهگذاران مستقل نیویورکی در این رابطه میگوید: «زمانی بود که ما جوان و مشتاق بودیم و میخواستیم به هر قیمتی که شده، فیلمهای مستقل تهیه، تولید و اکران عمومی شوند. این ذوق و شوق باعث میشد بیپروا وارد کار فیلمسازی شویم. نمیخواستیم خودمان را مطرح کنیم، بلکه هدفمان تولید یکسری فیلم جذاب و ماندگار بود، اما در عمل همه ما چیزهای زیادی را در رابطه با کار تولید یاد گرفتیم و متوجه شدیم اوضاع آن گونه نیست که ما تصور میکردیم. راه و روش کار عملی به ما آموخت نمیتوانیم هر کاری را انجام دهیم و نمیتوانیم همه آدمهایی را که دوست داریم، ملاقات کنیم.»
تهیهکنندگان جدید و جوان سینما که به دنبال انجام ملاقاتهای مطمئن با فیلمسازان و سرمایهگذاران هستند، در مقایسه با همکاران قدیمی خود شانس و فرصتهای بیشتری در اختیار دارند. آنها میدانند یک اشتباه کوچک میتواند به معنی پایان کارشان برای همیشه باشد و باعث شود برای همیشه از دور فعالیت تولید فیلمهای مستقل کنار زده شوند. این نکتهای است که ژان باتیست بابلین، تهیهکننده فرانسوی هم به آن اشاره میکند. او از سال 2002 تا به حال، روی بیش از صد محصول انگلیسی و فرانسویزبان سرمایهگذاری کرده است و انجام کار سرمایهگذاری روی فیلمهای مستقل را مخاطرهانگیز و غیرممکن ارزیابی میکند. او به سرمایهگذاران و تهیهکنندگان تازهوارد پیشنهاد میکند با چشم باز وارد این حرفه شوند و با بهرهگیری از تجربیات قدیمیترها، راه و روش درست و منطقی کار و فعالیت را بیاموزند و در عمل مورد استفاده و بهرهبرداری قرار دهند. در عین حال، وی از آنها میخواهد عملگرا باشند و پس از گوش دادن به حرفهای دیگران، آنها را فراموش کرده و به صورت عملی وارد دنیای فیلمسازی شوند.
بابلین میگوید: «جشنوارههای بزرگ بینالمللی همچون کن و برلین، محل مناسبی برای تبلیغات محصولات هستند و پیدا کردن سرمایهگذاران جدید برای فیلمهای این ژانر است. جشنوارههای بینالمللی نگاه مثبت و ویژهای به فیلمهای مستقل دارند و در این مراکز راحتتر میتوان کسانی را پیدا کرد که مایل به همکاری با این نوع فیلمها باشند، اما خیلی وقتها این افراد شناخت و درک درستی از دنیای سینمای مستقل ندارند یا آگاهیشان از آن غلط و نادرست است. در این حالت، باید یکسری از مسائل را برای آنها شکافت و درباره جنبههای مختلف این کار توضیح کافی داد.» در انگلستان هم گارت اونوین، تهیهکننده سرشناس (که فیلمی مثل «سخنرانی پادشاه» را در کارنامهاش دارد) عقیده دارد فیلمسازی مستقل مشکلات خاص و عدیده خود را دارد. در عین حال، وی به این نکته اشاره میکند برخی از تهیهکنندگان تازه وارد، در حالی که هنوز به صورت جدی فعالیتهای خود را آغاز نکردهاند، نام و لقب «تهیهکنندگان خلاق» را برای خود انتخاب کردهاند. در حالی که این افراد هنوز نمیدانند سرمایهگذاری روی فیلمهای غیرمتعارف به معنی چیست و این کار چگونه باید صورت گیرد.
یکی از نکاتی که سرمایهگذاران و تهیهکنندگان بر آن تاکید دارند این است که در کنار بحث سرمایهگذاری روی محصولات مستقل، بحث مواد کار هم از اهمیت زیادی برخوردار است. به گفته آنها، این سرمایهگذاری باید روی فیلمی صورت گیرد که قصه و مواد قوی و غنی دارد. حال این پرسش مطرح میشود این قصه و مواد قوی را از کجا میتوان پیدا کرد و آیا همیشه فیلمنامههای قوی در دسترس است یا خیر؟ اگر یک پروژه سینمایی قصهای قوی داشته باشد و توانسته باشد از ظرفیتهای عامهپسند هم در آن بهره گرفته باشد، دیگر کسی شکایتی نخواهد داشت و هر سرمایهگذاری مایل است روی آن سرمایهگذاری کند.
منتقدان سینمایی میگویند بازاریابهای سینمایی هیچ وقت مشاورههای مهمی با سرمایهگذاران تازهوارد نمیکنند و تهیهکنندگان نوپا نمیتوانند خیلی زیاد به قول و قرارهای آنها اطمینان کنند. این مساله، کار سرمایهگذاران تازهوارد را سختتر نمیکند و آنها شاید مجبور شوند برای تجربیات خود، هزینه و بهای سنگینی هم بپردازند. با این حال، اهل فن میگویند آنها نباید بابت این موضوع ناامید و سرخورده شوند. یک ضربالمثل قدیمی میگوید هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد. شکست، ممارست و صبر یکی از بخشهای مهم هر کاری و از جمله تهیهکنندگی برای سینمای مستقل است.
سرمایهگذاران هم برای انجام کار خود با دردسرها و مسائل خاصی روبهرو هستند. به صورت طبیعی، اگر به آنها به دروغ گفته شود که فیلم در دست تولید اثری مقبول خواهد بود (و چنین نشود) آنها هم صبر و شکیبایی و اعتماد خود را به کل کار از دست خواهند داد. آنها میدانند ممکن است سرمایهشان (یا حداقل بخشی از آن) هنگام نمایش عمومی فیلمهای مستقل برنگردد. به همین دلیل است که به موفقیتهای معنوی این فیلمها (همچون نقدهای تحسینبرانگیز منتقدان یا جوایز سینمایی همچون اسکار، کن و برلین) دل خوش میکنند. در این حالت، اگر فیلم کمفروش آنها مورد پسند منتقدان و تماشاگران روشنفکر و سختگیر هم قرار نگیرد، احساس میکنند رودست خوردهاند و به آنها خیانت شده است.
بحث تولید فیلمهای مستقل و غیرمتعارف، یک نکته مثبت و دلگرمکننده را نیز به همراه دارد. این نوع فیلمها میتوانند از حمایتهای دولتی و نهادهای رسمی بهره ببرند و بخشی از هزینههای تولید خود را از نهادهای دولتی بگیرند. البته این کار کاغذبازیهای متداول دارد، ولی سرمایهگذاران و تهیهکنندگان فیلمهای مستقل میدانند پس از مدتی دوندگی و این اتاق و آن اتاق رفتن، میتوانند به پول نقدی دست پیدا کنند که کمک میکند محصول مستقل آنها راحتتر جلوی دوربین برود. یکی دیگر از نکات مثبت سینمای مستقل این است که فیلمهای آن معمولا پیشفروش میشوند و از این راه، بخشی از هزینههای تولید پیش از اینکه فیلم جلوی دوربین برود، تامین میشود. در این رابطه، جشنوارههای بینالمللی و بازار فیلم آنها (که همیشه رونق خاص خود را دارد) اهمیت زیادی دارد. سرمایهگذاران و تهیهکنندگان فیلمهای مستقل با فیلمنامههای خود در این جشنوارهها و بازار فیلم حاضر میشوند و به تبلیغ کارهای خود میپردازند. در این جشنوارهها همیشه کسانی هستند که مایلند فیلمهایی پیشخرید کنند که هنوز وارد مرحله تولید نشدهاند. سودی که آنها از این کار میبرند این است که با پیشخرید امتیاز نمایش عمومی این فیلمها، پول کمتری میپردازند و این یک جور سوددهی خاص برای آنهاست.
ورایتی / مترجم: کیکاووس زیاری
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: